Dit betekent het dichtgooien van het VK voor het vervoer van goederen

Vanwege een mutatie in het coronavirus is het sinds afgelopen nacht moeilijk voor vrachtwagenchauffeurs om vanuit het Verenigd Koninkrijk naar omliggende Europese landen te reizen. Wat betekent dit voor het vervoer van goederen tussen Nederland en het VK?

Frankrijk heeft alle bemande transporten tussen het VK en Frankrijk verboden, de tunnel onder het Kanaal is gesloten. Onbemand transport, dus alleen trailers van vrachtwagens, mag nog wel per ferry. Tussen Nederland en het VK mogen ook nog bemande vrachtwagens per ferry op en neer. Maar ondernemers twijfelen of ze hun vrachtwagens moeten laten vertrekken. Met de boot naar Engeland gaan wordt afgeraden en de terugtocht wordt steeds lastiger: de ferry's zijn voor de rest van het jaar volgeboekt. Het nieuws komt voor ondernemers bovenop de onzekerheid over een eventuele no-deal-brexit.

Het plotselinge dichtgooien van de grenzen levert ook voor de transportsector problemen op: verse producten hebben een korte levertijd en daarnaast is vraag naar kalkoenen, kerstbloemen en bepaalde groenten nu extra groot. Het is de vraag of die nog op tijd aankomen.

En het gaat om nogal wat goederen. Volgens berekeningen van de Rabobank komt zo'n 6 procent van alle geïmporteerde goederen in Nederland uit het VK. Andersom exporteert Nederland ongeveer 8 procent van de totale export aan goederen naar het VK. Wat betekenen de reisrestricties voor de in- en uitvoer van essentiële en verse producten?

Pluimvee

"De extra wachttijden voor transport gaat ten koste van de versheid van het vlees," zegt Gert Jan Oplaat, voorzitter van pluimveeorganisatie Nepluvi. "En dat geldt ook voor de kalkoenen die richting Engeland gaan voor Kerstmis."

Een derde van het Nederlandse pluimvee gaat volgens Nepluvi naar het Verenigd Koninkrijk. Dat komt jaarlijks neer op een bedrag van een kleine miljard euro. "De kippen worden 's ochtends geslacht, 's middags verwerkt en geladen in de vrachtwagens, de volgende ochtend verscheept naar Engeland en in de middag liggen ze daar vers in de winkel," zegt Oplaat.

"Brazilië en de VS bieden bevroren pluimvee goedkoper aan dan wij. Vers is daarom onze kracht, door de korte afstand vanuit Nederland." Het oplopen van de wachttijden werd al voorzien in verschillende brexitscenario's, maar omdat het nu onverwacht komt, is schakelen lastig.

In deze video vertellen chauffeurs hoe ze met de gesloten grenzen omgaan:

Groenten en landbouwexport

"Ons doel is dat onze groenten binnen anderhalve dag vers in de winkel in Engeland liggen. En dat is nu niet mogelijk", zegt Ron Toet, operationeel directeur van groenten- en fruitexporteur Combilo.

9 procent van alle landbouwexport gaat naar het Verenigd Koninkrijk, berekende de Universiteit Wageningen in 2019. Het VK staat op nummer drie van de grootste afzetlanden van Nederland, goed voor zo'n 8,7 miljard euro per jaar.

Combilo houdt de eigen chauffeurs momenteel thuis, de angst heerst dat ze in het VK vast komen te zitten. "Dus maken wij meer gebruik van onbemand transport. Wij leveren de producten bij de boot in, Britse vrachtwagenchauffeurs halen het op bij de haven en brengen het naar de winkel."

Handig, omdat chauffeurs niet de oversteek hoeven te maken, maar momenteel razend populair. Toet: "Iedereen wil dit nu. Eerst brexit en nu dit: het is een cocktail van vervelende dingen".

Bloemen

Nederlandse bloemen worden goed verkocht in het VK: van de bloemen en planten die Nederland produceert voor de export, in 2019 goed voor 6,2 miljard euro, is vorig jaar voor 855 miljoen euro naar het Verenigd Koninkrijk gegaan.

Michiel van Veen van bloemen- en plantenexporteur Royal Lemkes noemt de transportrestricties "een zwaar complicerende factor". Van Veen had zijn bedrijf helemaal klaargemaakt om ook na een harde brexit door te kunnen gaan met exporteren. "Wij hebben in totaal 57 stapjes nodig om bloemen en planten van hier naar Engeland te krijgen. Het is een administratief hoofdpijndossier. We hebben extra mensen moeten aannemen en IT-systemen moeten implementeren. In principe waren we er klaar voor. Maar dan moeten we het wel op en af de boot kunnen krijgen."

Voorlopig lukt dat nog. "Wij zijn in de gelukkige omstandigheden dat we veel onbegeleid transport doen. Er gaat geen chauffeur met de vrachtauto de ferry op. Juist die groep is nog wel toegestaan. Maar er zijn gisteren een aantal ferry's uit de vaart gehaald in Felixtowe, en dat creëert schaarste. Wij werken met blokboekingen. Dat betekent dat wij altijd kunnen gaan, omdat wij elke dag aanleveren."

Medicijnen

Van alle goederen die vanuit het VK naar Nederland komen, is de groep medicinale en farmaceutische producten het grootst. De importwaarde bedroeg vorig jaar 1,4 miljard euro. Maar de restricties die nu gelden voor de overtocht, hebben geen invloed op de aanvoer van geneesmiddelen.

"We zitten dicht tegen de no-deal-deadline aan. Daarom heeft iedereen z'n voorbereidingen al wel getroffen," zegt Patrick Sturkenboom van Medcor Group, de grootste importeur van geneesmiddelen in Nederland. "De bedrijven die medicijnen importeren uit het VK zijn goed bevoorraad."