Hulp van gemeenten voor slachtoffers toeslagaffaire komt traag op gang
Duizenden ouders die slachtoffer zijn geworden in de kinderopvangtoeslagaffaire wachten nog steeds op hun geld. Gemeenten willen deze gedupeerden helpen, maar dat gaat moeizaam. Vrijdag maakte het ministerie bekend dat er een oplossing in de maak is zodat gemeenten begin volgend jaar gedupeerden ook zelf kunnen bellen. Dat is noodzakelijk, want gemeenten weten tot nu toe alleen om hoeveel mensen het gaat. Niet wie het zijn. Het probleem: privacyregels.
Vanwege de privacywet AVG mag de Belastingdienst de namen van gedupeerden niet doorgeven. "Dat het zo lang duurt voor mensen om door de overheid gecompenseerd te worden is al vreselijk beroerd", zegt Peter Heijkoop van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). "En daar komt dit dan weer bovenop." Heijkoop praat namens de gemeenten met het ministerie van Financiën over dit onderwerp.
Volgens CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, een van de aanjagers van de kinderopvangtoeslagaffaire, is het de omgekeerde wereld, "De gedupeerden zijn jarenlang in alle systemen aangemerkt als fraudeur, maar nu ze geholpen moeten worden zijn er privacyregels." Het kabinet was van plan om dit jaar 235 miljoen aan de ouders te compenseren maar dat lukt niet. 18 miljoen komt dit jaar bij de ouders terecht, de rest moet wachten tot volgend jaar.
Zoeken
De terugbetaling en schadevergoeding is een zaak van de overheid waar gemeenten niet bij kunnen helpen. Het gaat bij de gemeenten dan ook om ondersteuning bij praktische zaken zoals schuldhulpverlening of kwijtscheldingen. Om toch met gedupeerden in contact te komen gaan ze daarom zelf op zoek. Zo liet de gemeente Hilversum basisscholen, kinderopvang en gastouders een oproep plaatsen en zette zelf een advertentie in een huis-aan-huis blad in de hoop in contact te komen met de 38 gedupeerden in de mediastad. Dat leverde tot nu toe vijf reacties op.
In Arnhem hebben zich tot nu toe twintig slachtoffers gemeld. Voor de zomer is de stad geïnformeerd dat het in totaal waarschijnlijk om 340 mensen gaat. "We hebben zelf ook nog wat mensen kunnen vinden via schuldhulpverlening maar het tempo is gewoon traag", zegt wethouder Martien Louwers.
Stempel
Een van die slachtoffers is Miranda Suvaal. De kinderopvang fraudeerde met haar gegevens en vervolgens moest ze de Belastingdienst terugbetalen. Alles bij elkaar gaat het om iets meer dan 10.000 euro, wat in de praktijk neer wat neerkomt op een aflossing van meer dan 400 euro per maand.
Haar moeder las een oproep van de gemeente in de krant. Afgelopen vrijdag had ze haar eerste afspraak bij Rijnstad, een welzijnsorganisatie die in opdracht van de gemeente gedupeerden bijstaat. "Het ergste vind ik dat ik het stempel fraudeur heb gekregen, terwijl ik dacht alles goed gedaan te hebben en gewoon een baan heb."
Inzet Verstegen, maatschappelijk werker bij Rijnstad, zegt dat sommige mensen geen kinderopvangtoeslag meer durven aan te vragen: "Terwijl ze er wel recht op hebben. Daardoor bijten ze ondertussen op een houtje." Het is dit soort zaken waar een gemeente bij kan helpen.
Tamara Hardenbol is een van de gedupeerden van de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst. Ze moest ten onrechte duizenden euro's kinderopvangtoeslag terugbetalen en dat had grote gevolgen voor haar en haar gezin:
Meerdere keren kaartte de Vereniging van Nederlandse Gemeenten het probleem van de gegevensdeling aan bij het ministerie van Financiën. Door de oplossing waar het ministerie vrijdag aan refereerde kunnen gemeenten gedupeerden straks zelf bellen. Het gaat hierbij om de 8900 gezinnen die nu bekend zijn bij de Belastingdienst.
Heijkoop is blij met die stap, maar is ook kritisch, "Al met al hebben mensen weer maanden langer moeten wachten door dit soort bureaucratisch gedoe." Hij wil dan ook dat de praktische details zo snel mogelijk worden uitgewerkt. "De problemen van mensen gaan gewoon door. De Belastingdienst moet hen snel compenseren. Mensen lopen nog steeds kans door schulden uit hun huis te worden gezet."
Het ministerie van Financiën laat in een reactie weten dat er zeven dagen in de week gewerkt wordt zodat de ouders zo snel mogelijk gecompenseerd worden. Maar het verzamelen van alle dossiers is complex en de uitbetaling moet zorgvuldig gebeuren. Daarom duurt het langer dan verwacht, aldus de Belastingdienst.
