Feyenoords financiële moeras: al jaren geen klappers op de transfermarkt

Nu het naar aanleiding van het tweede loonoffer weer over de financiële problemen gaat in Rotterdam-Zuid, is de vraag opnieuw actueel waarom Feyenoord er maar niet in slaagt aan te haken bij Ajax en PSV.

Onder normale omstandigheden kon Feyenoord elke veertien dagen tenslotte rekenen op een uitverkochte Kuip, met 45.000 betalende toeschouwers. Bij de verdeling van de televisiegelden krijgen de Rotterdammers niet heel veel minder dan de twee concurrenten: na vorig seizoen 2,6% minder dan Ajax en 1,3% minder dan PSV.

En toch lijkt het gat tussen Feyenoord en de andere topclubs elk jaar groter te worden. Financieel, maar als gevolg daarvan ook sportief. Waar hebben de Rotterdammers de slag gemist?

In de eerste plaats wordt de rol van Feyenoord op de Europese velden steeds kleiner. De laatste drie seizoenen deed Feyenoord niet mee aan de Champions League, waar het grote geld ligt, maar aan de Europa League. Verder dan de groepsfase kwamen de Rotterdammers bovendien niet.

En in 2018 en 2019 kocht Feyenoord voor 4,6 miljoen euro aandelen terug van de Vrienden van Feyenoord, met als uiteindelijk doel de club weer volledig in handen te krijgen. Zover zijn de Rotterdammers overigens nog lang niet, de Vrienden hebben nu nog 46% van de aandelen in handen.

Transfers

Maar een kijkje onder de motorkap leert dat de financiële problemen in Rotterdam-Zuid voor een groot deel worden veroorzaakt door het uitblijven van klappers op de transfermarkt.

Waar met name de eeuwige concurrent uit Amsterdam het geld uit transfers bijna niet kan tellen, moet Feyenoord het de laatste jaren doen met een handvol verkopen, die stuk voor stuk niet boven de tien miljoen euro uitkomen.

"Ajax heeft natuurlijk heel veel voordeel van de Champions League", weet oud-speler en NOS-analist Pierre van Hooijdonk. "Daardoor krijgen ze ook hogere transfersommen. Daarnaast zijn de talenten bij Feyenoord simpelweg niet zo goed als andere spelers."

In 2020 leverde alleen de overgang van Sam Larsson naar het Chinese Dalian Professional FC een redelijke vergoeding op van vijf miljoen euro. Een jaar eerder kwam er nog 17 miljoen euro binnen uit de transfers van Tonny Vilhena (FK Krasnodar) en Jeremiah St. Juste (FSV Mainz 05), maar 2018 was net als 2020 een mager jaar: het vertrek van Jean-Paul Boëtius en Sofyan Amrabat leverde bij elkaar 6 miljoen euro op.

Drie jaar 'transfers' brachten daarmee slechts 28 miljoen euro in kas. Ter vergelijking: alleen de overgang van Donny van de Beek naar Manchester United leverde Ajax al 39 miljoen euro op. En PSV ontving 30 miljoen euro voor de verkoop van Steven Bergwijn.

"Feyenoord heeft heel vaak naar de Nederlandse markt gekeken om daar transfervrije spelers op te pikken", verklaart Van Hooijdonk. "Dat soort spelers zijn vaak 25, 26 jaar. Daar zit niet heel veel rek meer in en dus hebben ze weinig transferwaarde."

"Je ziet dat Ajax of AZ bijvoorbeeld in Zuid-Amerika en Scandinavië zitten. Daar kan je jonge spelers goedkoop binnenhalen en dan voor meer verkopen. AZ heeft Jesper Karlsson voor iets meer dan 2 miljoen gekocht (van het Zweedse Elfsborg, red.). Dat is echt een geweldenaar. Maar je ziet hem niet bij Feyenoord."

Een transferoverzicht van de laatste vijf seizoenen van Ajax, Feyenoord, PSV en AZ laat zien dat er een enorm gat is gevallen tussen Feyenoord en de andere drie.

In de periode 2016-2020 werd er in Rotterdam voor zo'n 64 miljoen euro verkocht. Met 2017 als topjaar, mede door de overgang van Rick Karsdorp en Terence Kongolo kwam er toen 34 miljoen euro binnen. Een jaar eerder bleef de teller steken op 2 miljoen.

Half miljard

Ajax kreeg in de afgelopen vijf jaar bijna 500 miljoen euro binnen voor de verkoop van spelers, bijna het achtvoudige. PSV mocht zo'n 174 miljoen euro bijschrijven. En ook AZ passeerde, over vijf seizoenen, de grens van 100 miljoen euro.

Gerekend over de afgelopen tien jaar, incasseerde zelfs sc Heerenveen meer geld dan Feyenoord: bijna 85 miljoen euro tegenover 81 miljoen, berekende Voetbal International.

Nu is de grote vraag hoe dit kan. Waarom incasseren Ajax, PSV en AZ miljoenenbedragen, terwijl Feyenoord toptalenten als Georginio Wijnaldum en Leroy Fer voor respectievelijk 5 en 5,5 miljoen van de hand deed?

De penibele financiële situatie in Rotterdam-Zuid speelt een rol. Feyenoord had het geld veel te hard nodig om 'nee' te kunnen zeggen, een slechte uitgangspositie in de onderhandelingen met een kopende club.

Van Hooijdonk: "Met geld maak je ook geld. Ajax heeft spelers als David Neres en Antony relatief goedkoop kunnen halen uit Brazilië. Maar dat zijn wel serieuze bedragen van ongeveer 15 miljoen euro. Ajax kan daarvoor gaan omdat ze toch al veel geld hebben."

"Ook AZ gaat spelers verliezen. En wanneer zij een speler voor 20 miljoen verkopen, is het niet zo dat ze er een van 12 miljoen voor terugkopen. Zij moeten het ook hebben van een type Karslson. De vervanger is vaak een talent, die goed kan worden maar er nog niet is."

"Ajax heeft die barrière wel weten te doorbreken. Dan kan je qua salaris concurreren en een waardige vervanger halen voor de speler die vertrokken is", aldus Van Hooijdonk.

Beleid

Dan speelt ook het gevoerde beleid in De Kuip een belangrijke rol. De Rotterdamse clubleiding kreeg de afgelopen jaren regelmatig de kans om een speler te verkopen voor een mooie prijs, maar koos ervoor om de deal niet door te zetten.

Voor Nicolai Jørgensen en Steven Berghuis was serieuze belangstelling, maar de directie hield de boot af. Jørgensen is inmiddels regelmatig bankzitter in De Kuip. Berghuis overweegt zijn contract tot de zomer van 2022 uit te dienen om dan gratis De Kuip uit te lopen. Zoals Renato Tapia, Jan-Arie van der Heijden en Calvin Verdonk ook al niets opleverden.

Daarnaast had Feyenoord ook simpelweg weinig spelers waarvoor kapitaalkrachtige clubs miljoenenbedragen wilden neertellen. De jeugdopleiding, tussen 2010 en 2014 vijf keer op rij verkozen tot beste van Nederland, leverde de laatste vijf jaar geen grote talenten af. En bij de spelers die werden aangetrokken om ze goed door te verkopen, zoals Tapia en Sofyan Amrabat, stokte de ontwikkeling.

"Het zit 'm ook in scouting", ziet Van Hooijdonk. "Die is bij Feyenoord niet goed genoeg. We zijn nooit verrast door een pareltje dat op erg jonge leeftijd de kans kreeg en zich ontwikkelde tot een geweldenaar. Ze hopen nu op Luis Sinisterra maar als ik heel kritisch kijk naar de spelers van de andere drie ploegen op zijn positie, Antony, Karlsson en Cody Gakpo, dan is hij veruit de minste."

Toch vertegenwoordigt Sinisterra op papier een mooie transferwaarde, net als Marcos Senesi. Van Hooijdonk: "Op die twee ga je geen verlies lijden, maar ik twijfel of dat je cash cows zijn."

Orkun Kökcü (20), Tyrell Malacia (21) en Lutsharel Geertruida (20) kunnen dat wel worden. Kökcü werd al in met Arsenal in verband gebracht, maar heeft zijn contact inmiddels verlengd tot medio 2025.

Het blijft echter de vraag of voor hen geen Fer- en Wijnaldum-scenario in het verschiet ligt; de financiële problemen in Rotterdam zijn geen geheim, dus waarom zou een club voor hen de hoofdprijs betalen?