Senaat spreekt Trump vrij in impeachment-proces
De Amerikaanse Senaat heeft Donald Trump niet veroordeeld voor zijn rol bij de bestorming van het Capitool op 6 januari. Daarmee is ook het tweede impeachment-proces dat de Democraten tegen hem begonnen niet geslaagd.
Om tot een veroordeling te komen was een twee derde meerderheid van 67 stemmen nodig. Er werden er 57 gehaald. Naast alle Democraten en twee niet-partijgebonden senatoren stemden ook zeven Republikeinen voor het veroordelen van Trump. 43 Republikeinen stemden tegen.
In 2019 werd ook geprobeerd Trump af te zetten via een impeachmentprocedure. Net als toen stemde het Huis van Afgevaardigden voor, maar strandde het proces in de Senaat. Als de impeachment van Trump door de Senaat was bekrachtigd had dat onder meer betekend dat hij over vier jaar niet opnieuw een gooi had kunnen doen naar het presidentschap.
Trump reageerde in een schriftelijke verklaring op de vrijspraak. Volgens Trump was er sprake van "nog een fase in de grootste heksenjacht in de geschiedenis van ons land". Ook zei hij dat zijn Make America Great Again-beweging "nog maar net begonnen is". Hij bedankte zijn advocaten en de afgevaardigden en senatoren die hem steunden.
De Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden Nancy Pelosi reageerde ontstemd op de vrijspraak. "Wat we vandaag zagen in de Senaat was een groep laffe Republikeinen", zei Pelosi tegen de pers. Ze verweet de medestanders van Trump in de Senaat dat ze weinig respect toonden voor "hun eigen instelling die bestormd werd".
'Praktisch en moreel verantwoordelijk
De Republikeinse leider in de Senaat Mitch McConnell stemde ook tegen de veroordeling van Trump. Na afloop zei hij desondanks dat Trump "praktisch en moreel" verantwoordelijk was voor het aanzetten tot de bestorming van het Capitool: "Geen twijfel mogelijk. De mensen die dit gebouw bestormden geloofden dat ze de wensen en instructies van hun president volgden."
Dat hij tegen stemde was volgens McConnell omdat Trump inmiddels geen president meer is en de Senaat geen burger mag veroordelen voor de zaken die hem ten laste zijn gelegd. Volgens veel Amerikaanse rechtsgeleerden is dat onzin. De Senaat heeft die macht wel degelijk omdat Trump nog president was toen het Huis van Afgevaardigden voor impeachment stemde.
Er werd al verwacht dat de Senaat vandaag zou stemmen over de aanklacht. De stemming dreigde echter op de lange baan te worden geschoven toen de Democraten vandaag een getuige op wilden roepen. Zij waren van plan de Republikeinse afgevaardigde Jaime Herrera Beutler te horen die zei op de hoogte te zijn van een telefoontje tussen Trump en Republikein Kevin McCarthy tijdens de bestorming van het Capitool. Daaruit zou blijken dat Trump zijn volgers niet op wilde roepen de bestorming te staken.
De Senaat stemde voor het horen van getuigen, maar zag daar na politiek getouwtrek tussen Democraten en Republikeinen toch van af, omdat het impeachmentproces anders mogelijk vertraging op zou lopen. Na een compromis, waarbij de getuigenis van Herrera Beutler werd voorgelezen en in het verslag van het proces werd opgenomen, ging het proces verder met de slotpleidooien en de stemming over Trumps veroordeling.
Bevlekt nalatenschap
Voordat zij aan dit proces begonnen, wisten de Democraten in de Senaat al dat de kans op een veroordeling van Trump zeer klein was. Hun aanklacht werd vooral een emotioneel betoog met weinig nieuwe feiten of nieuw bewijsmateriaal. Deze impeachment werd door de Democraten vooral aangegrepen om nog eens te waarschuwen dat Trump een gevaar is voor het land.
"Als hem ooit wordt toegestaan terug te keren in de Oval Office," zei senator Jamie Raskin, hoofd van de impeachment-commissie, "zal Trump opnieuw aanzetten tot geweld om zijn zin te krijgen." De hoop bij de Democraten is dat die boodschap na dit impeachment-proces blijft hangen bij het publiek.
Volgens de meest conservatieve kwaliteitskrant The Wall Street Journal is dat gelukt. "Nu zal Trumps nalatenschap voor altijd bevlekt zijn met geweld. En door het verraad van zijn aanhang, omdat hij weigerde hun de waarheid te vertellen," schreef de krant deze week in een ongewoon hard commentaar.
Steun Trump
Tegelijk kan deze vrijspraak Trumps invloed in de Republikeinse partij juist vergroten. Hij werd twee keer impeached, maar ook twee keer vrijgesproken, iets dat hij zeker zal uitventen als een overwinning.
Dit impeachment-proces was een eerste test voor de verhoudingen in de partij sinds Trumps aftreden. Overduidelijk is nu dat het Trump-kamp onder Republikeinen nog altijd dominant is. Een grote meerderheid van de Republikeinse senatoren laat Trump niet vallen. Zij maken kennelijk de afweging dat steun van Trump nog altijd goed is voor hun kansen bij verkiezingen in 2022 en 2024, als veel senatoren zelf herkozen moeten worden.
Voor sommige Republikeinse senatoren was Trump veroordelen op voorhand al geen optie, omdat ze indirect ook zelf terechtstonden. Zij steunden na de verkiezingen het verhaal van Trump dat de uitslag niet klopte en stemden tegen de bekrachtiging van de overwinning van Joe Biden. Met een veroordeling van Trump voor opruiing, zouden ze ook zichzelf schuldig verklaren.
