Ook in Nederland discussie over veiligheid van vrouwen: 'Onbewust let je toch altijd op'
Een omweg nemen, vriendinnen appen als je thuis bent of een live locatie sturen wanneer je onderweg bent. Voorbeelden van hoe vrouwen ervoor zorgen dat ze zich veilig voelen op straat.
De afgelopen dagen is er veel aandacht voor de veiligheid van vrouwen op straat, na de moord op de Britse Sarah Everard. Gisteravond gingen daarom opnieuw honderden Britten de straat op.
Ook in Nederland maakte de moord veel los. Op sociale media worden massaal berichten gedeeld onder de hashtag #reclaimthesestreets en "textmewhenyougethome". Waarmee ze willen aangeven dat ook vrouwen en lhbtiq'ers gewoon over straat willen kunnen lopen zonder dat ze lastiggevallen worden.
Lotte Feenstra van Stop Straatintimidatie herkent de angst. "Onbewust let je toch altijd op gevaar. En als ik de verhalen van vrouwen lees, schrik ik nog steeds wat ze meemaken. Dat ze op straat worden bespuugd of geïntimideerd."
Vrijwel alle Rotterdamse vrouwen tussen de 18 en 45 jaar zijn weleens nagefloten, nagesist of op een andere manier (seksueel) benaderd door mannen, bleek in 2017 uit een onderzoek van de Erasmus Universiteit. Eind dit jaar worden de resultaten verwacht van een groot onderzoek naar straatintimidatie in Den Haag.
Feenstra juicht dat onderzoek toe, maar is ook kritisch. "Goed dat steden zelf onderzoek doen naar straatintimidatie, maar naar dit landelijke probleem zou ook landelijk onderzoek moeten worden gedaan."
In 2017 vertelden vrouwen in Amsterdam over hun ervaring met intimidatie op straat: "Hoer, waarom zeg je niets tegen me?"
Gemeenten hebben ook geprobeerd straatintimidatie met lokaal beleid aan te pakken. In 2017 stelden Amsterdam en Rotterdam een 'sisverbod' in. Via de Algemene Plaatselijke Verordening werden sissen, uitschelden, naroepen, achternalopen en om seks vragen, verboden. Maar de maatregelen bleken in de praktijk onhoudbaar.
Amsterdam stelde het uitdelen van boetes uit, omdat de regels niet voor iedereen duidelijk zouden zijn. In Rotterdam werden wel een aantal boetes uitgedeeld, maar ze hielden voor het gerechtshof geen stand, omdat het verbod tegen de vrijheid van meningsuiting inging. Ook maakt de Rotterdamse bepaling niet voldoende duidelijk waar de grens ligt tussen toelaatbaar en ontoelaatbaar gedrag. Dat is volgens het gerechtshof nodig volgens het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.
Nieuw wetsvoorstel
Om het landelijk te regelen, ligt er nu een nieuw wetsvoorstel. In deze nieuwe versie van het 'sisverbod' wordt ook een verschil gemaakt tussen hoe de opmerking wordt opgevat en hoe deze wordt bedoeld. Als de nieuwe wet wordt aangenomen, riskeert de dader een gevangenisstraf van maximaal drie maanden of een boete van maximaal 8700 euro.
Stop Straatintimidatie heeft meegedacht met het opstellen ervan en is blij dat er nu landelijk beleid komt. Critici zeggen dat zo'n wet moeilijk te handhaven is, maar volgens Feenstra gaat het vooral om het signaal wat hiermee wordt afgegeven. "Hiermee wordt het niet langer meer een individueel probleem. Als het niet in de wet wordt opgenomen, blijven vrouwen rondlopen met het idee dat het überhaupt geen zin heeft om aangifte te doen", zegt Feenstra.
De Eerste en Tweede Kamer moeten nog in debat over het wetsvoorstel. Omdat de meeste partijen voorstander van de wet zijn, is de kans groot dat deze wordt aangenomen. Een definitieve beslissing wordt eind 2021 verwacht.
