Hof Zuid-Afrika legt ex-president Zuma celstraf op voor minachting rechtsstaat

Het Constitutioneel Hof in Zuid-Afrika heeft oud-president Jacob Zuma veroordeeld tot vijftien maanden cel wegens minachting van het hof. Zuma (79) heeft geprobeerd om de rechtsstaat op allerlei manieren te negeren, ondermijnen en zelfs te vernietigen, zo staat in het vonnis.

Zuma, die in 2018 als president werd opgevolgd door Cyril Ramaphosa, staat terecht voor corruptie in zijn ambtsperiode. Eerder dit jaar moest hij verschijnen voor een hof dat de corruptiepraktijken onderzoekt. Nadat hij niet was verschenen stapten de aanklagers naar het Constitutioneel Hof. Wegblijven van een proces zonder opgave van reden is in het land bij wet verboden.

In het belang van de rechtsstaat is een onvoorwaardelijke celstraf volgens het hof in Johannesburg op zijn plaats. "Het is zorgelijk dat Zuma die tot twee keer toe trouw heeft gezworen aan de republiek, haar wetten en haar grondwet, geprobeerd heeft de rechtsstaat te negeren, ondermijnen en zelfs in zijn geheel te vernietigen".

Zuma moet zich nu binnen vijf dagen bij de politie melden. Hij heeft zelf nog niet gereageerd, een woordvoerder van hem zei dat hij later vandaag met een verklaring komt.

Franse wapendeal

In Zuid-Afrika loopt sinds 2018 een groot onderzoek naar corruptie bij staatsbedrijven en de overheid. De onderzoekscommissie heeft meer dan 250 getuigen gesproken. Zuma was de eerste die niet op kwam dagen om te getuigen. Hij zegt dat de rechter een persoonlijke vendetta tegen hem voert.

Los van dit proces loopt er ook nog een proces tegen Zuma vanwege corruptie, het aannemen van steekpenningen en witwassen in de tijd dat hij vicepresident was. Vanaf 1999 zou hij geld hebben aangenomen van de Franse wapenfabrikant Thales. Dit proces begint naar verwachting volgende maand.

President Ramaphosa heeft sinds zijn aantreden een speerpunt gemaakt van de strijd tegen corruptie. Ook kopstukken in zijn eigen ANC ontspringen daarbij niet de dans. Onder anderen de minister van Volksgezondheid en de secretaris-generaal van het ANC zagen zich gedwongen om hun functie neer te leggen in verband met corruptieonderzoeken tegen hen.

Zuma was na Nelson Mandela en Thabo Mbeki de derde president van Zuid-Afrika na het afschaffen van de apartheid. Hij was president tussen 2009 en 2018. Dat was een periode met grote corruptieschandalen waarin ook de tegenstellingen binnen het ANC zich steeds scherper aftekenden. Een deel van de achterban van het ANC staat nog altijd vierkant achter Zuma.