België wil rouwverlof uitbreiden, 'schrijnend dat Nederland het niet heeft'
In Nederland is er geen rouwverlof als je kind of partner overlijdt. België daarentegen is van plan het rouwverlof voor zulke situaties uit te breiden van nu drie dagen tot straks tien dagen. "Dat lijkt me heel goed om ook hier in te voeren", zegt rouwverwerkingsexpert Paul Boelen.
Zo'n stap zou volgens de hoogleraar klinische psychologie aan de Universiteit Utrecht de "emancipatie van rouw" betekenen. "Het zou een signaal geven dat we dit onderwerp serieus nemen. Als iets waarvoor je de tijd mag nemen en niet wat na een paar dagen voorbij is. En het kan mensen helpen om geen strijd te hoeven voeren met hun werkgevers."
Burn-out
Na het verlies van een dierbare komen mensen geregeld in de knel met hun werk, concludeerde vakbond CNV vorig jaar. Een op de tien kreeg een burn-out en een op de vijf zei te weinig steun te krijgen van hun werkgever. Het onderzoek was gedaan onder 1100 werkenden van wie een naaste was overleden.
Bij medewerkers die een partner of kind verloren, zei 14 procent van de ondervraagden hun baan kwijt te zijn geraakt omdat ze niet meer goed konden functioneren. Een op de drie meldde zich langere tijd ziek en bijna een op de vier kreeg te maken met een burn-out.
'Zout in de wond'
Marrit van Exel (53) kent de situatie: ze verloor in 2011 haar man en zeven jaar later ook haar dochter. "Toen mijn man was overleden had ik een ontiegelijke waslijst aan administratieve dingen die ik moest afhandelen. Al die handelingen voelen als zout in de wond strooien. Je leven is helemaal in de war en je moet daarnaast allemaal ballen in de lucht houden."
Ze is ervan overtuigd dat het invoeren van rouwverlof mensen in haar situatie zou helpen. De petitie die ze daarvoor in december vorig jaar is gestart, is ruim 45.000 keer ondertekend.
Wat zijn de regels?
Hoewel rouwverlof niet specifiek wettelijk is vastgelegd, staan er vaak wel afspraken over in cao's of arbeidsovereenkomsten. Bij het verlies van een direct familielid is het ook mogelijk een beroep te doen op zogenoemd calamiteitenverlof. Maar als er in de cao andere afspraken zijn gemaakt voor zo'n situatie, dan gelden alleen die afspraken.
Volgens CNV zijn de verschillen tussen de cao's vaak groot. Als gevolg zijn werknemers die een naaste verliezen afhankelijk van het begrip van de werkgever, schrijft de vakbond. "Via mijn arbeidsvoorwaarden kreeg ik een aantal dagen verlof", zegt Van Exel. "Maar dat was voor mij echt niet voldoende, daarom had ik mij ziek gemeld."
In België heeft de Kamercommissie Sociale Zaken groen licht gegeven voor uitbreiding van het bestaande rouwverlof. Aangezien dat een unaniem besluit was, is de kans zeer groot dat ook het parlement akkoord gaat.
Bij overlijden van een inwonend kind of een partner krijgen Belgen dan recht op tien vrije dagen. Drie ervan moeten verplicht worden opgenomen tussen het overlijden en de begrafenis. De overige zeven dagen kunnen binnen een jaar worden gebruikt.
"Tien dagen is een mooi symbolisch getal", zegt hoogleraar Boelen. "Het geeft naast de administratieve zaken ook ruimte voor wat emotionele verwerking." Hij benadrukt dat het niet voldoende is om alles te verwerken, al scheelt het erg per persoon hoe goed of slecht mensen met de dood van een geliefde om kunnen gaan.
'Verschil is schrijnend'
Van Exel noemt tien dagen een goede stap, maar pleit in haar petitie voor rouwverlof met een vergelijkbare duur als zwangerschaps- en bevallingsverlof. Dat zijn respectievelijk 6 weken en 10 weken.
Ze verwijst ook naar het bestaan van geboorteverlof en ouderschapsverlof. "Er is veel mogelijk rondom geboorte, maar niet bij overlijden. Dat verschil vind ik schrijnend. En ik denk dat het komt door onvoldoende besef wat de impact van verlies is."
