Formatie dag 20: opnieuw beginnen met oudgediende Tjeenk Willink
Daar kwam hij aan het begin van de avond in een taxi het Binnenhof oprijden, alsof hij er nooit weg is geweest. Herman Tjeenk Willink (79) moet de kabinetsformatie vlottrekken. De PvdA'er, minister van Staat en als ambtenaar al betrokken bij de formatie in 1972, is door de Tweede Kamer gevraagd om een uitweg uit de impasse te vinden.
Zijn naam kwam naar buiten na een gesprek tussen de 17 fractievoorzitters en Kamervoorzitter Arib, vanochtend. Zo'n zelfde gesprek was er ook al op 18 maart, de dag na de verkiezingen. Maar zoals bekend leverde de toen gekozen strategie uiteindelijk een fiasco op, nadat verkenner Ollongren per ongeluk in haar stukken liet kijken.
Aan het begin van de avond kreeg Tjeenk Willink uit handen van Kamervoorzitter Arib zijn opdracht:
Het voorstel om Tjeenk Willink te benoemen tot informateur komt van D66. De partij van Sigrid Kaag heeft het voortouw in de onderhandelingen, nadat een meerderheid vorige week een motie van afkeuring aannam tegen VVD-leider Rutte. Die motie was ingediend door Kaag.
In het debat dat vanmiddag werd gehouden zei Kaag dat er behoefte is aan een schone lei, rust en een zorgvuldig proces. Daar moet Tjeenk Willink voor zorgen. Ze liet zich niet uit over de vraag of ze, na die motie van afkeuring, nog wel wil onderhandelen met Rutte.
"Ik ga de gesprekken in vanaf het nulpunt, zonder verwachtingen. Dat is het meest zuivere", zei Kaag. Coalitiepartner ChristenUnie wil niet meer in een kabinet met Rutte als premier.
Kaag vindt het niet het moment om zich uit te spreken over het wel of niet uitsluiten van Rutte:
VVD-leider Rutte maakte wel meteen duidelijk dat hij namens zijn partij de gesprekken zal voeren, en niemand anders. Hij wil dat er zo snel mogelijk gesproken wordt met de informateur over het herstel van vertrouwen. Van de burgers in de politiek, maar ook van de partijen onderling.
"De rode draad is het thema macht en tegenmacht", volgens Rutte. Het gaat daarbij om de relatie tussen het kabinet en de Tweede Kamer en hoe gedetailleerd regeerakkoorden zijn.
Tjeenk Willink krijgt drie weken de tijd om het proces vlot te trekken. Hij zal morgen nog geen gesprekken voeren met de 17 fractievoorzitters in de Tweede Kamer.
"Morgen is er eerst de verkiezing van een nieuwe Kamervoorzitter. Dat moet alle aandacht krijgen, daar wil ik niet doorheen fietsen", zei hij toen hij de Stadhouderskamer verliet. "Aan het eind van de middag hoop ik duidelijk te kunnen maken hoe ik het ga aanpakken."
