Tsjechië in extreme lockdown: 'We gaan helse dagen tegemoet'
Waar in de meeste Europese landen versoepelingen op de agenda staan, is er één land in het hart van de EU waar precies het tegenovergestelde gebeurt: Tsjechië. Daar is sinds vandaag een ultrastrenge lockdown van kracht.
Mensen mogen zonder geldige reden hun huis niet meer uit, alle scholen en niet-essentiële winkels zijn dicht en de komende drie weken moet iedereen in zijn eigen gemeente of district blijven. Om te voorkomen dat mensen toch gaan reizen, worden 25.000 agenten en 5000 militairen ingezet.
Premier Andrej Babis kreeg in het verleden het verwijt laconiek te zijn, maar grijpt nu hard in. In de komende drie weken mogen Tsjechen alleen nog naar buiten voor een wandeling of inkopen en dan alleen binnen de gemeente. De regiogrenzen gaan in principe dicht, alleen voor werk of een medische behandeling mag je reizen. Ook familiebezoek is verboden. Bij overtreding dreigt een boete van 400 euro.
Tsjechisch Bergamo
De strenge maatregelen zijn niet zonder reden: Tsjechië is een van de landen met de hoogste coronabesmettingscijfers ter wereld. Het aantal besmettingen is 768 nieuwe besmettingen per 100.000 inwoners per week. In Nederland is dat 188. Ook het dodental is in Tsjechië veel hoger dan elders: op een bevolking van tien miljoen inwoners zijn al meer dan 20.000 coronadoden gevallen.
"We gaan helse dagen tegemoet, maar als we willen voorkomen dat de ziekenhuiszorg instort moet de mobiliteit radicaal worden ingeperkt", verdedigt Babis de strenge maatregelen. Hij waarschuwt voor een 'Tsjechisch Bergamo' als de besmettingsaantallen blijven stijgen.
In Tsjechische ziekenhuizen is een chronisch tekort aan personeel. Polen en Duitsland hebben aangeboden om patiënten uit overbelaste ziekenhuizen over te nemen.
Laat gehandeld
Waarom gaat het precies in Tsjechië zo verkeerd? Als je naar een epidemiologische kaart van Europa kijkt, springt het land er behoorlijk uit. Een donkere vlek in een zee van steeds lichter kleurende landen. Babis wil er niet veel woorden aan vuil maken: "We hebben veel te veel fouten gemaakt, maar we hebben geen tijd daar bij stil te staan."
Experts noemen het late handelen van de regering als een van de oorzaken. "De Tsjechische regering kijkt vooral naar het aantal ziekenhuisopnames en niet naar de besmettingsaantallen. Als je pas gaat reageren als de ziekenhuizen vol liggen, is het te laat", zegt een onderzoeker van de Universiteit van Oxford tegen CNN.
Ook reageerde Babis pas laat op 'de tweede coronagolf'. Hij verzette zich lang tegen het invoeren van verplichte mondkapjes en versoepelde de lockdown rond Kerstmis, zodat Tsjechen massaal inkopen gingen doen.
Preventieparadox
Ondanks de beelden van volle ziekenhuizen uit heel Tsjechië, brokkelt onder de bevolking de steun af voor de maatregelen, net als in de rest van Europa.
Een verklaring voor deze houding is deels te vinden in de preventieparadox. Tsjechië kwam redelijk goed door de eerste coronagolf, begin vorig jaar, doordat toen in vroeg stadium beperkende maatregelen werden genomen. Daardoor is bij veel Tsjechen het gevaar van de nieuwe ziekte destijds niet in volle omvang doorgedrongen en wordt het gevaar nu nog altijd onderschat.
In Ostrava, in het noordoosten van Tsjechië, draaien crematoria 24 uur per dag om de stroom van coronaslachtoffers te cremeren:
