Zorgen bij NCTV over rol Erdogan bij opkomst salafisme in Nederland
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) maakt zich zorgen over de opkomst van het salafisme onder Nederlanders met Turkse afkomst. In een interne nota die HP/De Tijd in bezit heeft, schrijft de NCTV dat de Turkse president Erdogan een bewuste islamiseringsstrategie uitvoert die van invloed is in Nederland.
Erdogan zou ruimte geven aan salafistische, soms jihadistische organisaties die banden hebben met Turks-Nederlandse instellingen. Dat kan de Nederlandse veiligheid raken, denkt de dienst.
Zo wordt er in de vertrouwelijke nota een mogelijk verband gelegd tussen de "antiwesterse retoriek" van de Turkse president en de terroristische aanslag op een tram in Utrecht in 2019. Daarbij vielen vier doden.
Erdogan had een dag voor die aanslag in Utrecht gesproken over de terreuraanslagen op twee moskeeën in Christchurch, Nieuw-Zeeland, waarbij 49 mensen omkwamen. De president plaatste die 'in een context van oorlog tussen moslims en christenen', citeert HP uit de nota.
'Analyse onjuist of onwaarschijnlijk'
De uitgelekte nota krijgt van verschillende kanten overigens kritiek. Volgens critici zijn de analyses onjuist of op zijn minst onwaarschijnlijk. De Utrechtse tramschutter Gökmen T. is bijvoorbeeld een aanhanger van de extremistische geestelijke Metin Kaplan, die een islamitisch kalifaat nastreeft. Zijn beweging en de AKP-partij van Erdogan staan op gespannen voet. T. noemde Erdogan "een hond van Amerika".
In het rapport staat verder dat de Turkse gemeenschap "kwetsbaar is voor beïnvloeding vanuit Turkije". De connecties met Turkije zijn sterk, veel Turkse Nederlanders stemmen op Erdogan bij Turkse verkiezingen. Ook zijn ze verbonden aan stichtingen die in contact staan met de Turkse overheid.
Met name Turks-Nederlandse jongerenorganisaties zouden zich bezighouden met de fundamentalistische stroming van de islam. De nota waarschuwt voor radicalisering, ook online.
Maar de analyse dat Erdogan ruimte geeft aan salafistische organisaties roept vragen op. Salafisten zijn rivalen van de Moslimbroederschap en juist die beweging wordt ondersteund door Turkije. Het zijn weliswaar beide conservatieve islamitische bewegingen, maar er bestaan belangrijke ideologische verschillen tussen salafisten en Moslimbroeders.
Turkije en Qatar zijn belangrijke steunpilaren van de Moslimbroeders, Saudi-Arabië en andere Golfstaten van salafistische bewegingen. Turkije en Saudi-Arabië zijn al jaren rivalen die strijden om invloed in het Midden-Oosten.
Nog niet voldragen
De nota is nog niet 'analytisch voldragen', zegt minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid. Dat betekent onder meer dat de veiligheidsdiensten AIVD en MIVD en de ministeries van Buitenlandse Zaken en Sociale Zaken en Werkgelegenheid nog hun visie erop moeten geven. Op dit moment beoordelen die diensten het rapport. Daarna beslist de NCTV of de nota nog moet worden aangepast en wordt gepubliceerd of dat die vertrouwelijk blijft.
De inhoudelijke analyse van het rapport wordt meegenomen in een schets van bedreigingen voor de veiligheid die drie keer per jaar wordt uitgebracht, zegt de NCTV. De dienst verwacht dat de volgende versie daarvan eind maart, begin april uitkomt.
