Proefpersonen vertellen over coronavaccin: 'Enige bijwerking was lichte hoofdpijn'

• Carmen Dorlo

  redacteur Online

Het is een veelbesproken onderwerp: het coronavaccin. Maar hoe zit het met de mensen die deze vaccins testen? Hebben ze bijwerkingen, hoe werkt zo'n proef en maken ze zich zorgen over de trajecten die worden stilgelegd?

We spraken met drie proefpersonen die elk meedoen met een onderzoek naar een ander vaccin: het Oxford-vaccin van farmaceut AstraZeneca, het coronavaccin van het Duitse bedrijf Curevac en het vaccin van Janssen Vaccines uit Leiden. De vaccins van Oxford en Janssen zijn, als alles goed gaat, uiteindelijk beschikbaar in Nederland.

Bijwerkingen

De bijwerkingen vallen tot dusver mee, zeggen de proefpersonen. "De enige bijwerking waar ik last van heb gehad, is lichte hoofdpijn. Die hoofdpijn kreeg ik elke keer de dag na het vaccin. Ook had ik een gezwollen kliertje in mijn nek, maar dat krijg ik altijd als ik grieperig ben", vertelt de 32-jarige Amaury van Kenhove uit het Belgische Lokeren. Zij test het Curevac-vaccin in het Universitair Ziekenhuis in Gent.

"Na de eerste prik in de bovenarm ben ik naar huis gefietst en had ik geen bijwerkingen", vertelt de 45-jarige Christiaan Monden, die het Oxford-vaccin in Engeland test. "Je voelt dat een naald in je arm is gegaan, maar in mijn geval was dat alles." Ongeveer een maand geleden kreeg hij een tweede dosis. "Ik heb me steeds prima gevoeld."

Er worden zo'n 200 vaccins tegen het coronavirus ontwikkeld. Een klein deel daarvan wordt momenteel getest op mensen. Zes vaccins zijn al door een onderhandelingsteam van de Europese Unie gereserveerd, waaronder dus het Janssen-vaccin en Oxford-vaccin. De onderzoeken naar die twee vaccins werden eerder stilgelegd omdat zich bijwerkingen bij proefpersonen voordeden. Beide onderzoeken worden hervat omdat er geen verband tussen de bijwerkingen en het vaccin is gelegd.

Traject stilgelegd

"Ik vind het overdreven dat het testtraject wordt stilgelegd voor één persoon", zegt de 35-jarige Fery Vanhemelryck uit het Belgische Hasselt. Hij doet mee aan het onderzoek bij Janssen Vaccines. "Er wordt ook niet goed gecommuniceerd met de proefpersonen. We kregen pas een korte mail met uitleg de avond nadat het in het nieuws was geweest."

Van Kenhove is juist blij dat een traject bij onverklaarbare bijwerkingen worden stilgelegd. "Het geeft mij juist vertrouwen. Dit laat zien dat ze heel goed onderzoeken of de bijwerkingen bij het vaccin horen."

Ook Monden is er blij mee. "Ik vind het geruststellend dat men heel voorzichtig is. Dat kost weliswaar tijd, maar is nodig voor de veiligheid. Gelukkig is het tot nu in de studie waaraan ik meedoe vals alarm gebleken."

Waarom ze zich vrijwillig hebben opgegeven als testpersoon? Van Kenhove hoopt een bijdrage te leveren aan de strijd tegen het coronavirus. "Deze pandemie is het probleem van het jaar, misschien wel van de eeuw. Ik wil deel uitmaken van de oplossing", vertelt Van Kenhove. "Ik heb twee dochters en wil niet dat zij moeten opgroeien in een wereld waarin we bang zijn voor elkaar en voor iets wat we niet goed kennen."

Ook Vanhemelryck hoopt te kunnen helpen met zijn deelname. Hij test het vaccin in Ziekenhuis Netwerk Antwerpen. "Ik haat de coronacrisis en mis het normale leven. Ik wil weer vrienden en familie kunnen zien. Terug naar feesten en knuffelen."

Van Kenhove las over het onderzoek in de nieuwsbrief van het ziekenhuis en besloot zich aan te melden. Ze kreeg een intakegesprek waarbij haar gezondheid werd gecheckt. Ook werd gecontroleerd of ze ooit corona had gehad. "Je moet in supergoede gezondheid verkeren om deel te nemen. De voorwaarden zijn heel streng." Na een week kwam de goedkeuring.

In juli kreeg ze twee dosissen van het vaccin: een begin juli en een eind juli. "Prikje in de arm en dat is het. Het enige dat anders was dan bij een normale vaccinatie, was dat ik na de prik vier uur in de wachtkamer moest zitten ter observatie. Om te controleren of ik geen allergische reactie zou krijgen of ernstige bijwerkingen." Daarna kreeg ze een dagboekje mee naar huis om eventuele bijwerkingen bij te houden.

De 35-jarige Vanhemelryck, die 2000 euro krijgt voor zijn deelname, wordt op 4 november voor het eerst gevaccineerd. Op 1 november moet hij eerst een coronatest doen. "Ik kan ook een placebo krijgen. Ik denk wel dat ik minder voorzichtig ga leven na de vaccinatie. Bijwerkingen maak ik me geen zorgen over." Ook hij moet na de vaccinatie een paar uur in het ziekenhuis blijven en daarna een dagboek bijhouden.

Wat zijn de stappen in het ontwikkelen van een vaccin?

Van Kenhoves en Mondens vaccinaties zijn nu achter de rug. Wel moet Van Kenhove nog drie keer op controle komen. Volgend jaar krijgen alle drie de testpersonen te horen of ze het placebo-vaccin of echte vaccin hebben getest.

Van Kenhove krijgt overwegend positieve reacties op haar deelname aan de test voor het coronavaccin, waar ze 1000 euro voor zal ontvangen. "Sommige mensen noemen mij een heldin, zo voel ik me niet. Maar ik heb inmiddels ook met anti-vaxxers kennisgemaakt en de rare kronkels in hun hoofd. Ik hoor de gekste dingen. Van complottheorieën tot mensen die zeggen dat ik over een jaar dood ben."