'Mondkapjes leverden Van Lienden 30 miljoen euro op'
Opiniemaker Sywert van Lienden heeft met twee compagnons waarschijnlijk zo'n 30 miljoen euro verdiend aan de import van mondkapjes uit China, vermoedt Follow the Money na een rondgang langs zeven importeurs van mondkapjes.
De drie pakten via hun bv Relief Goods Alliance over drie maanden tijd vermoedelijk een marge van rond de 30 procent. Dat valt fors hoger uit dan de 15 tot 20 procent die volgens bronnen bij het ministerie van Volksgezondheid destijds marktconform was.
Zelf zei Van Lienden eerder dat Relief Goods Alliance de kapjes geheel belangeloos had veiliggesteld voor de zorg.
Importprijzen
Volgens het onderzoeksplatform bestelden de drie ongeveer 40 miljoen mondkapjes bij twee Chinese fabrikanten: Ryzur en Shandong Shengquan. Van Lienden en compagnons deden KN-95-maskers van Ryzur voor 2,26 euro van de hand aan het ministerie van Volksgezondheid.
Verschillende ondernemers schatten de inkoopprijs van die maskers toentertijd rond 1,50 euro. Afhankelijk van de grootte van de order, liep de inkoopprijs mogelijk op naar 1,70 euro per stuk.
De FFP2-kapjes van fabrikant Shandong Shengquan werden voor een hogere prijs verkocht aan de overheid: 2,78 euro per masker. Importeurs schatten de inkoopprijs van de maskers van Shandong Shengquan destijds tussen de 1,50 euro en 2 euro, met een "absolute bovengrens" van 2,10 euro.
Daarmee rekenden Van Lienden en zijn compagnons volgens het platform een marge van 76 eurocent per mondkapje van Ryzur, wat neerkomt op ongeveer 15,2 miljoen euro. Bij de mondmaskers van Shandong Shengquan was de marge vermoedelijk 78 eurocent, omgerekend 15,6 miljoen euro.
De importkosten waren volgens Follow The Money beperkt. Het grootste deel van de opslag- en transportkosten zouden voor de rekening van de Chinese fabrikanten zijn gekomen en het overige bedrag factureerde Relief Goods Alliance aan het ministerie. Van commissie was daarnaast waarschijnlijk geen sprake.
Het onderzoeksplatform gaat op basis van die importprijzen uit van een marge van ongeveer 30 miljoen euro, terwijl Van Lienden ten tijde van de deal met VWS deed alsof hij er niets aan over had gehouden.
'Importprijzen lagen hoger'
Tegenover Follow The Money trekt Van Lienden de rekensom in twijfel; volgens de ondernemer lagen de inkoopprijzen destijds hoger dan de schattingen van de importeurs. Eerder weigerde Van Lienden in de Volkskrant - dat de deal aan het licht bracht - al inzage te geven in de bedrijfsvoering omdat het om informatie zou gaan die onder geheimhoudingsverklaringen zou vallen.
Geen van de 40 miljoen ingekochte kapjes werd overigens uiteindelijk in de zorg gebruikt - de maskers liggen nog in een opslag. In de Tweede Kamer is ophef ontstaan over de deal die VWS met het pas opgerichte bedrijf van Van Lienden sloot: vier partijen stelden de afgelopen week Kamervragen over de gang van zaken.
