Hamer spreekt vanmorgen met potentiële coalitiepartijen
Informateur Hamer ontvangt vanmorgen zeven partijen tegelijk. Het gaat om de winnaars van de verkiezingen VVD en D66, hun huidige coalitiegenoten CDA en ChristenUnie, en drie linkse partijen PvdA, GroenLinks en SP. Later deze week spreekt ze twee keer met een cluster van de overige partijen in de Tweede Kamer. Volgende week wordt dan duidelijk welke partijen er wat haar betreft afvallen.
In de groep die vandaag is uitgenodigd zitten de partijen die naar algemeen wordt aangenomen de meeste kans maken om samen een coalitie te gaan vormen. Hamer wil met hen spreken over een herstelplan voor na de coronacrisis. Deze partijen hebben duidelijk aangegeven wat er moet gebeuren, bijvoorbeeld met betrekking tot de arbeidsmarkt. En ze lijken elkaar op een aantal punten ook te kunnen vinden: zo vinden ze een verhoging van het minimumloon allemaal bespreekbaar.
De SP is een beetje een vreemde eend in de bijt, omdat deze partij herhaaldelijk heeft laten weten niet in een coalitie met minister-president Mark Rutte te willen. De andere partijen sluiten de VVD met partijleider Rutte niet uit.
De meest gehoorde optie voor een nieuwe coalitie is op dit moment: VVD, D66 en CDA met PvdA en GroenLinks. Maar VVD en CDA zitten niet te wachten op een kabinet met twee linkse partijen. "Dus daar moet nog een stevig robbertje over gevochten worden", zegt NOS -verslaggever Wilco Boom. Als deze combinatie niet lukt, zal in plaats van naar de PvdA en GroenLinks, toch weer naar de huidige regeringspartij ChristenUnie gekeken worden. Die houdt de boot tot nu toe af met woorden als: "We zijn nog lang niet aan de beurt".
Volgende week schifting partijen
Later deze week spreekt Hamer naar verwachting met een groep met in elk geval de PVV, Forum voor Democratie, de Groep-Van Haga en JA21, die allemaal kritisch zijn over migratie en de Europese Unie. En dan komt er nog een derde groep langs, met de Partij voor de Dieren als grootste.
De informateur wil het deze week nog over de inhoudelijke kant van de zaak hebben: welke kant moet het op met het beleid van het nieuwe kabinet. Maar volgende week zal ze dan toch een schifting gaan maken, denkt Boom. "Want ze moet dan ook advies uitbrengen over welke partijen echt moeten gaan onderhandelen en welke er afvallen." De bedoeling is dat zij dit op 6 juni doet.
De Telegraaf schrijft vanmorgen dat er in de ministerraad een stevige clash is geweest tussen VVD-leider Rutte en D66-leider Kaag over het Israël-beleid. Kaag wilde volgens de krant "wat nuance" aanbrengen in het Nederlandse verhaal, waar volgens haar "te weinig evenwicht" in zat. En dat was tegen het zere been van Rutte. NOS-verslaggever Boom zegt dat het inderdaad even hard tegen hard ging in de ministerraad, maar dat dit ook logisch is omdat de partijen nu eenmaal van mening verschillen over de spanningen tussen Israël en Palestijnen.
"Dat is al jaren zo en dat leidde vrijdag inderdaad tot een pittig debat in de ministerraad. Maar ze verschillen wel over meer onderwerpen van mening. Daar zijn het ook verschillende partijen voor. En ik denk niet dat deze kwestie de formatie zal beïnvloeden. Ze willen allebei regeren en daar doet zo'n meningsverschil niks aan af."
