Staat verliest kort geding over negatieve PCR-test voor terugreis naar Nederland

Jeroen Pols, de jurist van actiegroep Viruswaarheid, heeft een kort geding tegen de Nederlandse Staat gewonnen. Hij eiste dat Nederland niet mag vragen dat zijn vrouw en kinderen voor een terugreis naar Nederland eerst een PCR-test ondergaan en een negatief testresultaat tonen.

Het kort geding werd door Pols aangespannen omdat zijn gezinsleden momenteel in Tanzania zijn en volgens de nieuwe maatregelen zonder negatieve PCR-test niet naar Nederland terug konden komen over een paar dagen.

De voorzieningenrechter van de rechtbank in Den Haag geeft Pols gelijk en heeft besloten dat zijn gezin op 3 januari zonder negatieve test terug kan vliegen vanuit Tanzania. Ook moet de Staat de proceskosten terugbetalen aan Pols.

De Staat heeft vanavond laten weten in beroep te gaan. Het kabinet zegt vast te houden aan de verplichting om een negatieve PCR-test te overleggen voor reizigers die terugkeren naar Nederland. "Het kabinet bekijkt verder op korte termijn of er eventueel aanvullingen nodig zijn om een negatieve PCR-test bij dit type reizen zeker te stellen."

Beleid omgooien

Volgens de rechtbank geldt het vonnis alleen voor deze zaak. Maar volgens hoogleraar algemene rechtswetenschap Jan Brouwer ligt dat genuanceerder: "Een rechterlijke uitspraak geldt in beginsel altijd alleen tussen de procespartijen, maar het is echter gebruik om algemene gelding aan zo'n vonnis te verbinden." Dat betekent dat als iemand anders in een identieke zaak de Staat daagt, er geen enkele reden is om te verwachten dat de rechter anders beslist, legt Brouwer uit.

Volgens de hoogleraar is het dus waarschijnlijk dat het beleid moet worden omgegooid op basis van dit vonnis.

Paardenmiddel

Wim Voermans, hoogleraar staats- en bestuursrecht, denkt dat het vonnis ervoor kan zorgen dat het 'paardenmiddel', iemand in quarantaine nemen waarvan wordt gedacht dat die persoon besmet is, weer in beeld komt. "Dat wilde de regering tot nu toe niet doen omdat ze dat te draconisch vonden. Maar nu de mindere ingreep, de negatieve PCR-test, geen genade vindt bij de rechter komt dit wellicht weer in beeld."

De familie mag zich met recht erover beklagen dat zij tegen hun wil gedwongen worden een PCR-test te laten afnemen, is de conclusie van de voorzieningenrechter. "Voor een dergelijke plicht, geldend voor een Nederlandse onderdaan die wil terugkeren naar huis, is een deugdelijke wettelijke grondslag nodig, en die ligt niet besloten in artikel 53 of 54 Wet publieke gezondheid."

Dat er dringende noodzaak is om de verdere verspreiding van het virus in Nederland zo veel mogelijk tegen te gaan, staat niet ter discussie, zegt de rechter. "Maar voor een ingrijpende verplichting als deze, die de lichamelijke integriteit van een passagier betreft, is een concrete wettelijke grondslag nodig."

De uitspraak is een heel mooi cadeautje vlak voor de jaarwisseling, zegt Willem Engel van Viruswaarheid op Facebook. "Eindelijk rechtvaardigheid, en dit is pas het begin."