Nederlanders in Nicaragua onder druk: 'Ze denken dat ik van de oppositie ben'
Vrijwel dagelijks stopt er een politiewagen voor de deur van Diana, een Nederlandse die al jaren in Nicaragua woont. Zwaarbewapende agenten blijven uren voor haar huis staan. "Ze zwaaien met grote wapens en filmen alles. Zelfs als ik de plantjes water geef, filmen ze me", verzucht de Nederlandse.
Diana is niet de enige. Tientallen mensen uit verschillende landen kregen begin dit jaar ineens problemen met hun papieren. Ze moesten een formulier ondertekenen waarin ze beloven zich niet met politiek te bemoeien.
De Nederlandse ondernemer Dennis* wil niet dat we zijn echte naam gebruiken. Ook hij krijgt regelmatig bezoek van veiligheidstroepen. "Die staan pal voor mijn zaak en zeggen of vragen niets. Ze staan daar alleen maar een beetje te intimideren."
Weer een andere Nederlander in Nicaragua verzucht dat ze zich niet vrij voelt. "Ik ben het beu", vertelt Louise*, die ook niet onder haar echte naam wil worden geciteerd. "Ik publiceer niets op sociale media. Iedereen hier doet aan zelfcensuur."
Zo gaat het er bijna dagelijks bij Diana aan toe:
President Ortega vocht in de jaren 80 met de linkse sandinisten tegen een rechtse dictatuur. Maar sinds de voormalige guerrillastrijder zelf aan de macht is, gleed Nicaragua steeds verder af naar een autoritair regime.
Door de volksopstand van 2018, waarbij honderden mensen om het leven kwamen, kwam dat in een stroomversnelling. In november zijn er verkiezingen in Nicaragua, en de president en zijn vrouw lijken niet van plan die te gaan verliezen.
"Ze doen er alles aan om de oppositie uit te schakelen", zegt Louise. Ook Diana en Dennis vermoeden dat de druk op de buitenlanders daarmee te maken heeft.
Diana kiest er bewust voor haar foto's en video's naar buiten brengen, ook al zou dat haar bekend kunnen maken bij de autoriteiten. "Ik denk dat het gewoon belangrijk is dat dit soort dingen bekend worden. En ik heb dus mijn angst overwonnen en ik ben dus nu actief aan het publiceren, en heb ook aangifte gedaan bij alle mensenrechtenorganisaties."
Waarom ze het op haar gemunt hebben? "Ze denken dat ik betrokken was bij de opstand, en dat ik de oppositie geld heb gegeven", zegt Diana. "Maar ik was destijds helemaal niet in Nicaragua. En ze hebben mijn financiën doorgelicht, zonder iets te vinden. Het is gewoon niet waar", benadrukt ze.
"Officieel ben ik nergens van beschuldigd", vertelt Dennis. "Maar via via hoor ik dat veel mensen die tegen de regering zijn, bij mij in de zaak komen. Daarom denken ze dat ik van de oppositie ben."
Diana en Dennis doen ook aan liefdadigheid, en dat ligt gevoelig. Het regime vat het op als kritiek. "Bij de migratiedienst hebben ze tegen me gezegd dat ik wel mag doorgaan met inzamelingsacties. Maar dan moet ik het geld inleveren bij het regime."
"Toen ik een inzamelingsactie had georganiseerd voor slachtoffers van orkanen, werd mijn muur beklad", vertelt Dennis. "Er stond geschreven dat de slachtoffers geen buitenlandse hulp nodig hadden, dat ik een terrorist was."
'Poetinwet'
In januari werd een nieuwe wet van kracht, die buitenlandse organisaties onder controle moet krijgen. NGO's die op de een of andere manier banden hebben met het buitenland, moeten zich inschrijven. De omstreden wet wordt in de volksmond ook wel de 'Poetinwet' genoemd, omdat vergelijkbare regels eerder al in Rusland werden ingevoerd.
"Ze kunnen nu makkelijker afrekenen met NGO's die niet welkom zijn", legt de Nederlandse Louise uit. Ze werkt voor een Europese hulporganisatie en woont al sinds de jaren 90 bijna onafgebroken in Nicaragua.
"Ze vragen iedere keer andere papieren. Dat je bijvoorbeeld ineens de financiële administratie van 2016 moet laten zien." Organisaties die het regime tot last zijn, wordt het werken zo erg moeilijk gemaakt.
Geen papieren
Diana moest zich begin januari melden bij de migratiedienst. "Mijn verblijfsvergunning was nog vier jaar geldig, maar die is ingekort tot april. En ik moet me nu elke twee weken opnieuw melden." Dennis heeft zelfs helemaal geen papieren meer. "Ik denk dat ze het gewoon achter de hand houden, om mij op elk moment het land uit te kunnen zetten", zegt Dennis.
Zorgen
De Nederlanders die hun verhaal doen, overwegen te vertrekken uit Nicaragua. "Maar als ik dat doe", zegt Diana. "Dan confisqueren ze al mijn bezittingen hier." Ze is bang dat ze haar honden niet mee kan nemen.
"Ik heb een Nicaraguaanse dochter", zegt Dennis. "Als ik wegga, weet ik niet of ik zomaar terug kan komen. Dan laat ik haar achter en mijn hele sociale leven."
Louise maakt zich vooral zorgen om haar partner. "Ik wil wel naar Nederland, maar mijn man is Nicaraguaan, die kan dan niet zomaar met mij mee."