Kunnen we al voor september afscheid nemen van mondkapjes?
Wanneer kunnen we de verplichte mondkapjes afzetten in de trein, in winkels of overheidsgebouwen? Uit opinie-onderzoek in opdracht van de NOS bleek vorige week dat Nederlanders het mondkapje het liefst zien verdwijnen, van alle coronamaatregelen die nu gelden. Volgens de huidige regels gaat dat pas in september gebeuren.
Ook meerdere leden van het Outbreak Management Team (OMT), dat het kabinet adviseert op coronagebied, zien volgens het AD de mondkapjesplicht niet lang meer standhouden, nu het aantal besmettingen afneemt en het aantal gevaccineerden toe. Op zijn vroegst komende vrijdag weten we er meer over, als het demissionaire kabinet besluiten neemt over mogelijke versoepelingen.
'Nu is het moment'
OMT-lid Andreas Voss, ook hoogleraar infectiepreventie in Nijmegen, zegt in gesprek met de NOS: nu is het moment om na te denken over het loslaten van de mondkapjes. "We zijn gegaan van een lockdown naar de fases 'zeer ernstig' en 'ernstig' en zitten nu op 'zorgelijk', de op een na minst ernstige situatie. Ik denk dat je met temperaturen zoals deze tenminste een discussie moet voeren om mondkapjes toch achterwege te laten."
Belangrijkste daarbij is dat mensen onderling de anderhalve meter afstand kunnen houden, vindt Voss, en zich aan de andere basismaatregelen houden. "Ik zou het niet in het openbaar vervoer doen. Daar is afstand houden moeilijk."
Hard bewijs ontbreekt
Het grote probleem met mondkapjes is, eigenlijk al sinds het uitbreken van de pandemie, dat hard bewijs ontbreekt over hun werking tegen het virus. Voss: "Je kunt er eigenlijk niet goed onderzoek naar doen. Je kunt niet de helft van de maatschappij met een mondkapje op laten lopen en de helft zonder. We moeten het hebben van data uit ziekenhuizen, en we weten slechts zeer weinig uit de rest van de samenleving."
Dat laatste beaamt Heiman Wertheim, hoogleraar klinische microbiologie aan het Radboudumc: "Het bewijs gaat alle kanten op. Het is ook lastig om een goede, gecontroleerde studie op dit onderwerp te doen. In de zorgt helpt het zeker, bij mensen die met coronapatiënten werken. Daarbuiten is het onduidelijk in hoeverre mondkapjes werken: het zal zeker een beetje helpen, maar is het nog proportioneel?"
Ondanks de twijfels over de effectiviteit waarschuwt Wertheim voor al te snel afschaffen van de mondkapjes: "We moeten terughoudend zijn", zei hij in het NOS-programma Nieuws en Co op NPO Radio 1. "Nog lang niet iedereen is gevaccineerd, en nu heb je ook die delta-variant die rondgaat in Engeland."
Eén vaccinatie is misschien niet genoeg
Die besmettelijker virusvariant, ook bekend als de 'Indiase variant', zorgt vooral in het Verenigd Koninkrijk voor veel nieuwe besmettingen. Wertheim: "Daar zie je dat er toch vaak een probleem ontstaat bij mensen die nog maar één keer gevaccineerd zijn. Ik zou dus echt wachten totdat de meeste mensen gevaccineerd zijn, en kun je het er ook nog over hebben of ze dan ook twee keer gevaccineerd moeten zijn."
Net als Voss vindt Wertheim dat mondkapjes voorlopig de norm moeten blijven op plekken waar anderhalve meter afstand lastig is, zoals het ov en in supermarkten.
'Snel versoepelen is verkeerd signaal'
Uiteindelijk is het slim om voorzichtig te zijn met eventuele versoepelingen, zegt Wertheim: "We zijn er nu aan gewend om mondkapjes te dragen, en uit het coronadashboard van de overheid weten we bijvoorbeeld dat veel mensen mondkapjes in het ov nu nog steeds een goed idee vinden: meer dan 80 procent van de ondervraagden staat er achter. Het zou jammer zijn als we nu gaan versoepelen, en we moeten dat later weer terugdraaien."
Er zou bovendien een gevaarlijk signaal van uitgaan, zegt hij, namelijk dat we uit de brand zijn. En dat is niet zo: "Het is nog steeds zorgelijk, we zijn er nog niet. We moeten nog even de tanden op elkaar houden."
