Met aanstelling oud-coach Biles hoopt turnbond op windstilte richting Tokio
Met het vastleggen van de Amerikaanse trainster Aimee Boorman maakt turnbond KNGU na een roerig jaar een sprong voorwaarts. De uit Chicago afkomstige coach staat haar hele loopbaan al een menselijke aanpak voor en is na een reeks schandalen in de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en ook Nederland de belichaming van het Nieuwe Turnen.
Haar methodieken wijken sterk af van de werkwijze die door de huidige generatie Nederlandse turncoaches is gehanteerd. In het verleden hebben zij zich laten inspireren door wat de Oost-Europese systematiek werd genoemd.
Succescoach van olympisch kampioene Biles
De 48-jarige Boorman was van 2005 tot 2016 coach van Simone Biles, die ze als zevenjarig talent in de schoot geworpen kreeg. Onder haar leiding won de Amerikaanse gymnaste vier gouden olympische medailles en veroverde ze tien wereldtitels. Ondanks haar lengte van slechts 1.42 meter groeide ze aan de zijde van Boorman uit tot de grootste turnster van haar generatie.
Bekijk hieronder een reportage die verslaggever Vlado Veljanoski vorige maand maakte toen Boorman in Nederland was:
Met de bekendmaking Vincent Wevers, Wolther Kooistra en Nico Zijp geen toegang te geven tot de Olympische Spelen hoopt de KNGU 105 dagen voor de start van Tokio 2020 windstilte te creëren rond de Nederlandse turnploeg.
Die bevond zich al tien maanden in het oog van een orkaan, na een groot aantal beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag aan het adres van Nederlandse coaches.
Twee onderzoeken naar misstanden
De eerste storm stak op in de zomer van 2020, toen oud-trainer Gerrit Beltman toegaf jarenlang over de schreef te zijn gegaan. Op die bekentenis volgde een reeks aantijgingen aan het adres van in totaal 150 Nederlandse turntrainers. Niet minder dan 234 slachtoffers deden de voorbije maanden melding van misstanden die de laatste 35 jaar plaats zouden hebben gevonden.
Marjan Olfers, hoogleraar recht en sport aan de VU in Amsterdam, startte daarop een groot wetenschappelijk onderzoek naar misstanden in de turnsport. Ook de Tweede kamer boog zich over de kwestie. Het Instituut voor de Sport Rechtspraak (ISR) startte eveneens een onderzoek waarvan de uitkomsten binnenkort worden verwacht.
Vooruitlopend op de bevindingen bood vrouwenbondscoach Gerben Wiersma vorige maand zijn ontslag aan bij de KNGU. Aan de vooravond van de Europese titelstrijd in Basel en in het zicht van het olympisch turntoernooi voerde de Fries redenen voor zijn congé aan die 'professioneel en zakelijk van aard' waren.
Bekijk hieronder de toelichting van Wiersma op zijn vertrek bij de turnbond:
De meest prominente trainer wiens handel en wandel uit het verleden juridisch wordt getoetst is Vincent Wevers. De vader én trainer van regerend olympisch kampioene op balk Sanne en haar zes minuten oudere tweelingzus Lieke werd eind 2016 naar aanleiding van de successen van zijn jongste dochter op de Spelen van Rio nog uitgeroepen tot coach van het jaar.
Wevers kwam in opspraak nadat oud-turnster Joy Goedkoop eind juli 2020 voor de camera's van de NOS verklaarde door hem te zijn 'vernederd en mishandeld'. Ook zou hij haar hebben 'genegeerd en uitgescholden' en voor 'dikke koe' hebben uitgemaakt. Naar eigen zeggen zou Goedkoop van haar zevende tot haar twaalfde te maken gehad met grensoverschrijdend gedrag. "Hij heeft me in de turnzaal geslagen en geschopt, al was dat niet dagelijks", aldus Goedkoop.
Voortschrijdend inzicht bij Wevers
In zijn weerwoord ontkende Wevers zich te hebben bezondigd aan fysieke mishandeling. Wel gaf hij toe zich in die jaren te hebben aangesloten bij de heersende cultuur van intimidatie en manipulatie, de zogeheten Oost-Europese aanpak. In 2007 vond er volgens hem evenwel een cultuuromslag plaats. "Aan de hand van sportpsycholoog Loes de Ridder ontdekte ik toen dat er andere wegen zijn om topsporters te benaderen."
Hij gaf, in retrospectief, toe zijn turnsters in die tijd veel te hard te hebben aangepakt. "Maar ik heb nooit iemand geslagen of geschopt. Ik zeg niet dat de beschuldigingen aan mijn adres door de betrokkenen uit de duim zijn gezogen. Het is wel hun belevingen uit die tijd. Van wat er in die betreffende periode is gebeurd, heb ik maar van één ding spijt: de cultuur dat de turnsters zich voor en na iedere training moesten wegen. Daarvoor trek ik het boetekleed aan. Als het moet, bied ik de turnsters daarvoor mijn excuses aan."
Op 29 juli 2020, drie dagen na Goedkoops onthullingen, trok de KNGU de stekker uit het topsportprogramma. Zowel Wevers als de toenmalig bondscoach bij de vrouwen, Gerben Wiersma, werd hangende het onderzoek van de ISR op non-actief gesteld. Op de coaches Patrick Kiens (Pax Hoofddorp), Wolther Kooistra (Turnz Amsterdam) en Nico Zijp (FlikFlak Den Bosch) werd een moreel appèl gedaan een stap terug te doen bij hun verenigingen. Alleen eerstgenoemde gaf geen gehoor aan dat verzoek.
Al na vijf weken mocht Wevers de trainingen hervatten. Voorwaarde was wel dat dit in Nijmegen gebeurde, onder toeziend oog van een onafhankelijk waarnemer.
Geen plek voor Kiens
Vrijdag maakte de KNGU bekend Wevers, Kooistra en Zijp te weren van de Olympische Spelen in Tokio. Kiens kreeg in een eerder stadium al van technisch directeur Mark Meijer te horen dat er geen plaats voor hem is in welk begeleidingsteam dan ook, mede door zijn eerdere weigering pas op de plaats te maken.
Bekijk hier de toelichting van technisch directeur Mark Meijer en bondscoach Bram van Bokhoven op het besluit de Nederlandse coaches niet naar de Spelen te sturen:
Dat in de zoektocht naar een vervanger voor de vier Nederlandse coaches de keuze van de turnbond uitgerekend op Boorman viel, mag even opmerkelijk als verrassend worden genoemd. De Amerikaanse was in maart van dit jaar een aantal weken te gast bij het Amsterdamse Turnz, op uitnodiging van Kooistra en zijn echtgenote Claudia Werkhoven. Met haar gasttrainingen en colleges liet Boorman grote indruk achter.
Plezier staat voorop
Anders dan het autoritaire echtpaar Béla en Márta Karolyi het in die jaren in het Amerikaanse turnen voorstond, koos Boorman voor de menselijke aanpak toen ze voor het eerst aan de slag ging met de destijds zevenjarige Biles.
Diëten en weegschalen waren uit den boze, het plezier stond voorop. Wilde de kleine Simone naar een verjaardagsfeest van een vriendinnetje? Dan bracht Boorman haar daar persoonlijk naar toe. Het werd haar adagium waar ze ook tijdens het verblijf in Nederland keer op keer aan refereerde. "Combineer een menselijke aanpak met technische kennis, dan komen de medailles vanzelf."
De vraag of ze met haar losse aanpak niet gemakkelijk praten had gezien Biles' in overvloed aanwezige talent, beantwoordt ze steevast met een wedervraag. "Hoeveel potentiële kampioenen hebben we misschien wel verloren door een veel te strenge aanpak?"
Met Boorman als coach op de wedstrijdvloer waait eindelijk een frisse wind door de top van het Nederlandse vrouwenturnen. Afgaande op haar visie stijgen voor TeamNL in Tokio bovendien de kansen op onvergankelijke olympische roem. Het is Boormans stellige overtuiging. "In ieder turnster schuilt een Simone Biles. Je moet per individu alleen weten hoe je aan de juiste knoppen draait."
