Politici vaker ernstig bedreigd, ook door kinderen onder de twaalf
Het aantal politici dat bedreigd wordt neemt toe en de bedreigingen worden steeds ernstiger. Het gaat vaker om doodsbedreigingen en politici worden ook vaker op straat bedreigd. Michiel Zwinkels, hoofdofficier van justitie van het arrondissementsparket Den Haag, maakt zich vooral zorgen over het groeiend aantal jongeren dat dreigt om politici iets aan te doen.
"Je ziet zelfs kinderen onder twaalf jaar die politici bedreigen. Dat is een zorgelijke trend", aldus de officier van justitie. Die jongeren krijgen over het algemeen een "berispend gesprek" met de ouders erbij op het bureau. "Ze hebben vaak geen besef dat het heel ernstig is wat ze hebben gedaan. Maar voor politici komt een bedreiging door een kind even hard aan."
Het Team Bedreigde Politici bekijkt alle aangiften die binnenkomen en probeert zoveel mogelijk ernstige bedreigingen voor de rechter te krijgen. Driekwart van de aangiftes komt van PVV-leider Geert Wilders, die al zestien jaar zwaar beveiligd wordt. Zwinkels noemt de online video waarin een man kogels afvuurt op een afbeelding van Wilders een dieptepunt.
In 2020 is 497 keer melding gedaan van bedreiging van een politicus. Daarvan zijn er 179 doorgestuurd naar het Openbaar Ministerie, omdat het om strafbare feiten gaat. In 2018 hebben zes aangiftes uiteindelijk tot een strafzaak geleid, vorig jaar waren dat er dertien en dit jaar negen, tot nog toe. Zwinkels verwacht dat de groei de komende jaren doorzet. Het Openbaar Ministerie zet er ook op in om meer zaken voor te laten komen.
Vervolging moeilijk
Dat veel zaken de rechtbank niet halen, heeft volgens Zwinkels verschillende oorzaken. Bedreigingen door jongeren tussen de 12 en 18 jaar vallen onder het jongerenstrafrecht en komen niet voor de rechter, maar worden door bureau Halt afgehandeld.
Volwassenen kunnen niet altijd gedagvaard worden, omdat bijvoorbeeld een socialmediabedrijf in het buitenland niet meewerkt. Of omdat de bedreigingen, zoals rond de cartoon-wedstrijd over de profeet Mohammed die Wilders in 2018 had uitgeschreven, uit een land komen waar Nederland geen rechtshulpverdrag mee heeft.
Zwinkels ziet een toenemend aantal bedreigingen uit Nederland komen. Hij wijt dat aan een verharding van het debat. Hij constateert dat steeds meer mensen het recht op vrijheid van meningsuiting en demonstratie "misbruiken". Politici worden bijvoorbeeld vaker rechtstreeks op straat bedreigd, zoals onlangs CDA-Kamerlid Omtzigt. "Juridische instrumenten zijn er voldoende", zegt hij. "Maar het strafrecht is niet alles."
