Kou is 'ultieme test' voor warmtepomp en elektrische auto
Steeds meer mensen rijden in een elektrische auto en verwarmen hun huis met een warmtepomp. Die zijn beter voor het klimaat, omdat ze minder of geen CO2 uitstoten. Maar hoe goed doen ze het met de extreme kou van afgelopen week?
Volgens Milieu Centraal biedt de kou in ieder geval een perfecte kans om te zien of warmtepompen huizen echt voldoende warm kunnen houden. "Deze periode is een ultieme test", zegt Puk van Meegeren van Milieu Centraal.
Er zijn voorbeelden van huizen die niet warm genoeg worden met een warmtepomp, erkent Van Meegeren. Dat komt doorgaans doordat de isolatie matig of echt onvoldoende is. Het huis was in dat geval niet goed voorbereid op de warmtepomp. "Dat het huis dan niet goed warm te krijgen is, is te verwachten", aldus Van Meegeren, "Daarom wordt er hard gewerkt aan scholing voor installateurs, zodat ze daar bedacht op zijn."
Met elektrische auto's zijn er volgens de ANWB nauwelijks extra problemen. Aan het begin van de week waren er wat meldingen van vastgevroren stekkers aan de laadpaal. Maar de wegenwacht kon dit met een föhn snel verhelpen. De accucapaciteit loopt bij dit soort heftige kou wel met ongeveer tien procent terug. Kou is nu eenmaal slecht voor een batterij. Maar mensen met een elektrische auto weten dit, aldus de ANWB, en stellen zich erop in.
Warmtepomp ook bij extreme kou
Als de voorbereiding van een huis op orde is, is een warmtepomp volgens Milieu Centraal ook bij deze kou een prima alternatief voor aardgas. Maar dan moet je huis goede isolatie hebben, en passende radiatoren of vloerverwarming. Bovendien moet een eventuele buitenunit sneeuwvrij gehouden worden.
Wat veel mensen daarnaast niet weten, zegt Van Meegeren, is dat elke warmtepomp voor nood ook een elektrische verwarming heeft. Dan gebruikt de pomp niet de buitenlucht, maar is het eigenlijk een elektrische cv-ketel. "Op dat moment gebruikt het apparaat wel veel stroom, maar doorgaans hoeft dat maar voor een paar dagen."
Deze periode met extreme kou is "the proof of the pudding", zegt ook installateur Ruud Meijns uit Wormer. Hij kent eveneens verhalen dat het niet goed gaat met een warmtepomp. "Je kunt nou eenmaal niet zomaar een cv uit een huis weghalen, en er een warmtepomp voor in de plaats zetten." Maar dat is eigenlijk juist leuk, vindt hij. "Door de warmtepomp hebben we ons vak weer terug. We moeten weer precies gaan uitrekenen hoeveel warmte er nodig is."
Ook al zullen er dezer dagen mensen met een warmtepomp in de kou zitten, toch zal het over het geheel genomen nog wel meevallen, denkt Meijns. Veel installateurs wagen zich eenvoudigweg nog niet aan de warmtepomp. "Juist omdat zij die verhalen ook kennen, en er nog onvoldoende voor zijn opgeleid, beginnen ze er nog niet aan."
Als een cv-ketel het begeeft, krijgen mensen daarom vaak het advies maar weer een nieuwe ketel aan te schaffen. Vaak terecht, zegt Meijns. Zelf zegt hij ook wel eens tegen mensen: je hebt nu nog geen installateur nodig, maar een onafhankelijke adviseur.
Aquathermie en Elfstedentocht
Warmtepompen zijn er in soorten en maten. De meeste halen warmte uit de lucht, de bodem of het grondwater. Meijns wil zich daarnaast gaan toeleggen op aquathermie, waarbij warmte uit oppervlaktewater wordt gehaald. Op zo'n honderd plekken in Nederland wordt daar onderzoek naar gedaan. Ook kijkt hij naar 'rioolthermie' (riothermie), waarbij warmte wordt teruggewonnen uit het riool.
Omdat bij aquathermie in de winter een beetje warmte aan bijvoorbeeld plassen of rivieren wordt onttrokken, worden die een piepklein beetje kouder. Meijns zegt lachend: "Als we in Nederland allemaal aan de aquathermie gaan, waarbij warmtepompen warmte uit het water halen, dan komt die Elfstedentocht er misschien toch ooit nog."