Nederlandse coach schrijft (bijna) historie met Afghanistan: 'Onmogelijke mogelijk'
Er is waarschijnlijk geen nationaal voetbalelftal met zoveel spelers uit zoveel verschillende landen. Tijdens interlandperiodes ziet de Nederlandse bondscoach Anoush Dastgir (31) uit Wijchen zijn Afghaanse internationals uit bijna alle uithoeken van de wereld invliegen. Van de Verenigde Staten tot Australië.
Allemaal zijn ze Afghanistan op jonge leeftijd ontvlucht vanwege de oorlog in hun land. Tijdens een interlandperiode worden in anderhalve week twee WK-kwalificatieduels gespeeld. Als je pech hebt, loot je Libanon en Indonesië en zit je nog eens twee dagen in het vliegtuig.
"Wanneer moet ik dan trainen? We zijn alleen maar aan het herstellen...", verzucht Dastgir weleens. Deze weken heeft Dastgir zijn selectie eindelijk langer bij elkaar op één plek. De resterende groepswedstrijden voor Aziatische kwalificatie voor het WK en de Azië Cup worden vanwege de coronapandemie in Doha, Qatar gespeeld.
Na de val van de Taliban werd in 2003 voor het eerst sinds lange tijd een Afghaans nationaal elftal samengesteld, destijds van spelers uit eigen land. Tijdens de eerste interland in Italië namen alle spelers echter direct de benen, op zoek naar een beter leven.
Islam Amiri (31) is een van de voetballers die daarna een kans kreeg. Hij was 15 jaar en nu recordinternational. Voor hem geen Europa. "Onze eerste trip was naar Pakistan. Drie dagen in de bus door de bergen, doodmoe een wedstrijd spelen en weer drie dagen in de bus terug naar Kaboel. We hadden geen geld om eten te kopen", herinnert hij zich.
In één klap beroemd
Amiri kan er in het Ezdan Palace Hotel in Doha om lachen. Hij heeft net voor de hele selectie Afghaans van buiten het hotel besteld, omdat ze al een week drie keer per dag hetzelfde eten voorgeschoteld krijgen.
De eerste jaren wisten de meeste Afghanen niet dat er een nationaal voetbalelftal bestond. Pas rond 2010 werden wedstrijden uitgezonden op televisie. In 2013 werd het Zuid-Aziatisch kampioenschap gewonnen. De 'leeuwen van Khorasan' werden in één klap beroemd in eigen land.
Daarna stopte Amiri. "Er gingen andere belangen spelen dan het voetbal. Het team viel uit elkaar. Toen Anoush erbij kwam als assistent, hoorde ik dat er dingen positief veranderden. Het nationale elftal stond weer centraal en ik keerde terug. Anoush is nog altijd maar 31 jaar, maar hij is met afstand de beste coach die ik heb meegemaakt", aldus Amiri, die in India bijvoorbeeld met de Braziliaanse legende Zico werkte.
Aziatische voetbal
Dastgir komt als Afghaanse vluchteling op jonge leeftijd naar Nederland. Hij wordt als voetballer opgepikt door NEC en VVV-Venlo. Nadat zijn profdroom door een knieblessure al vroeg uiteenspat, richt hij zich op het trainerschap.
Hij behaalt bij de KNVB de benodigde trainersdiploma's en reist heel de wereld over om bij profclubs in de keuken te kijken en zichzelf te ontwikkelen als trainer. Dastgir wordt in 2018 bondscoach, op dat moment de jongste ter wereld. In Nederland traint hij momenteel hoofdklasser DUNO uit Doorwerth, een functie die hij combineert met Afghanistan.
"Het Aziatische voetbal is zwaar vanwege het klimaat", zegt hij vanuit de schaduw op een van de trainingsvelden bij de Qatar University. De spelers doen een partijspel in de zon. Het is 46 graden.
"Toen ik assistent was, woonde ik namens Afghanistan een driedaags congres van de Aziatische voetbalbond bij over de vraag waarom Europa voorliep op Azië. 'Hebben we bijvoorbeeld betere trainers nodig?' Ik stak mijn hand op en zei dat Europa in tegenstelling tot Azië een voetbalklimaat heeft.
"Azië is het grootste werelddeel. Je hebt te maken met lange vluchten, tijdsverschillen, compleet verschillende weersomstandigheden. 'We moeten als Azië volgens mij meer naar onszelf kijken en ons minder vergelijken met Europa', zei ik. Iedereen applaudisseerde. Ik was voor hen natuurlijk een onbekende jongen van 27 jaar, trainer van het kleine voetballand Afghanistan."
Het klimaat in Azië vormt niet de grootste uitdaging voor Dastgir. Vanwege de veiligheidssituatie in Afghanistan worden de thuisduels al jaren in buurlanden gespeeld, dat is momenteel Tadzjikistan. Bovendien heerst er veel chaos binnen de voetbalbond vanwege de politieke onrust in het land.
Daardoor regelt Dastgir veel dingen zelf; van het uitzoeken van vliegtickets en visa tot het strikken van een nieuwe kledingsponsor. "Terwijl het in die zin al ingewikkeld genoeg is om een technische staf en elftal te smeden en ontwikkelen, het voetballende gedeelte. Waarvoor ik eigenlijk aangesteld ben als bondscoach en wat ik ook het leukste vind; tactisch trainen op het veld", aldus Dastgir.
Dat Afghanistan ondanks al deze uitdagingen op koers ligt om zich voor het eerst in de geschiedenis te plaatsen voor de Azië Cup, blijft dan ook niet onopgemerkt. Afghaans parlementslid Fawzia Koofi (46), in Doha om namens de overheid met de Taliban te onderhandelen over het vredesproces, is enorm trots op het nationale voetbalelftal.
"Wat het elftal van Anoush laat zien, is een goed voorbeeld van wat we de afgelopen maanden aan de onderhandelingstafel hebben beweerd: Afghanistan is veranderd." Het nationale elftal bestaat uit spelers van verschillende etnische achtergronden, zoals Pashtunen, Tadzjieken, Oezbeken en Hazara's.
"Dat zij samen succesvol strijden voor de vlag van Afghanistan, laat zien dat we als land kunnen samenwerken als we willen. Het is een goede les voor politici."
Vanmiddag om 16.00 uur wacht met de wedstrijd tegen India de laatste van de drie WK-kwalificatieduels van Afghanistan in het Jassim Bin Hammadstadion. Na een gelijkspel tegen Bangladesh (1-1) en verlies tegen Oman (2-1) hoopt Koofi dat er eindelijk weer iets te vieren valt voor de Afghanen.
Volgens het parlementslid is sport momenteel het enige dat het door oorlog verscheurde Afghanistan lijkt te kunnen verenigen en waarbij alle Afghanen samen hun geluk vieren.
"Het nationale elftal heeft altijd het onmogelijke mogelijk gemaakt", aldus Dastgir. "Tot 2015 speelden we niet eens dergelijke WK- en Azië Cup-kwalificatieduels. En nu hebben we plaatsing voor de Azië Cup in eigen hand."
