'Chaos en paniek' bij afhandeling compensatie toeslagenaffaire

Er heerst volgens dagblad Trouw een grote crisis binnen de afdeling van de Belastingdienst die de eerste compensatie van de toeslagenaffaire afhandelt. Uit gesprekken met gedupeerden, hun advocaten en (oud-)werknemers van de Belastingdienst blijkt volgens de krant dat de dienst onder grote druk staat, er interne strijd heerst en personeel vertrekt. Getroffen ouders vrezen opnieuw in de knel te komen.

Het kabinet kondigde afgelopen december aan elke gedupeerde die al in beeld was een eerste compensatie van 30.000 euro te geven, in afwachting van een definitieve oplossing. De afdeling Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) werd opgericht om dat voor 1 mei in orde te brengen. Inmiddels heeft de Belastingdienst geconcludeerd dat bijna de helft van de aanvragers die zich voor 15 februari meldde, nog geen recht heeft op compensatie.

Trouw schrijft dat de harde deadline tot "chaos, en bij vlagen zelfs paniek" leidt. "Alles is erop gericht om de politieke toezegging van 1 mei te halen. Wat dat betekent voor ouders, of de zorgvuldigheid en rechtmatigheid van wat de Belastingdienst aan het doen is, lijkt daaraan ondergeschikt", aldus de krant, die samen met RTL Nieuws de toeslagenaffaire aan het rollen bracht.

Binnen de Belastingdienst zou onvrede bestaan over de gang van zaken. Vooral persoonlijk zaakbehandelaars, die het rechtstreekse aanspreekpunt zijn voor ouders, vertrekken gefrustreerd of opgebrand vanwege de hoge werkdruk. Juristen stappen op omdat er niet naar hun adviezen wordt geluisterd. Zo werd de aanbeveling genegeerd om afgewezen ouders erop te wijzen dat ze tegen dit eerste oordeel in beroep kunnen gaan.

Getroffen ouders dreigen opnieuw de dupe te worden, ook omdat schuldeisers vanaf 1 mei weer schulden bij getroffen ouders mogen innen. Tot 1 mei was ouders uitstel verleend. "Als je tien keer het serviceteam belt krijg je tien verschillende antwoorden", zegt een van hen in Trouw. "Ik dacht dat de bedoeling was dat de menselijke maat zou terugkeren bij de Belastingdienst. Nou, daar is echt geen sprake van."

Een advocaat zegt dat de brieven van het UHT veel vragen oproepen en spreekt van "rare, oncontroleerbare standpunten". "Over een paar maanden loopt dit onherroepelijk vast. Er ontstaat een wirwar van besluiten die alleen maar nieuwe bezwaren zullen oproepen."

'Balans tussen snelheid en zorgvuldigheid'

Staatssecretaris van Financiën Alexandra van Huffelen laat in een reactie weten dat er door de deadline "een stevige inspanningsverplichting" was, maar stelt ook dat er "een goede balans tussen snelheid en zorgvuldigheid is behouden". Ze benadrukt dat elke afgewezen aanvraag door drie medewerkers is gewogen en er bij twijfel nog met de ouder is gebeld.

De staatssecretaris erkent dat "juist vanuit hun enorme betrokkenheid" werkdruk en emotionaliteit een rol kunnen spelen in het vertrek van medewerkers. "Gelukkig melden zich nog wekelijks mensen die graag willen meehelpen, en is er ook vanuit de Belastingdienst een grote bereidheid om te helpen."

Op de vraag waarom ouders in afwijzingsbrieven niet zijn gewezen op hun wettelijke recht in de beroep te gaan, antwoordt de staatssecretaris tegen Trouw dat bezwaar maken pas hoeft als de hele procedure is afgerond. "De overweging is geweest dat bij het opnemen van een volledige en uitgebreide bezwaarclausule ouders onterecht zouden denken dat ze in bezwaar moeten om geen recht te verliezen. Daarom is uiteindelijk gekozen om te benadrukken dat bezwaar nog niet nodig is."