CDA, PvdA en GroenLinks openen aanval op Ruttes 'marktdenken' en 'gebroken beloftes'

CDA, PvdA en GroenLinks hebben op hun (digitale) congressen flink uitgehaald naar Mark Rutte en de VVD.

Wopke Hoekstra, die eind vorig jaar CDA-lijsttrekker werd in plaats van de gekozen Hugo de Jonge, zei in zijn eerste speech als nieuwe partijleider dat steeds meer mensen deze tijd als een tijd van "gebroken beloftes" ervaren. Dat is volgens hem te wijten aan de liberalen. "De gebroken belofte is de erfenis van tien jaar VVD. De optelsom van een reeks gebroken beloftes."

Het ontbreekt volgens Hoekstra aan "visie en een politiek die richting geeft". "We kregen jarenlang allemaal de boodschap dat het vanzelf goedkomt als we allemaal maar zoveel mogelijk ons eigenbelang najagen. Dat is natuurlijk onzin."

Hoekstra is sinds vier jaar minister van Financiën in het derde kabinet van Rutte. Hij spreekt nu van een "winner- takes-all economie" en een overheid die haar eigen burgers is gaan wantrouwen.

"Het roer moet om"

De CDA-leider wil "echt niet doen of het de afgelopen tien jaar alleen maar kommer en kwel was", maar volgens hem zijn grote problemen in die tijd niet aangepakt.

Hoekstra zegt dat de VVD niet de verandering kan brengen die nodig is. "Ze willen de rafelrandjes bijknippen. Maar dat is niet genoeg. Het roer moet om", aldus Hoekstra.

In de eerste plaats moet nu de komende weken de coronacrisis bestreden worden, aldus Hoekstra. Maar voor de verkiezingen wil hij ook duidelijkheid scheppen. "We moeten straks doorpakken als we klaar zijn met de crisis."

Hoekstra staat naar eigen zeggen klaar om premier te worden en "het land te dienen". Hij vindt dat er na de coronacrisis een einde moet komen aan het egoïsme in de economie. Hij wil met het CDA de "middenklasse weer meer zekerheid geven" en meer "perspectief creëren voor alle hardwerkende mensen".

PvdA: alleen in kabinet dat minimumloon verhoogt

De nieuwe PvdA-leider, Lilianne Ploumen, keerde zich op het congres van haar partij eveneens tegen Rutte. Volgens Ploumen laat de coronacrisis het "failliet van het rechts-liberale denken van de VVD en Rutte zien". Ze hekelde de tegenstellingen en de ongelijkheid is ons land, die volgens haar door de coronacrisis alleen maar groter zijn geworden.

De leden bevestigden tijdens het online-congres haar lijsttrekkerschap, als opvolger van Lodewijk Asscher. Die stapte op in verband met de toeslagenaffaire, waarbij hij als minister in het vorige kabinet betrokken was.

In haar eerste speech als leider bekritiseerde Ploumen ook het CDA. Ze haalde uit naar Hoekstra, die in het verkiezingsprogramma de verhoging van het minimumloon schrapte. Daar doet de PvdA niet aan mee. "Wij gaan niet in een kabinet zitten dat het minimumloon niet wil verhogen", aldus Ploumen.

Ploumen zei dat het tijd is voor een nieuwe progressieve lente. Linkse partijen moeten volgens haar nu de handen ineenslaan. "Als we geen progressieve coalitie vormen met linkse partijen is er straks maar één die lacht en dat is Rutte vanuit het Torentje", aldus Ploumen.

Volgens haar moet Nederland na de crisis niet terug naar het oude normaal, maar naar een "beter normaal". "Voor sommige zaken moet de regie weer meer naar de overheid terug. Er moet meer ruimte en waardering komen voor dingen die te belangrijk zijn om aan de markt over te laten, zoals de zorg."

Ook benadrukte ze dat de PvdA niet wil samenwerken met partijen die mensen het land uit willen zetten of die ruimte geven aan racisme . Ze zei dat er onder haar leiding niet met de PVV en Forum voor Democratie zal worden samengewerkt. Volgens Ploumen zullen VVD en CDA niet aarzelen die samenwerking wel aan te gaan.

GroenLinks wil 'OMT' voor klimaat

Ook GroenLinksleider Jesse Klaver vindt de tijd rijp voor meer linkse samenwerking. Ook hij zette zich af tegen Rutte, "Tien jaar kabinetten Rutte waarin de ongelijkheid is toegenomen en onze publieke dienstverlening is verwaarloosd. Tien jaar rechtse politiek, waarbij economische groei en rendement altijd gaan boven welzijn en gedeelde welvaart."

Klaver sprak over de coronacrisis, maar legde de nadruk ook op de klimaatcrisis. Nederland moet die net zo behandelen als de coronacrisis, vindt GroenLinks. "Het eerste dat de volgende regering moet doen is het uitroepen van een klimaatnoodtoestand", zo zei de GroenLinksleider. Hij pleit voor de oprichting van een Climate Management Team (CMT), vergelijkbaar met het OMT voor de coronacrisis.

38 landen hebben na een oproep van de VN in december de noodtoestand vanwege het klimaat uitgeroepen. Klaver vindt dat Nederland dat ook moet doen.

Campagne anders dan anders

Politiek verslaggever Ron Fresen: "Door corona is ook de verkiezingscampagne die langzaam op stoom komt compleet anders, alleen al bijvoorbeeld door het speechen voor lege zalen. Partijen krijgen door de crisis hun eigen verhaal niet in de strijd, in de peilingen profiteert alleen premier Rutte van de crisis. En dus is hij de man die ze aanvallen. Maar corona blijft in de verkiezingscampagne de grote onzekere factor, en in een crisis als deze is 17 maart echt nog ver weg."

Bekijk hier de kritiek van CDA, PvdA en Groenlinks op Rutte: