Mario Draghi heeft meerderheid in Italiaans parlement: hoe gaat hij Italië redden?
Na maanden van gesteggel en confrontatie, regeringscrisis en politieke chaos mag Italië hopen dat het vanaf vandaag weer in rustiger politiek vaarwater belandt. Al die hoop is gevestigd op één man die zich nu Presidente del consiglio mag noemen: premier Mario Draghi.
Gisteravond werd bekend dat hij de steun heeft van een meerderheid van de partijen, en vermoedelijk vandaag al gaat Draghi langs bij president Mattarella. Morgen zou dan al het nieuwe kabinet beëdigd kunnen worden.
Draghi is de juiste man op de juiste plek, aldus een ruime meerderheid van de Italianen. Gepokt en gemazeld in het complexe web van nationale en internationale politiek en bankwezen. En een crisismanager pur sang.
Als secretaris-generaal van het ministerie van Financiën leidde Draghi Italië begin jaren 90 langs de rand van de afgrond in de crisis rondom het Europese Wisselkoersmechanisme. En met de privatisering van een reeks staatsbedrijven stoomde hij het land klaar om deel te nemen aan de euro.
Supermario
In 2005 werd hij gouverneur van de Italiaanse bank, waarna hij in 2011, midden in de eurocrisis, de Fransman Jean-Claude Trichet opvolgde als president van de Europese Centrale Bank. Wereldwijd kreeg Draghi de bijnaam 'Supermario' vanwege zijn niet aflatende inzet om de euro te redden.
"Whatever it takes" was zijn strijdkreet. Kwantitatieve versoepeling (geld bijdrukken om staatsobligaties van eurolanden in nood te kopen) was zijn beleid. Na zijn aftreden in 2019 werd Draghi in Italië op een glimmend schild gehesen als nationale trots op het internationale toneel met een onkreukbaar imago.
Eerder maakten we dit videoportret van Draghi als president van de ECB:
De juiste man op de juiste plek dus. Dat werpt de vraag op wat er mis was met de vorige man op zijn plek: voormalig premier Guiseppe Conte werd door zijn optreden in de coronacrisis de populairste politicus van het land. Maar dat leidde juist tot wrevel bij zijn politieke concurrenten. Vooral omdat Conte precies in die periode steeds meer macht naar zich toe begon te trekken.
Hij regeerde al per decreet. Bijna eigenhandig stelde hij met zijn ministersploeg op maandelijkse basis de verscherpte of versoepelde maatregelen in het land op, en verdeelde hij de miljarden aan overheidssteun onder getroffen burgers en ondernemers.
Toen de populariteit van Conte iets begon af te nemen, sloegen die hun slag. De premier kreeg steeds meer kritiek omdat veel steungeld niet of niet op tijd bij de Italianen aankwam. En er kwam maar geen duidelijk bestedingsplan voor de 209 miljard euro die Italië van de Europese Unie kreeg om de economie door de coronacrisis te loodsen. Voor coalitiegenoot en oud-premier Renzi het moment om Conte's regering te laten vallen.
Conte probeerde nog een doorstart te maken, maar op de avond dat duidelijk werd dat hij geen meerderheid meer in het parlement kon vinden was het belletje door president Mattarella snel gemaakt. Draghi werd tot formateur benoemd van een zakenkabinet, want de president wilde in coronatijd geen nieuwe verkiezingen uitschrijven.
Wat gaat Draghi doen?
Het is nog niet eens echt duidelijk wat technocraat Draghi van plan is. Maar zijn belangrijkste taken zijn het uitrollen van een nationaal vaccinatieplan en een bestedingsplan uitwerken voor de Europese hulpmiljarden. En vooral dat laatste lijkt de reden waarom zoveel partijen zich achter hem hebben geschaard.
Italianen zijn geen fan van zakenkabinetten. De laatste was die van Mario Monti, die in 2011 werd aangesteld nadat de financiële markten het vertrouwen verloren in de eurocrisis-aanpak van Silvio Berlusconi.
Monti's taak was om te bezuinigen en hervormingen door te voeren zoals de verhoging van de pensioenleeftijd. Die impopulaire maatregelen kostten hem de kop en vergiftigden het idee van een kabinet waarvoor niet is gestemd door het volk.
Maar Draghi heeft nu het geluk dat hij vooral met geld mag smijten in plaats van te moeten bezuinigen. En bijna alle partijen zijn bereid hun steun aan hem te geven, zo lang Draghi een deel van dat geld aan hun kroonjuwelen uitgeeft. En als het tijd is voor nieuwe verkiezingen kan iedereen dus pronken met de plannen die in zijn naam zijn uitgevoerd.
Economie hervormen
Sommige partijen zijn bereid om daar andere stokpaardjes voor te laten varen. Uit de formatiegesprekken blijkt dat Draghi een pro-Europese koers wil varen, en bereid is om aan Europese voorwaarden te voldoen om de Italiaanse economie te hervormen en concurrerender te maken voor toekomstige generaties.
Dat lijkt zelfs voor de ooit zo eurosceptische Lega-leider Matteo Salvini geen probleem. "We worden een van de protagonisten van Europa," zegt hij. Waarom Salvini zo snel draait is simpel. Zijn machtsbasis is het bedrijfsleven in Noord-Italië en die zien 209 miljard redenen om een regering met Draghi te steunen.
Maar we moeten tot pakweg april wachten voor we precies weten hoe het premierschap van Draghi eruit gaan zien. Want dan moet het bestedingsplan van Italië in Brussel liggen. Als dat wordt goedgekeurd mag 'Supermario' voor de zoveelste keer aan de slag om Italië te redden. Een taak die de geboren Romein na aan het hart ligt. He'll do whatever it takes.
