Ierse zeehaven Rosslare floreert: 'Brexit is goed voor ons'

• Arjen van der Horst

Vanuit de controletoren in de haven van Rosslare ziet Glenn Carr de veerboot uit Duinkerke aankomen. Pal daarnaast ligt een schip klaar dat op het punt staat te vertrekken naar de Franse haven Cherbourg. Carr, die bedrijfsleider is van Europort Rosslare, laat het schema van die dag zien: zes veerboten varen uit, waarvan drie richting Frankrijk en Spanje.

Nog niet zo lang geleden vertrokken er maar drie veerdiensten per week uit het dorp, maar in korte tijd is Rosslare uitgegroeid tot een belangrijke speler in Ierland. Carr somt op: "In januari is ons vrachtvolume vervijfvoudigd in vergelijking met januari in het jaar ervoor. We hebben nu 32 veerdiensten per week. In Ierland zijn we de nummer 1 geworden voor het rechtstreekse zeetransport van vrachtwagens en trailers naar Europa."

Correspondent Arjen van der Horst ging voor het NOS Journaal kijken bij de 'brexit-boom' in Rosslare:

Van alle Ierse havens ligt Rosslare, gelegen aan zuidoostpunt van Ierland, hemelsbreed het dichtst bij het Europese vasteland.

Toch leverde dat jarenlang weinig strategisch voordeel op. Rosslare kon nooit concurreren met de zogeheten Britse landbrug. De snelste en goedkoopste route voor Iers vrachtverkeer liep altijd via Groot-Brittannië.

De meeste Ierse vrachtwagens namen in Dublin de veerboot naar de haven van Holyhead in Wales. Van daar reden ze naar Dover, waar je via de Kanaaltunnel in het Franse Calais arriveerde. In totaal duurde de reis tien uur. Elk jaar maakten zo 150.000 Ierse vrachtwagens de oversteek naar Europa. Ter vergelijking: een oversteek met de veerboot van Rosslare naar het Franse Cherbourg duurt achttien uur.

Nieuwe handelsbarrières

Maar de brexit heeft alles op zijn kop gezet. Over de Ierse Zee ligt een douanegrens tussen Noord-Ierland en Groot-Brittannië en ook in Calais en Dover zijn douaneposten verschenen. Britse bedrijven die exporteren naar de Europese Unie en Noord-Ierland moeten sinds 1 januari een stapel papieren invullen. Voor voedselproducten gelden strenge hygiëne- en kwaliteitscontroles.

De afgelopen weken ging dat verre van vlekkeloos. Veel bedrijven bleken niet goed voorbereid op de nieuwe situatie, waardoor honderden vrachtwagens werden teruggestuurd of dagenlange vertragingen opliepen.

Carr: "We hebben op alle niveaus een fundamentele verschuiving gezien in de aanvoerroutes. Zeker de grote Ierse ondernemingen hebben een strategisch besluit genomen. Ze willen alle gedoe door brexit omzeilen. Ze vermijden zo alle papierwerk en mogelijke vertragingen die de aanvoer van hun producten in gevaar brengen."

Die ondernemingen hebben nu een alternatief gevonden in Rosslare. Carr was verrast door de sterke stijging van het vrachtverkeer. "Dat we na de brexit zouden groeien, daar was geen twijfel over. De grote vraag was: hoeveel vrachtverkeer zou gebruikmaken van de nieuwe route? We hebben het zeker onderschat. Dit is een ongekende verschuiving."

Economische boom

Niemand heeft daarvan meer van geprofiteerd dan de transportonderneming Perennial Freight, die in het nabijgelegen Wexford gevestigd is. Het bedrijf specialiseert zich al twintig jaar in rechtstreeks vervoer naar het Europese vasteland. Toen het Verenigd Koninkrijk op 1 januari voorgoed de interne markt van de Europese Unie verliet, stond Perennial Freight in de startblokken.

"Brexit is goed voor ons", zegt commercieel directeur Chris Smyth. Hij laat de gloednieuwe opslagloods zien die zijn bedrijf even buiten de haven heeft bijgebouwd met het oog op de brexit. Dat was een slimme zet, want sinds 1 januari is het drukker dan ooit. "We hebben veel klanten die de Britse landbrug hebben ingewisseld voor de directe route vanuit Rosslare naar Europa. We hebben een toename gezien van 30 procent."

Het zijn niet alleen de haven en transportondernemingen als Perennial Freight die stevig groeien. In korte tijd heeft brexit een economische boom teweeggebracht in de regio rond Rosslare. "Er arriveren nu honderd vrachtwagens meer per dag in Rosslare", vertelt Smyth. "Plaatselijke winkels en tankstations profiteren daarvan. Er zijn meer banen in de haven. Transportbedrijven zoals wij nemen extra personeel aan. De plaatselijke economie is daar zeker beter van geworden."

De grote vraag is alleen: zijn dit structurele verschuivingen in de transportroutes? Of kiezen Ierse bedrijven over een half jaar weer gewoon voor de Britse landbrug, als de kinderziektes aan de nieuwe douanegrenzen rond Groot-Brittannië zijn overwonnen?

Gamechanger

Volgens Carr is het nog te vroeg om harde conclusies te trekken, maar hij kijkt vol vertrouwen naar de toekomst. Verschillende bedrijven hebben hem gevraagd nog meer veerdiensten naar het Europese vasteland op te starten. Europort Rosslare investeert het komende jaar 35 miljoen euro in verdere uitbreiding van de haven, zodat nog grotere schepen kunnen aanmeren.

Ook Smyth van Penennial Freight is optimistisch. Hij noemt brexit een "gamechanger". Net als de haven heeft zijn bedrijf plannen om verder uit te breiden. "Er zijn ongetwijfeld bedrijven die straks terugkeren naar de Britse route. Maar ik denk dat de veranderingen structureel zijn. Dit is de toekomst: een rechtstreekse verbinding vanuit Ierland naar het Europese vasteland."