Onvrede over drukke, korte treinen groeit: 'Wat een gekte'

'IJsafzetting aan bovenleidingen', 'opstelterreinen' en onderhoudsbedrijven die moeilijk bereikbaar zijn door wisselstoringen: de NS legt ook vanochtend weer uit waarom ze nog altijd worstelt met het winterweer. Er is begrip bij velen, maar er zijn ook steeds meer klachten: veel intercity's rijden niet en de sprinters die wel rijden zitten soms propvol. Op sociale media vragen reizigers zich af of dat niet anders kan.

Daarbij wordt erop gewezen dat het weliswaar koud is, maar dat het sneeuwen al een paar dagen geleden gestopt is. Spoorbeheerder ProRail zei daarover gisteren dat dat de situatie gemakkelijker maakt, "maar er is nog veel werk te doen".

Ook belangenorganisatie van OV-reizigers Rover ziet dat het aantal klachten over het openbaar vervoer, en dan met name over de NS, toeneemt. Directeur Freek Bos heeft gisteren een reeks vragen gesteld aan de NS en wachtte vanochtend nog op antwoord. "Je kunt er begrip voor hebben als je weet waardoor het komt. Dat het moeilijk is kan iedereen buiten zien, maar dat ontslaat je niet van de verplichting om het maximale te doen, om een alles-uit-de-kast-scenario uit te voeren."

Sommige reizigers wijzen op de winkels die dicht moeten blijven vanwege de coronamaatregelen, en vragen zich af hoe die volle treinen daarmee te rijmen zijn:

Andere reizigers valt op dat het in de eerste klas soms uitgestorven is, en vragen zich af waarom die niet standaard voor iedereen toegankelijk wordt gemaakt.

De klantenservice van NS is op onder meer Twitter druk met het blussen van de 'brandjes'. Terugkerend antwoord: het is overmacht. Maar soms worden voorzichtig oplossingen aangedragen, ook richting eigen personeel. Zo krijgt een twitteraar over de eerste klas te horen dat het uiteindelijk aan de conducteur is om te bepalen of de eerste klas voor iedereen wordt opengesteld. En voor wie dat niet wil afwachten, is er andere oplossing, voegt de NS-medewerker toe: je kunt altijd zelf betalen voor een eersteklas-ticket.

Het meedenken van reizigers gaat ook over de lengte van treinen. Want waarom kunnen die sprinters, als ze toch rijden, niet wat langer zijn? Waarom worden er niet meer treinstellen van stal gehaald, vraagt NOS-journalist Liedeke Morssinkhof zich af:

De NS zegt dat de spoororganisatie haar uiterste best doet om zo veel mogelijk te laten rijden, "maar dit moet ook veilig kunnen". Een langere trein is dus niet per se onveiliger, maar het probleem zou hem erin zitten dat de treinstellen moeilijk bij elkaar gebracht kunnen worden. Of zoals de NS het samenvat: de 'opstelterreinen' kunnen moeilijk worden bereikt door wisselstoringen.

Niet alleen reizigers hebben het er trouwens moeilijk mee. Ook conducteurs valt het soms erg tegen hoe druk het is. Gisteren meldde vakbond FNV daarvan signalen te hebben gehad. In een trein tussen Amersfoort en Amsterdam riep een conducteur bij iedere halte om dat reizigers bij elkaar en bij hem uit de buurt moesten blijven. "Negentig procent vol, ik wil ook nog genieten van mijn kleinkinderen", zei hij door de telefoon, waarschijnlijk tegen zijn leidinggevende.

Ook Michelle vindt het zorgelijk dat conducteurs in drukke treinen moeten werken, zegt ze tegen de NOS. Vanmorgen zat zij op het traject Haarlem-Amsterdam in een volle sprinter:

Maar volgens NS valt het over het algemeen wel mee met de zorgen bij conducteurs over de drukte. "Anders had ik dat wel meegekregen", zei een woordvoerder gisteren.

Vandaag zegt woordvoerder Anita Middelkoop dat NS op de hoogte is van de signalen dat het "drukker kan zijn in bepaalde treinen". Ze benadrukt dat de weersomstandigheden in combinatie met aanrijdingen vanochtend tot problemen leidden. Het langer maken van treinen is nog niet zo eenvoudig, aangezien wissels bij de genoemde 'opstelterreinen' soms vastvriezen. "Dat is dan eigenlijk een taak van ProRail, maar je kunt ervan uitgaan dat ook die met man en macht aan het werk zijn."

'Het spoor moet je echt uitgraven'

Aldert Baas van ProRail bevestigt dat. Hij zegt dat ze nog altijd veel werk hebben vanwege de combinatie van kou en sneeuwjacht van afgelopen weekend. "Dit zijn omstandigheden die wel heel extreem zijn. Terwijl we bezig waren het spoor vrij te maken, sneeuwden de wissels weer dicht."

"Op wegen kun je nog weleens met een eenvoudige borstelwagen heel wat meters sneeuw weghalen, maar het spoor moet je echt uitgraven. En dan gaat het dus om 7000 kilometer tracé."

Moeten we ons in Nederland er dan bij neerleggen dat de treinen niet of maar mondjesmaat kunnen rijden in dit soort omstandigheden? "Ik wil benadrukken dat we het ontzettend vervelend vinden, we doen er alles aan en begrijpen dat mensen hier de balen van hebben", wil Baas eerst kwijt, om eraan toe te voegen dat je de 'infra' zou moeten ombouwen als je deze uitval van treinen niet wilt accepteren.

Zoals in bijvoorbeeld Zwitserland? "Dat is appels met peren vergelijken. Daar zie je inderdaad weleens treinen met in het midden een tandrad, maar spoorwegen zijn gebouwd op de locatie waar ze liggen. Het is appels met peren vergelijken. Daar hebben ze bijvoorbeeld veel meer sneeuwdagen, waar het spoor dan ook op ingericht is. En daarbij, het klopt ook niet dat ze in andere landen geen problemen hebben."