Schone lei gedupeerden toeslagenaffaire niet zeker
Staatssecretaris Van Huffelen (D66) stelt gedupeerden van de toeslagenaffaire een 'schone lei' in het vooruitzicht. Dat betekent: geen schulden meer. Met die schone lei, en 30.000 euro als compensatie voor de ellende die de overheid aanrichtte, kan een nieuw leven beginnen. Maar het is nog lang niet zeker of de gedupeerden echt opnieuw kunnen beginnen met het volledige compensatiebedrag als startkapitaal.
Veel gedupeerden van de toeslagenaffaire hebben schulden moeten maken om het hoofd boven water te houden, terwijl de Belastingdienst boetes en terugbetalingen incasseerde.
Nu de overheid zich als schuldeiser terugtrekt, komen de andere partijen in beeld. Staatssecretaris Van Huffelen roept hen op ook de schulden kwijt te schelden. Als een schuldeiser die oproep negeert en doorgaat met incasseren, dan kan die schuldeiser beslag laten leggen op de bankrekening van de gedupeerde. Een deurwaarder is wettelijk verplicht om dat beslag uit te voeren. Het is op dit moment niet mogelijk om het compensatiebedrag van 30.000 euro buiten zo'n bankbeslag te houden.
Op afstand
Er bestaan verschillende mogelijkheden voor schuldhulpverleners om bij de rechter een aflossingsregeling af te dwingen, om schuldeisers op afstand te houden en een beslag te voorkomen. Met zo'n regeling moet een meerderheid van de schuldeisers akkoord gaan. Bij de onderhandelingen die schuldhulpverleners voeren om zo'n akkoord tot stand te brengen, is de overheid nu geen partij meer. Want die heeft alle vorderingen doorgestreept. Het veld ligt open voor de private schuldeisers.
Grote schuldeisers zijn onder meer verstrekkers van persoonlijke leningen, telecombedrijven, zorgverzekeraars, energiebedrijven en woningcorporaties. Ook incassobureaus spelen een rol. Zij treden op namens de schuldeiser, of zijn zelf schuldeiser geworden na het opkopen van schulden.
Bij geen van deze partijen klinkt een volmondig 'ja' op de vraag of zij, net als de overheid, de schulden die bij de gedupeerden uitstaan zonder meer willen doorstrepen. "We staan er welwillend tegenover, maar moeten het nog bespreken", klinkt het bij organisaties als de NVB (banken), Aedes (woningcorporaties), Zorgverzekeraars Nederland en NVI (incassobureaus). KPN en T-Mobile reageerden tot vanmiddag niet op vragen, VodafoneZiggo liet weten nog niet inhoudelijk te kunnen reageren. Ook Bol.com en Wehkamp hebben uitstaande vragen nog in behandeling.
Moeilijk op te lossen
"De problematiek is moeilijk goed op te lossen", zegt André Moerman van schuldinfo.nl. "Na het kwijtschelden van de overheidsschulden blijven de private schulden over, en de informele schulden die bijvoorbeeld zijn aangegaan bij vrienden en familie. Daarmee zou je dan een saneringstraject in kunnen gaan." In zo'n traject wordt aan schuldeisers de vraag gesteld: wil je de schuld geheel of gedeeltelijk kwijtschelden? "Grote partijen zoals woningcorporaties en zorgverzekeraars hebben wellicht wel de reserves om dat op te vangen. Maar aan kleine partijen, zoals particuliere huurbazen, is het eigenlijk heel gek om te vragen. Want je maakt van die schuldeisers dan ook gedupeerden in de toeslagenaffaire."
Bij webwinkel Wehkamp is mijn schuld van bijna 800 euro opgelopen tot 2900 euro
Voor gedupeerden is nu de bange vraag wat private schuldeisers gaan doen. "Webwinkel Wehkamp, waar mijn schuld van bijna 800 euro inmiddels is opgelopen tot 2900 euro, verwijst mij door naar hun incassobureaus", zegt Janet Ramesar. "ABN AMRO stuurt een deurwaarder nadat ze via mij hebben ontdekt dat ik een schuld bij ze heb."
Boete van 1000 procent
Ook gedupeerde Roger zit in een ingewikkelde situatie. "In mijn geval kunnen sommige schulden niet direct geïnd worden, omdat ik al 6 jaar geen vaste woning of verblijfplaats heb, juist vanwege die schulden. Intussen worden schulden doorverkocht aan incassobureaus."
Als hij ergens een woning vindt en geregistreerd staat in de gemeentelijke administratie, zullen de deurwaarders ook zeker aankloppen en zullen de kosten inmiddels nóg meer opgelopen zijn, denkt Roger. "Ik heb een schuld waar een boete van wel 1000 procent op zit. Die tussenkomst van incassobureaus zijn de grootste zorg."
Hoe reëel is het om de loodgieter die reparatiewerk heeft gedaan te vragen zijn vordering helemaal kwijt te schelden?
Connie Maathuis, directeur van de belangenvereniging voor erkende incassobureaus NVI, zegt tot vrijdag aan haar leden te hebben geadviseerd om schuldeisers op te roepen mee te werken aan een schuldenregeling. "Door de oproep van de staatssecretaris om ook de private schulden kwijt te schelden, ligt de situatie echter geheel anders. Hoe reëel is het om de loodgieter die reparatiewerk heeft gedaan en daar nog voor betaald moet worden te vragen zijn vordering helemaal kwijt te schelden?"
Ook vinden incassobureaus het moeilijk om een goed beeld te krijgen van de problematiek door de privacyregels, zegt Maathuis. "Het is niet duidelijk om wie het gaat en hoeveel geld het betreft. Daardoor is het ook niet goed mogelijk om met snelheid oplossingen te bedenken."
