Inlichtingendiensten opnieuw niet eerlijk over hacks en taps

De Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) is meerdere keren onjuist geïnformeerd door de inlichtingendiensten, staat in het jaarverslag over 2020. De commissie beslist of de inlichtingendiensten AIVD en MIVD bijvoorbeeld een hack of een tap mogen inzetten. In een paar gevallen bleek pas na lang doorvragen dat informatie die aan de commissieleden was verstrekt niet deugde.

In het jaarverslag over 2019 beklaagde de commissie zich er ook al over onjuist geïnformeerd te zijn. Dat leidde tot een gesprek met betrokken ministers en vertegenwoordigers van de diensten. Die beloofden beterschap, maar sindsdien is er nauwelijks iets verbeterd, stelt de TIB.

Druk op commissie is te hoog

De meeste verzoeken werden afgewezen omdat de TIB vond dat hetzelfde resultaat ook kon worden bereikt met minder zware middelen dan taps of hacks. 20 procent werd niet goedgekeurd omdat de AIVD of MIVD onvoldoende of onjuiste informatie verstrekte.

Juist omdat de toetsingscommissie zelf geen onderzoek kan doen en bij de beoordeling van verzoeken dus alleen kan afgaan op de informatie die verstrekt wordt door de inlichtingendiensten, is het "cruciaal dat zij kan vertrouwen op de juistheid van de informatie", staat in het verslag.

De TIB maakt zich niet alleen zorgen over de kwaliteit van de verzoeken, maar ook over de forse toename van de hoeveelheid beoordelingen. Het aantal verzoeken, en de complexiteit ervan, zijn volgens de TIB zodanig toegenomen dat de commissie de druk niet lang meer aankan. De TIB pleit daarom voor uitbreiding om zijn werk goed te kunnen blijven doen.

Grenzen van het toelaatbare

De MIVD scoort aanmerkelijk slechter dan de AIVD als het gaat om het verkrijgen van toestemming voor bepaalde operaties; verzoeken van de militaire inlichtingendienst werden ruim vier keer vaker onrechtmatig verklaard.

Volgens de TIB had dat zowel te maken met "de verzochte bevoegdheden als met de kwaliteit van de verzoeken". Onduidelijk is of de MIVD eerder geneigd is de grenzen van het toelaatbare op te zoeken dan de AIVD.

De TIB vindt het ook zorgelijk dat het aantal onrechtmatig beoordeelde verzoeken van de MIVD meer dan verdubbeld is de afgelopen periode. De toetsingscommissie heeft dat ook aangekaart bij de leiding van de dienst.