Grenscontrole Noord-Ierland deels gestopt, 'ernstige problemen' brexitafspraken
De Europese Unie heeft vanwege aanhoudende intimidaties personeel teruggetrokken dat de controles uitvoert tussen de Noord-Ierse grens en de rest van het Verenigd Koninkrijk.
Eerder besloten de Noord-Ierse autoriteiten al grenscontroleurs terug te trekken, waardoor de goederenstroom tussen het Verenigd Koninkrijk en Noord-Ierland in ieder geval in de havens van Belfast en Larne deels niet meer wordt gecontroleerd.
De afgelopen tijd meldden de controleurs verdacht gedrag. Zo werden er kentekens genoteerd, zijn havenmedewerkers bedreigd, was er volgens een lokale burgemeester "zorgwekkende graffiti" op de muren gespoten en nemen spanningen in gemeenschappen toe.
De acties zijn zowel vanuit de EU, het VK als Ierland veroordeeld. Het is niet duidelijk wie er achter de intimidatie zit.
Brexitafspraak
De controles werden afgesproken in de handelsovereenkomst over de brexit tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. Door bij de grens tussen Noord-Ierland en het VK alvast producten te controleren, zou er geen 'harde' grens komen tussen Noord-Ierland en Ierland, dat bij de EU hoort.
De open grens was een van de belangrijkste overeenkomsten in het Goedevrijdagakkoord uit 1998, waarmee decennia van geweld in de regio werden afgesloten.
Pro-Britse unionisten ergeren zich in Noord-Ierland al langer aan de afspraak, omdat ze vinden dat de EU een wig drijft tussen Noord-Ierland en de rest van het VK. Verder leiden de controles tot vertragingen.
Volgens de Britse minister van Kabinetszaken Gove zijn er "ernstige problemen" rond de brexitafspraken over de Noord-Ierse grens. Hij wil snel met de EU om tafel om oplossingen te bedenken.
Tegelijk wil hij de periode verlengen waarin aan de Noord-Ierse grens nog niet op alle EU-regels wordt gecontroleerd.
Vaccinperikelen
Dat de situatie in Noord-Ierland broos is, bleek vorige week nog toen de EU aankondigde de uitvoer van vaccins naar niet-EU-landen strenger te willen controleren.
Aanvankelijk gold die maatregel ook voor Noord-Ierland. Daar kwam meteen forse kritiek op vanuit Londen, Belfast en Dublin, omdat er zo alsnog controles aan de grens zouden komen tussen Noord-Ierland en Ierland.
De EU schrapte vervolgens het plan, maar volgens minister Gove is er wel "vertrouwen geschaad".
