Deze ondernemers hebben geen recht op steun en bouwen steeds hogere schulden op

De steunmaatregelen van de overheid voor getroffen ondernemers hebben sinds de coronacrisis ruim 100.000 bedrijven geholpen. Het pakket is in korte tijd opgebouwd, en gaandeweg steeds uitgebreid om groepen die buiten de boot vielen alsnog recht te geven op steun. Vorige week nog werd het pakket uitgebreid voor onder meer starters.

Maar ondanks die uitbreidingen zijn er nog steeds bedrijven die om allerlei redenen geen recht hebben op steun. Hoeveel precies is onduidelijk, maar bij het platform 'Ik val buiten de boot' hebben zich inmiddels 1000 bedrijven gemeld, vertelt oprichter Kevin de Krieger. Het probleem staat ook bij werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB Nederland op de radar.

Kijk bij deze ondernemers naar het verhaal achter de getallen, is de oproep. Maar uitvoeringsorganisaties lopen al op tegen de grenzen van hun capaciteit. Het kabinet doet wat het kan, maar maatwerk is niet mogelijk, zegt het ministerie van Economische Zaken in een reactie. "Dan komt de uitvoering echt in gevaar."

Patrick Kok en Della Chow hebben geen recht op steun voor hun horecakas in Lelystad. Dat komt door het moment van inschrijving bij de Kamer van Koophandel. "Wij zijn bij de Kamer van Koophandel ingeschreven in 2018, maar hebben pas in juni 2020 voor het eerst omzet gedraaid."

Het moment waarop voor het eerst omzet is gedraaid is relevant omdat het omzetverlies in de coronacrisis wordt vergeleken met de omzet in 2019. Als er toen nog geen omzet was, is er op papier dus ook geen omzetverlies. Voor bedrijven die pas in 2020 zijn begonnen is inmiddels een extra steunpakket aangekondigd, maar daar heeft Kok ook geen recht, op want zijn bedrijf bestaat formeel dus al sinds 2018.

"Wij staan al sinds 2018 ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, omdat we vanaf dat moment zijn begonnen met het opbouwen van het bedrijf. Om btw terug te vorderen en leningen aan te gaan moet je ingeschreven staan bij de KvK, ook als je nog niet open bent. Door zoiets willekeurigs als de inschrijvingsdatum lopen wij tienduizenden euro's aan steun mis."

Onbehoorlijk bestuur en ongelijke behandeling, zegt Kok. "Ik kan ook geen aanvraag indienen, want het online formulier zegt gelijk: je voldoet niet. Maar daardoor krijg ik ook geen officieel besluit, en kan ik ook niet in bezwaar gaan. Ik heb dus geen enkele manier om dit juridisch aan te vechten. Een computer vertelt mij dat ik geen recht heb, er komt geen mens aan te pas."

Uitvoeringsorganisaties zouden de ruimte moeten krijgen om bedrijven die in de geest van de regeling vallen wel steun te geven, zegt Kok. "Er wordt steeds gezegd dat dat niet uitvoerbaar is, maar de pijn komt bij ons terecht." Om overeind te kunnen blijven is er inmiddels een schuld richting de 100.000 euro.

"Het is een ingewikkeld verhaal", waarschuwt Bianca Bruins. "Bij ons gaat het fout bij het Kamer van Koophandel-nummer."

Bianca heeft twee restaurants: een in Veenendaal sinds juli 2019 en een in Ede sinds januari 2020. Voor Veenendaal krijgen ze loonsteun, maar voor Ede niet, omdat dat niet lang genoeg bestaat. Voor de tweede grote steunmaatregel, de tegemoetkoming in de vaste lasten, gelden haar beide restaurants als één bedrijf omdat het KvK-nummer bepalend is.

"Omdat het restaurant in Ede in 2019 niet bestond, en dus ook geen omzet maakte, is ons totale omzetverlies volgens die berekening heel klein, en krijgen we weinig steun. Maar daarin nemen ze niet mee dat het restaurant in Ede een eigen pand huurt, en eigen verzekeringen en werknemers heeft."

Per kwartaal komt ze een ton tekort om de beide zaken in de lucht te houden. "Ik heb inmiddels 440.000 euro moeten bijlenen, bij de bank met rente. Het geld is een keer op." Tot uiterlijk eind april kan Bruins het volhouden, anders moet er weer extra geld geleend worden. "Waar houdt het dan op? We zitten al tot over onze oren in de schuld."

Bruins roept op tot maatwerk. "Ze trekken één lijn en val je er links of rechts buiten, dan heb je pech. Ik snap dat ze niet bij meer dan 100.000 bedrijven per persoon kunnen kijken hoe de situatie is. Maar het systeem nu klopt gewoon niet. Voor de loonsteun worden we wel gezien als twee bedrijven, maar voor de tegemoetkoming in de vaste lasten worden we gezien als één bedrijf. Dat is toch bizar?"

In het voorjaar van 2020 had Guilherme Luttikhuizen dos Santos geen recht op een tegemoetkoming in de vaste lasten omdat hij niet de juiste zogeheten SBI-code had. "Wij maken samenvattingen van de examenstof voor eindexamenleerlingen. Onze omzet is naar nul gegaan doordat de eindexamens niet doorgingen."

Zijn SBI-code, waarmee de activiteiten van een bedrijf bij de Kamer van Koophandel zijn geregistreerd, was 'studiebegeleiding vorming en onderwijs'. Die stond niet op een lijst van het kabinet van geraakte sectoren.

Luttikhuizen dos Santos had gedacht dat hij dat wel kon uitleggen. "Maar ik liep tegen een bureaucratische muur op. De mensen die ik sprak zeiden: ik ben ook maar een uitvoerder, ik kan dit niet veranderen."

Het bedrijf heeft een extra lening bij de bank afgesloten om de lopende rekeningen te kunnen blijven betalen. "Anders waren we failliet gegaan", zegt hij.

Eind vorig jaar heeft het kabinet de voorwaarde van de juiste SBI-code losgelaten, maar niet met terugwerkende kracht. En ook nu heeft hij nog geen tegemoetkoming in de vaste lasten ontvangen. "Ze vergeleken nu onze omzetdaling met het derde en vierde kwartaal van 2020, maar dan is onze omzet altijd laag. We maken 70 procent van onze omzet in het voorjaar."