Verkiezingen Myanmar gezien als referendum over Aung San Suu Kyi

In Myanmar zijn morgen de tweede vrije verkiezingen sinds er een eind kwam aan de militaire dictatuur. Ze worden gezien als een referendum over Aung San Suu Kyi en haar Nationale Liga voor Democratie (NLD), die de vorige keer, in 2015, veruit de meeste stemmen kreeg.

Naar verwachting zal 'The Lady' haar absolute meerderheid behouden. Volgens onafhankelijk onderzoek heeft een ruime meerderheid van de bevolking vertrouwen in haar.

Toch bestaat de kans dat haar verkiezingszege minder overweldigend wordt dan destijds. Bovendien zou de opkomst laag kunnen uitvallen, omdat mensen bang zijn voor een covid-besmetting. De vrees is dat de verkiezingen een 'super spreader event' worden.

91 partijen

In 2015 veroverde de NLD meer dan 75 procent van de zetels die vrij verkiesbaar waren. Een kwart van de zetels in de beide huizen van het parlement wordt op basis van de grondwet toegewezen aan het leger, dat ook het recht heeft de minister van Binnenlandse Zaken en een aantal andere ministers te benoemen en met een vetorecht veranderingen kan tegenhouden. Toch geldt Suu Kyi, die als officiële titel Staatsadviseur kreeg, sinds 2015 als de regeringsleider.

Aan de verkiezingen doen 91 partijen mee, maar geen enkele partij zal in staat zijn tot effectieve oppositie. De andere partijen halen elk voor zich hooguit enkele procenten van de stemmen, omdat ze slechts kleine etnische groepen vertegenwoordigen.

Etnische groepen

Myanmar telt 135 etnische groepen, maar meer dan twee derde van de bevolking hoort tot de Birmanen, die in overgrote meerderheid achter Aung San Suu Kyi staan.

Ze lijkt zich wel vervreemd te hebben van andere etnische groepen die in 2015 nog vertrouwen in haar hadden. Suu Kyi heeft nagelaten hun de gewenste grotere zelfstandigheid te geven. Het heeft ertoe geleid dat in het westen de boeddhistische Arakan een bloedige strijd voeren tegen 'het Burmaanse racisme' en het leger ook in de Shan-staat in het oosten van Myanmar met verschillende rebellengroepen vecht.

Vorige maand werden de verkiezingen in een deel van Rakhine geschrapt omdat de situatie er volgens de autoriteiten te onveilig is. Dat betekent dat tot anderhalf miljoen mensen niet kunnen stemmen.

Democratische lente

In 2015 bestond in westers georiënteerde kringen in Yangon, veruit de grootste stad van het land, hoop dat Suu Kuy het land verder zou voeren op het pad naar vrijheid en democratie, maar van die 'democratische lente' is niets terechtgekomen. De machtspositie van het leger is niet verder aangetast en de regering van Suu Kyi heeft autoritaire methodes van de vroegere junta overgenomen. Zo worden kritische journalisten, politieke activisten en andere critici aangepakt via de rechter en tot gevangenisstraffen veroordeeld.

Voor het overgrote deel van de bevolking lijkt dat gegeven geen grote rol te spelen bij het bepalen van hun stem. Het enthousiasme voor Suu Kyi is mogelijk wel afgenomen doordat de economische groei slechts moeizaam op gang is gekomen en slechts een klein deel van de bevolking daarvan heeft geprofiteerd. Myanmar is nog steeds een van de armste landen ter wereld.

Rohingya

In de westerse wereld heeft Suu Kyi haar reputatie tenietgedaan door de bloedige campagne van het leger te verdedigen tegen de islamitische Rohingya, van wie er in 2016 en 2017 een kwart miljoen naar Bangladesh vluchtten. Maar in Myanmar heeft haar houding haar populariteit juist vergroot. En de Rohingya worden niet erkend als burgers van Myanmar en hebben dus ook geen stemrecht.