Navalny ontlokt bekentenis aan geheim agent over vergiftiging, 'zat in onderbroek'

De Russische oppositieleider Alexej Navalny heeft een agent van de Russische geheime dienst FSB zover gekregen dat hij een bekentenis aflegde over Navalny's vergiftiging. De oppositiepoliticus deed zich in een telefoongesprek met de geheim agent voor als een prominente medewerker van de Russische Nationale Veiligheidsraad.

De FSB-agent werd vorige week geïdentificeerd door onderzoekers van journalistiek collectief Bellingcat. Het gaat om Konstantin Koedrjavtsev, lid van een team van gifexperts bij de FSB dat de oppositieleider al jarenlang volgt als hij op reis gaat. Ze volgden hem afgelopen augustus ook naar de Siberische stad Tomsk, waar de vergiftiging plaatsvond. Koedrjavtsev was daar zelf niet bij, maar reisde achteraf naar Siberië om sporen te wissen.

Navalny belde een aantal FSB'ers op die bij zijn vergiftiging betrokken waren, maar zonder succes: bij het horen van zijn naam hingen ze op. Koedrjavtsev werd door Navalny gebeld onder een alias en met het (nagemaakte) telefoonnummer van de FSB. Dat werkte wél: als 'medewerker van de Veiligheidsraad' ondervroeg Navalny Koedrjavtsev bijna 50 minuten over de mislukte moordaanslag om te achterhalen waarom de agenten gefaald hadden. Journalisten van Bellingcat luisterden mee en maakten film- en geluidsopnames.

Dit zijn twee fragmenten uit de opname die door Navalny op YouTube is gedeeld:

Koedrjavtsev vertelt in het telefoongesprek onder meer dat het zenuwgif novitsjok aan de binnenkant van Navalny's onderbroek zat. Door warmte en zweet in het kruis zou het gif snel worden opgenomen door het lichaam. Hoe het zenuwgif in de onderbroek was aangebracht, wordt uit het gesprek niet duidelijk. Eerder werd gedacht dat een kopje thee dat Navalny vlak voor zijn vlucht naar Moskou had gedronken, vergiftigd was. Later werden bij onderzoek gifresten op een waterflesje gevonden.

Noodlanding

De agenten waren zeer verrast over het mislukken van de vergiftiging, zegt Koedrjavtsev. "Ik weet zeker dat daarna alles is misgegaan." De piloten van het vliegtuig waarin Navalny zat toen hij plotseling ernstig ziek werd speelden volgens hem een cruciale rol: zij besloten tot het maken van een noodlanding in Omsk. "Als het vliegtuig niet aan de grond was gezet, was het effect anders geweest en het resultaat ook", aldus Koedrjavtsev volgens een vertaling van het gesprek door CNN.

Ook de Siberische artsen die de oppositieleider meteen met een antigif behandelden, zouden zijn leven hebben gered. Navalny werd daarna overgebracht naar een ziekenhuis in Berlijn. Zijn kleding (met gifsporen) kwam niet in Duitsland terecht; Koedrjavtsev reisde met andere agenten naar Omsk om de kleren te onderscheppen en te reinigen.

Hoe betrouwbaar de bekentenis is, is moeilijk te zeggen, meent correspondent David Jan Godfroid. "Navalny en Bellingcat zeggen dat ze software gebruikt hebben om het eigen telefoonnummer te verbergen en dat van de FSB te tonen. Dat kan. Maar om dit soort zaken via een open lijn te bespreken is niet gebruikelijk bij inlichtingendiensten."

Toch zou het Godfroid niet verbazen als de bekentenis echt is. "Er gebeuren wel vaker gekke dingen bij de FSB. Ze zijn soms onvoorzichtig en ze passen niet goed op informatie. Nu staan ze ontzettend te kijk."

'Niet belangrijk genoeg'

President Poetin ontkende vorige week dat Navalny door de FSB vergiftigd is. "Navalny is niet belangrijk genoeg om een doelwit te zijn", aldus Poetin. "Maar als iemand hem wilde vergiftigen, dan hadden ze de klus ook afgemaakt."