Domkerk Utrecht na jaren weer uit de steigers

"Een belangrijk en groots moment voor de Domkerk in Utrecht", zegt een trotse voorzitter Theo Kralt van de Restauratiecommissie Domkerk.

Bouwvakkers halen deze week de laatste steigers uit het monumentale gebedshuis in het hartje van de stad en daarmee is een belangrijke fase van de restauratie afgerond.

De opknapbeurt, die drie jaar geleden begon, was hard nodig. Bouwstenen die oud en versleten waren, zijn vervangen en ook de glas-in-loodramen, sierbogen en gevels zijn onder handen genomen.

Tijdens de werkzaamheden hebben de restaurateurs zich zo veel mogelijk gehouden aan het oorspronkelijke ontwerp van de Domkerk. "We hebben vooral gerestaureerd waar het 't meest noodzakelijk was", zegt Kralt. "Je kunt de Domkerk vergelijken met een gebouw van 14 etages. Elke etage is bekeken en daar waar nodig hebben we groot onderhoud gepleegd".

De totale kosten van de restauratie tot nu toe: 5 miljoen euro. Van dat bedrag is zo'n 2 miljoen euro bijeengebracht door de provincie, de gemeente Utrecht, sponsoren en het kerkbestuur. Via een crowdfundingsactie werd er 82-duizend euro binnengehaald. De resterende 3 miljoen euro kwamen van het rijk.

"Er zijn in de loop der eeuwen tientallen soorten steen in de Domkerk verwerkt", legt voorzitter Bart van Meegen van stichting Vrienden van de Domkerk uit aan RTV Utrecht. "Een daarvan is tufsteen en dat gaat eroderen en wordt poreus. Door haarscheurtjes komt er vocht in en dat dringt dan verder door in het gebouw. De stenen en ornamenten die niet goed meer waren zijn vervangen."

Toch bestaat de Domkerk nog altijd voor het overgrote deel uit middeleeuwse stenen. "Het is ook niet onze bedoeling om er een nieuw gebouw van te maken", zegt Van Meegen. "We willen juist het historische, het monumentale karakter bewaren."

Ook aan de binnenkant van de kerk moest het nodige gebeuren, zegt koster Wiebe Kloosterman. "Het glaswerk wordt gesteund door ijzeren staven die in het natuursteen zitten. Door corrosie drukt het ijzer het steen aan de kant. Dat levert gevaar op, want er gaan daardoor grote stukken kapot. Ook zijn aan de binnenkant van de kerk de glas-in-loodramen schoongemaakt."

'Restauratie is nooit klaar'

De restauratie van de Domkerk was niet goedkoop. Een eerste inspectie in 2015 toonde aan dat er 1,6 miljoen euro nodig was voor acuut onderhoud. Nieuwe mankementen die daarna aan het licht kwamen dreven de prijs op tot zo'n 5 miljoen euro.

"En daarmee zijn we er nog niet", zegt voorzitter Kralt van de Restauratiecommissie. "Zo'n restauratie is eigenlijk nooit klaar. De komende jaren zullen er nog vele miljoenen nodig zijn voor het broodnodige onderhoud aan de kerk."

En hoewel de Domkerk nu voor het grootste deel uit de steigers is; de Domtoren aan de overkant van het Domplein staat nog wel in de steigers. De restauratie van de losse kerktoren duurt naar verwachting tot 2023 en heeft dan 37 miljoen euro gekost.