OESO: Nederland moet woningmarkt drastisch veranderen

De Nederlandse woningmarkt moet drastisch op de schop om het voordeel van huiseigenaren ten opzichte van huurders te verkleinen en woningen toegankelijker te maken voor lage en middeninkomens. Dat zegt de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, de OESO, in zijn tweejaarlijkse rapport over de Nederlandse economie.

Zo zou de inkomensgrens om voor sociale huur in aanmerking te komen omlaag moeten, zodat alleen mensen die het echt nodig hebben in een sociale huurwoning terecht kunnen. Op dit moment voldoet ongeveer de helft van alle huishoudens aan de voorwaarden. Bovendien is het aandeel sociale huurwoningen in geen van de andere Westerse landen zo groot als in Nederland.

Als je het aantal sociale huurwoningen omlaag brengt en het aantal woningen op de vrije markt verruimt, zullen voor veel mensen de huren stijgen. Daardoor komt er meer geld vrij voor de bouw van nieuwe woningen, is de gedachte. Huurders zouden via een belastinghervorming gecompenseerd moeten worden. Uiteindelijk zou huren, vanwege het ruimere aanbod, aantrekkelijker moeten worden.

Belasting op huurinkomsten

Tegelijkertijd zouden huiseigenaren meer belasting moeten gaan betalen over hun bezit.

Internationale organisaties als de OESO en het IMF hebben al vaker geadviseerd om de hypotheekrenteaftrek verder af te bouwen. Maar de landenclub in Parijs gaat een stap verder en volgt daarbij De Nederlandsche Bank: de eigen woning zou net zo belast moeten worden als andere investeringen, zoals spaargeld of aandelen. Verder zouden woningbeleggers belasting moeten gaan betalen over de huurinkomsten.

De OESO heeft kritiek op het huidige beleid om starters aan een koopwoning te helpen. Het schrappen van de overdrachtsbelasting leidt tot hogere huizenprijzen en dus hogere schulden en maakt woningeigenaren kwetsbaar. Ook de plannen om gemeenten toe te staan woningbeleggen te verbieden werken averechts, stelt de OESO. Nederland heeft internationaal juist een relatief klein aandeel woningen dat in handen is van particuliere beleggers.

Risico's

De OESO doet ook aanbevelingen om de ongelijkheid op de arbeidsmarkt tussen flexwerkers en vaste medewerkers te verkleinen. "Zelfstandigen verdienen minder, sparen minder, betalen minder aan inkomstenbelasting en sociale zekerheid, en zijn minder beschermd." Werkenden die hetzelfde werk doen, zouden dat onder dezelfde voorwaarden moeten doen.

En al herstelt Nederland vergeleken met andere westerse economieën snel van de coronapandemie, er blijven nog wel risico's. Het is daarom van belang dat Nederland zijn economie structureel hervormt en de overheidsfinanciën weer op orde brengt, stelt de OESO.

"De schulden die vandaag worden opgebouwd, zullen door latere generaties betaald moeten worden."