Dit is waarom het (geblokkeerde) Suezkanaal zo belangrijk is

• Fiorella Opromolla

  redacteur Buitenland

Even leek het erop dat het probleem was opgelost, maar dat bleek niet het geval: het Suezkanaal, een van de belangrijkste waterwegen ter wereld, is na drie dagen nog steeds geblokkeerd. Het grote containerschip dat klem ligt maakt het voor andere schepen in beide richtingen onmogelijk om door te varen. Waarom is het Suezkanaal zo belangrijk?

Het antwoord is simpel: het kanaal, dat tussen het vasteland van Afrika en het Egyptische schiereiland Sinaï ligt, is essentieel voor de wereldhandel. Het verbindt de Middellandse Zee met de Rode Zee en is daarmee een belangrijke waterweg voor schepen die vanuit Azië naar Europa varen, en vice versa.

Schepen winnen met een route via het Suezkanaal veel tijd. "Het is heel makkelijk: je vaart via het Suezkanaal of je gaat via het zuiden, helemaal om Afrika heen. Dat kost je meer dan 5000 kilometer extra", zei Lars Jensen, ceo van SeaIntelligence Consulting, tegen persbureau Associated Press.

Zo'n 12 procent van de wereldhandel wordt via het Suezkanaal vervoerd, denk bijvoorbeeld aan goederen, voedsel en brandstof. Op dagelijkse basis gaat dat om goederen met een waarde van ruim 9 miljard euro. Jaarlijks varen er in totaal bijna 20.000 schepen door het kanaal.

Wat is er gebeurd?

Het enorme containerschip Ever Given is mogelijk vast komen te zitten door een zandstorm en harde wind. Het was vanuit China onderweg naar de Rotterdamse haven. Aan boord zijn zo'n 20.000 containers. Het 400 meter lange schip ligt nu overdwars in het Suezkanaal. Dat is problematisch, omdat het kanaal op die plek ongeveer 300 meter breed is. Andere schepen kunnen er dus niet door.

Naar schatting liggen er inmiddels meer dan 150 schepen stil in het kanaal. Via de website Marine Traffic is live te zien dat veel schepen daar ook nog naartoe onderweg zijn.

Als de stremming te lang duurt, kan overwogen worden om via Kaap de Goede Hoop te varen. Dat betekent dus een langere reis met extra vaartijd. Ook gaat het rederijen meer geld kosten, omdat er meer brandstof nodig is, en zal het voor meer uitstoot zorgen. Er zijn al containervervoerders die de route overwegen.

Het is onduidelijk hoelang het duurt voordat het schip vlot is getrokken. Eerdere pogingen om de Ever Given los te krijgen, zijn mislukt. Het Nederlandse bedrijf Smit Salvage is met een team bergers afgereisd naar Egypte om assistentie te verlenen. Volgens het bedrijf zit het schip zowel aan de voor- als achterzijde vast in een zandbank. Ook een Japans bedrijf gaat helpen bij de operatie.

Om het containerschip los te krijgen, zou het lichter moeten worden gemaakt door olie, ballastwater en eventueel containers van boord te halen. Ook is de optie om te baggeren besproken. Als dat moet gebeuren, kan het nog weken duren voordat het kanaal weer vrij is.

De blokkade van het Suezkanaal kan een domino-effect veroorzaken. "Het komt vaker voor dat een schip een paar dagen later aankomt in een haven. Maar als het langer dan een week duurt, kan het problematisch worden", zegt Jensen. Gedurende de opstopping hebben de havens minder werk, maar dat slaat om als schepen weer kunnen varen. Dan hebben ze ineens veel meer containers te verwerken.

Veel schepen die via het Suezkanaal varen, hebben Rotterdam als eindbestemming. Volgens ondernemersvereniging Evofenedex kunnen de vertragingen en lange wachtrijen van schepen uiteindelijk zorgen voor extra druk op de afhandeling van goederen in Rotterdam. Daardoor kan alles nog verder vertragen.

"Iedere haven in West-Europa gaat hier iets van merken", zegt Leon Willems, woordvoerder van de Rotterdamse haven. "We hopen zowel voor bedrijven als voor consumenten dat dit snel is opgelost. Als deze schepen in Europa aankomen, zijn langere wachttijden onvermijdelijk."

Economie

Wat de precieze economische gevolgen van de blokkade zullen zijn, is nog moeilijk te zeggen. Als het lang gaat duren, kan het effect hebben op prijzen en voorraden van goederen. En dus kunnen consumenten daar op den duur ook iets van merken.

Gevolgen voor de olieprijzen waren er in ieder geval meteen: de eerste dag van de blokkade steeg de prijs van een vat olie met 6 procent. Inmiddels is de prijs weer iets gedaald.