Europese Commissie wil minimumloon in heel Europa
De Europese Commissie wil dat er zo snel mogelijk overal in de Europese Unie een wettelijk minimumloon komt. Hoe hoog dat moet worden, mogen de lidstaten zelf bepalen. Volgens Eurocommissaris Schmit leven nu nog te veel mensen in de EU op of onder de armoedegrens, omdat hun loon te laag is. Later vandaag presenteert hij zijn plannen officieel.
Op dit moment hebben 21 lidstaten een wettelijk minimumloon, terwijl in bijvoorbeeld de Scandinavische landen de sociale partners afspraken maken over de hoogte van het loon. Ook Italië, Cyprus en Oostenrijk hebben geen wettelijk minimumloon.
Commissievoorzitter Ursula von der Leyen beloofde bij haar aantreden dat overal in de EU werknemers een minimumloon zouden kunnen verdienen. Ze had die belofte in de zomer van 2019 nodig om de sociaaldemocraten over de streep te trekken bij haar verkiezing in het Europees Parlement.
Frans Timmermans, destijds de lijsttrekker van de Europese sociaaldemocratische lijst (de Spitzenkandidat), had de verkiezingen gewonnen met dit thema. Zijn partij wilde boter bij de vis, anders zou Von der Leyen niet de nodige stemmen halen om tot voorzitter te worden verkozen.
Niet voldoende
Die belofte is omgezet in een richtlijn (een voorstel tot wet), die vandaag wordt gepresenteerd. Volgens de Luxemburgse Eurocommissaris Schmit is het broodnodig om mensen met lage inkomens te beschermen. "Tijdens de coronacrisis zijn met name mensen in het toerisme en de kleinhandel getroffen. Allemaal mensen die nauwelijks het minimumloon verdienden."
Dat minimumloon is volgens de Eurocommissaris in veel landen niet voldoende om fatsoenlijk te kunnen overleven. Daarom stelt hij voor om afspraken te maken over de hoogte. Het liefst heeft de Europese Commissie, zo staat in de stukken, dat het minimumloon ongeveer zestig procent is van wat er gemiddeld wordt verdiend in een land (het middeninkomen).
Strikt formeel mag de Europese Commissie geen voorstellen doen over de hoogte van inkomens en uitkeringen. Dat is zo afgesproken in het Verdrag van Lissabon. Maar Schmit omzeilt dat door aanbevelingen aan de lidstaten te doen. Indicatoren, zoals dat in het Europese jargon heet. En die indicatoren moeten door de lidstaten gebruikt worden bij het vaststellen van het minimumloon.
'Sociale dialoog'
Om te beginnen moet er in elk land een 'sociale dialoog' worden gehouden. Collectieve onderhandelingen noemt Schmit dat. En het liefst heeft de Europese Commissie dat het minimumloon voortaan volgens een vaste berekening wordt vastgesteld, maar volgens juristen zou de commissie dan zijn bevoegdheden te buiten gaan. Dus worden er in het wetsvoorstel alleen suggesties gedaan.
Wel moeten alle lidstaten voortaan jaarlijks een rapport inleveren in Brussel waarin staat welke maatregelen er zijn genomen, hoe de sociale dialoog is verlopen en wat de ontwikkeling is van het minimumloon. De Europese Commissie geeft dan vervolgens advies aan de lidstaten over wat er beter kan.
Driekwart van de rekening
Wanneer de plannen van de Europese Commissie in alle landen worden opgevolgd kunnen tussen de tien en twintig miljoen werknemers meer verdienen, is berekend. Dat wordt deels door de ondernemingen betaald.
De consumenten betalen ongeveer driekwart van de rekening, zo verwacht de Europese Commissie, doordat de prijzen van producten zullen stijgen. Maar, zo staat te lezen in een toelichting op de voorstellen, doordat mensen met een minimumloon meer gaan uitgeven zal de economie als geheel nauwelijks afnemen.
Na de presentatie van de voorstellen moeten het Europees Parlement en de Raad van ministers zich er nog over buigen. Bovendien moeten de maatregelen nog door de parlementen van de verschillende landen worden goedgekeurd.
