Braziliaanse wetenschappers bezorgd over mogelijke nieuwe coronavariant
Terwijl de Braziliaanse P1-variant van het coronavirus nog huishoudt in Brazilië, dient zich mogelijk alweer een nieuwe mutatie aan. Wetenschappers van de Federale Universiteit van Minas Gerais, in de stad Belo Horizonte, ontdekten bij twee patiënten een tot nu toe onbekende combinatie van mutaties.
"We telden achttien mutaties, een paar daarvan zien we ook bij de bekende Braziliaanse varianten en de Britse variant", zegt viroloog Renato Santana Aguiar. "Maar er zijn ook nieuwe mutaties, waardoor het mogelijk een unieke variant is."
Pas als Santana en zijn team deze specifieke mutaties bij nog ten minste drie andere patiënten aantreffen, is er sprake van een erkende nieuwe variant. "We gaan nu hier, en in omringende deelstaten, specifiek verder zoeken", zegt de wetenschapper.
Het gaat dus om een variant van een variant: "de meest waarschijnlijke oorsprong, is de P1," denkt Santana.
P1-variant twee keer zo besmettelijk
In zijn laboratorium worden elke dag nieuwe monsters gebracht van positief geteste patiënten. "Wij monitoren de genetische ontwikkeling van het virus, en identificeren welke varianten van covid-19 hier in omloop zijn. Dat zijn er hier in Belo Horizonte op dit moment vijf, waarvan de Braziliaanse P1-variant uit Manaus de meest zorgwekkende is."
"We hebben kunnen aantonen dat die P1-variant ongeveer twee keer zo besmettelijk is als andere varianten", zegt Santana. Hij deed mee aan een groot onderzoek naar de bekendste Braziliaanse variant, waarvan de resultaten in het wetenschappelijke tijdschrift Science werden gepubliceerd.
Als je op een IC komt, dan valt ook op hoeveel jonge mensen, vaak met obesitas, daar vechten voor hun leven.
Of die P1-variant ook dodelijker is, is een van de vragen die nog openstaan. Zeker is dat de toename van het aantal besmettingen met de P1-variant in Brazilië samenvalt met een forse toename van het aantal ernstig zieke mensen en sterfgevallen. Wetenschappers zoals Mauro Teixeira, arts en hoofdonderzoeker van de federale universiteit, onderzoeken of daar een direct verband tussen bestaat.
"Wat opvalt bij deze tweede golf is dat de gemiddelde leeftijd van de patiënten vijftien jaar jonger is dan tijdens de eerste golf, vorig jaar", zegt Teixeira. Hij coördineert verschillende coronagerelateerde onderzoeken in Belo Horizonte, een stad met ruim 2,5 miljoen inwoners. "Als je op een IC komt", legt de onderzoeker uit, "dan valt ook op hoeveel jonge mensen, vaak met obesitas, daar vechten voor hun leven."
Maar juist doordat er in vergelijking met vorig jaar meer jongeren ernstig ziek worden, lijkt het sterftecijfer lager. "De behandeling slaat bij jongeren wel aan. Ze liggen vaak langer op de IC, maar overleven het ook vaker."
Teixeira's onderzoeksteam volgt ook honderden mensen die werden gevaccineerd met Coronavac, het vaccin van het Chinese bedrijf Sinovac dat in Brazilië intensief wordt gebruikt. Volgens de hoofdonderzoeker is snel en veel vaccineren de enige uitweg voor zijn land.
Professor Renato Santana beaamt dat. "De vaccins die we nu gebruiken beschermen allemaal tegen alle bekende varianten," zegt de viroloog geruststellend. "Maar virussen evolueren. Door het trage tempo van vaccineren in Brazilië, geven we het virus de kans om zich te ontwikkelen. Tot we op een dag een variant hebben die resistent is tegen de vaccins."
Hoe meer besmettingen, hoe groter de kans op varianten
Of de door hem ontdekte nieuwe variant besmettelijker is, of resistent tegen vaccins, daar valt nu nog niets over te zeggen. "Eerst maar eens zien of deze variant vaker wordt aangetroffen", relativeert Santana. Maar het gevaar is duidelijk, benadrukt de Braziliaanse wetenschapper: "hoe meer besmettingen, hoe groter de kans op nieuwe varianten."
Hij pleit voor maatregelen om sociale contacten zoveel mogelijk te verminderen. Juist dat is al sinds het begin van de pandemie in Brazilië onderwerp van discussie. President Bolsonaro is er een uitgesproken tegenstander van. Hij krijgt daarom veel kritiek, recentelijk nog van Artsen Zonder Grenzen.
In de Braziliaanse Senaat start vandaag een parlementaire onderzoekscommissie om het coronabeleid van Bolsonaro onder de loep te nemen. Maar Renato Santana mengt zich niet in politieke discussies. Zijn boodschap is helder: "In de wereld waarin we leven kan een virus binnen enkele uren aan de andere kant van de wereld terechtkomen. Daarom moeten we allemaal alert blijven op besmettingshaarden zoals Brazilië, of India".
