Eerste ruimtemissie Verenigde Arabische Emiraten bij Mars aangekomen

Het eerste ruimtevaartuig van de Verenigde Arabische Emiraten heeft de planeet Mars bereikt. Het is de eerste van drie robotverkenners die in de komende anderhalve week bij de rode planeet zullen aankomen.

De afgelopen zeven maanden heeft ruimtesonde al-Amal (Arabisch voor Hoop) ruim 480 miljoen kilometer afgelegd. In juni 2020 werd de ruimtesonde gelanceerd vanaf de Japanse ruimtebasis Tanegashima.

Een reis naar Mars is niet eenvoudig, zegt astrobioloog Inge Loes ten Kate van de Universiteit Utrecht. "Onderweg kan er veel misgaan. Er moeten manoeuvres worden uitgevoerd om de planeet niet te missen. De laatste beweging om in een baan om Mars te komen lukt maar in de helft van de gevallen. Door de grote afstand moeten alle bewegingen voorgeprogrammeerd worden, bijsturen kan niet omdat het een kwartier duurt voordat het signaal bij de satelliet is."

Na een reis van zeven maanden werden de uren afgeteld:

De satelliet van de Emiraten gaat ten minste twee jaar de atmosfeer en het weer rond Mars in kaart brengen.

"Er zijn nog steeds dingen die we niet begrijpen aan de evolutie van die atmosfeer", zegt Ten Kate. "Die evolutie blijft interessant als we willen weten hoe de planeet er vroeger uit heeft gezien en als je dat wil vergelijken met de vroege aarde."

Ook over de evolutie van planeten in het algemeen zijn nog vragen. "Waarom is de aarde zoals de aarde, en niet zoals Mars of venus? Ik hoop dat we daar met de Emiratenmissie iets meer over gaan leren."

Inspiratie voor jongere generaties

Naast een onderzoeksmissie is deze ruimtereis volgens Ten Kate voor de Verenigde Arabische Emiraten ook vooral een technologiemissie. "Ze willen verder kijken dan olie en jongere generaties inspireren met wetenschap en technologie. Ook willen ze onderzoeken of het mogelijk is om in de toekomst zelf bemande vluchten te kunnen uitvoeren."

Bij de ontwikkeling van Amal kozen de VAE ervoor samen te werken met meer ervaren partners in plaats van het alleen te doen of het ruimtevaartuig elders te kopen. De ingenieurs en wetenschappers van de VAE werkten samen met onderzoekers van de Universiteit van Colorado, de Universiteit van Californië in Berkeley en de Arizona State University. "Opvallend aan de samenstelling is dat het een niet alleen een zeer internationaal team is, maar ook dat 30 procent uit vrouwen bestaat. Dat is iets dat we bij de andere missies niet eerder hebben gezien."

Satelliet en karretje

Terwijl Amal de atmosfeer van rond de planeet onderzoekt, zijn er vanuit China ook een satelliet en een rover, een Mars-karretje, onderweg. Deze zullen waarschijnlijk deze week aankomen en geleidelijk dichter bij de planeet cirkelen totdat ze over drie maanden zo dicht bij het oppervlakte zijn, dat het karretje kan proberen te landen. Als dat lukt zou China na de VS en Rusland het derde land zijn dat met succes op Mars landt.

Ongeveer 40 procent van alle Marsmissies de afgelopen jaren is mislukt, neergestort, of opgebrand. Het laat zien hoe complex ruimteonderzoek is. "Dit heeft in het geval van Mars te maken met de ijle dampkring, waardoor het moeilijk is om onderzoeksinstrumenten te laten landen", legt Ten Kate uit.

Volgende week zal ook de rover van de VS, Perseverance, proberen te landen. Deze rover is het eerste onderdeel van een tien jaar durende missie van de Amerikanen en Europeanen om gesteente van Mars naar de aarde te brengen.

Dit was de lancering zo'n zeven maanden geleden: