Protestantste kerk erkent op herdenking Kristallnacht schuld in WO II
Scriba René de Reuver van de Protestantse Kerk in Nederland heeft bij de nationale herdenking van de Kristallnacht in Amsterdam namens de kerk schuld erkend voor het handelen voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog, waarmee de kerk heeft bijgedragen aan een klimaat van antisemitisme.
De Reuver zei dat de kerken in Nederland tekort zijn geschoten in de oorlog:
"De Protestantse Kerk in Nederland wil zonder terughoudendheid erkennen dat de kerk mede de voedingsbodem heeft bereid waarin het zaad van antisemitisme kon groeien", zei De Reuver in de Rav Aron Schuster Synagoge. "Wij schoten tekort in spreken en in zwijgen, in doen en in laten, in houding en in gedachten."
"Deze declaratie is niet alleen een schuldbelijdenis, het is ook een stap naar verzoening", reageerde de voorzitter van het Centraal Joods Overleg Eddo Verdoner op de woorden van De Reuver. "Het CJO, de koepel van Joodse organisaties in Nederland, is blij met deze verklaring en vindt het een mooi en welkom gebaar van vriendschap."
Verdoner ging in zijn toespraak in op het handelen van de protestantse en katholieke kerk in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Volgens Verdoner heeft de kerk zich te weinig verzet tegen de Duitse bezetter. "Dit alles heeft ertoe geleid dat velen in de kerk passief en sommigen zelfs actief hebben meegeholpen aan de Jodenvervolging."
Hij is blij met het initiatief van het bestuur van de protestantste kerk, die dit voorjaar aangaf schuld te willen erkennen. "Met deze verklaring kan de kerk aan toekomstige generaties een krachtige boodschap meegeven. Volg niet blind, vertrouw niet zonder vragen, accepteer geen antisemitisme, weer haat, ook in je digitale bubbels. Wees geen meeloper, maar sta op en vertrouw op je eigen morele kompas."
Wel schuld erkennen, geen excuses
Dat de PKN vandaag schuld zou erkennen liet De Reuver vorige maand al weten in Trouw. Ook was duidelijk dat De Reuver in zijn toespraak vandaag niet zou spreken van excuses, "omdat dat geen kerkelijk woord is".
De herdenking werd geopend met een toespraak via livestream van vicepresident van de Europese Commissie Frans Timmermans. Ook Holocaust-overlevende en rabbijn Ies Vorst hield een toespraak. Hij vertelde onder meer over hoe hij en zijn familie werden gedeporteerd naar concentratiekamp Bergen-Belsen.
