Waarom je in Utrecht twee weken moet wachten op een prik
In sommige regio's kan je als tachtigplusser zo terecht voor een prik, op andere plekken moet je een tijd wachten. Vooral in Utrecht is de wachttijd voor een Pfizer/BioNtech-vaccin lang. Alle afspraken tot 8 maart zijn daar volgeboekt.
Utrechtse ouderen die nu bellen met het landelijke afsprakennummer krijgen het advies om twee weken te wachten of naar een andere GGD-regio te reizen voor de prik. Ook de GGD in Breda zit de komende twee weken vol. Rotterdam heeft voor deze week ook geen plek meer vrij.
In veel andere regio's is het nog wel mogelijk om een prik-afspraak te krijgen. Erg vervelend, vinden ze in Utrecht. "We zien dat er bij ons veel ingepland wordt. Het lijkt erop dat het meer is dan in andere regio's. We hebben er geen verklaring voor, maar balen dat we al onze inwoners nu niet snel kunnen helpen aan een prik", zegt woordvoerder Lydia van der Meer.
De GGD Regio Utrecht heeft drie locaties waar mensen zich kunnen laten vaccineren, in Utrecht, Houten en Amersfoort. Daar wordt de komende tijd dus gewoon geprikt, maar er zouden veel meer mensen terechtkunnen. Er is door de GGD Utrecht "meerdere malen" gevraagd om extra vaccins. "Vooralsnog kan dat niet, want er is te weinig, kregen we te horen", zegt Van der Meer.
Theorie en praktijk
Maar schaarste aan vaccins is niet het enige dat de wachttijd in Utrecht doet oplopen. Een deel van het probleem komt door de verdeelsleutel die koepelorganisatie GGD GHOR Nederland hanteert om de vaccins te verdelen over de 25 GGD's in Nederland.
Bij de verdeelsleutel wordt alleen gekeken naar geboortedata en woonplaats. Een regio met veel ouderen met een bepaalde geboortedatum krijgt vervolgens procentueel meer vaccins dan regio's met minder mensen die in die doelgroep vallen. De beschikbare vaccins worden dus eerlijk naar rato verdeeld over Nederland.
Maar het GGD-callcenter waar mensen naartoe bellen voor een afspraak, werkt net iets anders. Wie daar zijn postcode geeft, krijgt de dichtstbijzijnde priklocatie te horen. Ongeacht in welke regio die persoon woont, kan er vervolgens een afspraak worden gemaakt.
De GGD vermoedt dat dat de verklaring is voor een deel van de drukte in Utrecht. Mensen die er niet wonen, laten zich in het centraal gelegen Utrecht wel vaccineren. Het zou dan bijvoorbeeld kunnen gaan om mensen uit de aangrenzende zeven regio's: Gooi en Vechtstreek, Amsterdam, Hollands Midden, Zuid-Holland Zuid, Gelderland-Zuid, Gelderland-Midden en Flevoland.
Overigens werkt dit ook andersom: mensen aan de rand van Utrecht kunnen zich ook buiten de provincie laten vaccineren.
Herverdelen onmogelijk
Een andere mogelijke verklaring voor de drukte in Utrecht is een hogere opkomst onder ouderen. De GGD gaat nu landelijk uit van een opkomstpercentage van 85 procent van iedereen die een brief ontvangt. De GGD heeft nog geen cijfers van de opkomst per doelgroep per regio.
De verdeelsleutel aanpassen en simpelweg wat meer vaccins naar Utrecht sturen, blijkt nog niet mogelijk. De planning staat voor de komende 13 weken op hoofdlijnen vast, laat GGD GHOR Nederland weten.
Zo is een paar weken geleden bepaald dat er voor de circa 400.000 mensen die vallen in de doelgroep 80-84 jaar vijf weken worden uitgetrokken voor de eerste prik, daarna vijf weken voor de tweede prik. Deze periode heeft vooral te maken met de beschikbare hoeveelheid vaccins.
Het is volgens GGD GHOR-woordvoerder Suzan Demirhan ook niet mogelijk om vaccins vanuit regio's waar minder afspraken worden gemaakt te herverdelen naar de drukke regio's. "Ergens iets weghalen gaat dan ten koste van inwoners van die regio. Het is niet zo dat er nu ergens vaccins ongebruikt liggen te wachten, we prikken alles weg. Helaas moeten mensen in sommige regio's dus een stukje reizen of wat langer wachten."
Minder flexibiliteit
Het was wel mogelijk geweest om extra vaccins naar Utrecht te sturen als er een grotere voorraad van Pfizer-vaccins was aangehouden. Het ministerie van Volksgezondheid besloot onlangs om die voorraad tot een minimum te beperken zodat er zoveel mogelijk mensen snel geprikt konden worden. Volgens GGD GHOR is daarmee de flexibiliteit wat beperkter geworden.
De GGD onderzoekt nu wel mogelijkheden om het proces te optimaliseren om zo eerder in te schatten waar het druk wordt. Het is de bedoeling dat op termijn drukke regio's zoals Utrecht eerder nieuwe afspraken kunnen plannen dan rustige regio's.
