49 doden bij terreuraanslag op twee moskeeën Nieuw-Zeeland

Bij aanslagen op twee moskeeën in de Nieuw-Zeelandse stad Christchurch zijn 49 doden en tientallen gewonden gevallen. De politie heeft dat bekendgemaakt op een persconferentie. In ziekenhuizen in Christchurch worden nog zeker veertig mensen met schotwonden behandeld.

Na de aanslagen heeft de politie vier mensen gearresteerd, drie mannen en een vrouw. Geen van hen was eerder in beeld bij de politie. Een van de vier, een 28-jarige man met extreemrechtse ideeën, is aangeklaagd voor moord. Hij verschijnt morgen voor de rechter. Aangezien hij de enige is die voor moord wordt vervolgd, lijkt dit degene te zijn die in beide moskeeën het vuur heeft geopend.

Twee andere verdachten zitten nog vast, de vierde is vrijgelaten omdat er geen aanwijzingen zijn dat deze persoon iets te maken heeft met de aanslagen. Alle arrestanten waren gewapend, zei hoofdcommissaris van politie Mike Bush op een persconferentie. In navolging van premier Ardern eerder op de dag sprak Bush van terroristische aanslagen.

Bij de eerste aanslag, op de Al Noor-moskee, vielen verreweg de meeste doden. De andere mensen stierven bij een daaropvolgende aanslag op een moskee in de buitenwijk Linwood, en op weg daarnaartoe.

Het dreigingsniveau in Nieuw-Zeeland is opgeschroefd van laag naar hoog.

Koningspaar en premier geschokt

Buitenlandse Zaken in Den Haag zoekt nog uit of er Nederlanders onder de slachtoffers in Christchurch zijn. Het Koninklijk Huis en ook premier Rutte laten via Twitter weten geschokt te zijn door de aanslagen. "Haat en onverdraagzaamheid hebben een gruwelijke tol geëist", aldus koning en koningin. "Met allen die door dit redeloze geweld zijn getroffen, leven wij intens mee."

De hoofdverdachte lijkt de verantwoordelijkheid voor zijn daden op te eisen in een manifest dat even eerder op internet verscheen. In die 74 pagina's tellende tekst zegt Brenton Tarrant, een 28-jarige Australiër, dat hij er anti-islamitische ideeën op nahoudt. Hij schrijft dat hij streeft naar een "blanke overheersing" en dat hij zelf een terroristische aanslag zal plegen.

De man laat ook weten dat hij speciaal naar Nieuw-Zeeland is gekomen om een aanslag te plannen, voor te bereiden en uit te voeren. Hij schrijft nationalistische groepen te steunen maar geen lid te zijn van een specifieke organisatie en ook niet namens een groepering te handelen.

De aanslagen waren aan het begin van de middag, waar zo'n 300 gelovigen in de Al Noor-moskee het vrijdaggebed bijwoonden. De schutter heeft het bloedbad opgenomen met een camera die hij op zijn helm had gemonteerd en rechtstreeks via Facebook uitgezonden. De politie doet er alles aan om die "weerzinwekkende" beelden zo snel mogelijk van internet verwijderd te krijgen. Zowel de bedoelde video als het Instagram- en Facebookaccount van de hoofdverdachte zijn inmiddels verwijderd, meldt Facebook.

De politie heeft automatische wapens gevonden en ook auto's met explosieven.

In een park in de buurt van de moskee was er ook een grote klimaatmars van jongeren. De duizenden jongeren werden naar overheidsgebouwen gebracht om te schuilen.

Scholen hielden na de aanslagen urenlang hun deuren gesloten. Rond 18.00 uur lokale tijd mochten ouders hun kinderen van school ophalen. Mensen die al die tijd op hun werkplek moesten blijven, konden rond dat tijdstip weer naar huis. De politie vroeg moskeeën in het hele land om de rest van de dag dicht te blijven.

Rode Kruis

Een ooggetuige vertelt tegen lokale media dat de schutter via de hoofdingang van de Al Noor-moskee binnenkwam. "Iedereen rende naar de achterdeuren. Mensen schuilden onder auto's en sprongen over het hek om te kunnen vluchten." De ooggetuige verschuilde zich naast een huis. "Ik zag de schutter zijn geweer herladen en weer opnieuw schieten."

Het Rode Kruis in Nieuw-Zeeland heeft op verzoek van de politie een website in het leven geroepen waarop mensen kunnen melden dat ze familieleden of bekenden missen na de aanslagen. Ook kunnen mensen erop aangeven dat ze ongedeerd zijn en waar ze zich nu bevinden.

Over de aanslag in Linwood is tot dusver veel minder bekend. Volgens een ooggetuige werd daar zeker 45 seconden geschoten.

De politie zegt dat er op dit moment geen aanwijzingen zijn voor nieuwe aanslagen. Het politieonderzoek heeft zich uitgebreid tot de stad Dunedin, zo'n 360 kilometer ten zuiden van Christchurch. Daar hebben agenten een aantal huizen geëvacueerd in de buurt van een plek waarover de politie alleen kwijt wil dat hij van speciaal belang is in verband met de aanslagen op de twee moskeeën.

De luchthaven van Christchurch heeft zeventien regionale vluchten van Air New Zealand geannuleerd.

Premier Ardern sprak van "een van de donkerste dagen van Nieuw-Zeeland". Verwijzend naar het feit dat veel moslims in het land migranten zijn uit Bangladesh en Pakistan, zei Ardern dat Nieuw-Zeeland ook hún land is en dat "ze zich hier veilig zouden moeten voelen".

Bekijk hier de eerste reactie van de premier: