Meer achteruitgang dan vooruitgang voor diersoorten en leefgebieden Europese Unie
De biodiversiteit in Europa gaat drastisch achteruit. Het voortbestaan van duizenden diersoorten en leefgebieden wordt bedreigd. In het rapport Stand van de natuur in de EU van het Europees Milieu Agentschap (EEA) staat dat er snel meer moet worden gedaan om het tij te keren. De doelstellingen die de EU zichzelf had gesteld voor 2020 worden bij lange na niet gehaald.
Als belangrijkste oorzaken noemt het milieuagentschap de niet-duurzame land- en bosbouw, stedelijke wildgroei en vervuiling. Daarnaast houden de lidstaten zich niet goed aan de natuurrichtlijnen van de EU en andere milieuwetten.
Daarom moet volgens directeur Hans Bruyninckx van het EEA de manier waarop we voedsel produceren en consumeren, bossen beheren en gebruiken en steden bouwen fundamenteel veranderen.
Dat is noodzakelijk voor de gezondheid van de natuur en mens. Een betere uitvoering van het natuurbehoudsbeleid, focus op natuurherstel en ambitieuzere klimaatmaatregelen, met name in vervoer en industrie, zijn dringend nodig.
Toename bedreigde vogelsoorten
De meeste beschermde soorten in de EU staan er slecht voor, zoals de sakervalk en de Donauzalm. Ook gebieden uiteenlopend van grasland tot duinen hebben het zwaar. Voor 47 procent van de vogelsoorten in de EU is de vogelstand goed, dat is 5 procent minder dan in de periode 2008-2012. Het aandeel vogels waarmee het slecht tot zeer slecht gaat is gestegen van 32 naar 39 procent.
Verbetering in vogelpopulaties is te zien in speciaal aangewezen Natura 2000-gebieden. Dat geldt bijvoorbeeld voor de casarca of de zwarte zeekoet. Ook met een aantal broedvogels gaat het beter, zoals de kraanvogel en de rode wouw.
Meer achteruitgang dan vooruitgang
Een positieve ontwikkeling in het rapport is dat de Natura 2000-gebieden de afgelopen zes jaar zijn toegenomen in aantal en in oppervlakte. De EU heeft daarbij de wereldwijde doelstellingen gehaald. Er wordt nu zo'n 18 procent van het land en bijna 10 procent van het zeegebied beschermd. Voor sommige soorten of leefgebieden zijn de omstandigheden verbeterd, zoals voor de springkikker in Zweden, de kustlagunes in Frankrijk en de lammergier in de hele EU.
Maar dat steekt schril af tegen de achteruitgang. "Maar liefst 81 procent van de leefgebieden verkeert in slechte staat, waarbij veengebieden, graslanden en duinhabitats het snelst achteruitgaan", zegt Eurocommissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij Verginijus Sinkevicius. Dat is 6 procent meer dan in de periode tot 2012. Een derde van de dier- en plantensoorten en de helft van de vissoorten en amfibieën gaat achteruit.
Veranderingen in meren en rivieren, zoals dammen en waterwinning, de komst van uitheemse soorten en de klimaatverandering maken dat de Europese natuur nog sterker wordt bedreigd. Door het opgeven van landbouwgrond gaan bijvoorbeeld graslanden achteruit en worden vlindersoorten en weidevogels in hun bestaan bedreigd.
Groene Week
Het rapport verschijnt aan het begin van de Groene Week 2020, waarin de EU-landen bespreken hoe biodiversiteit kan bijdragen aan de maatschappij en de economie en aan het herstel na de coronapandemie.
Volgend jaar staat weer een biodiversiteitsconferentie van de VN op de agenda. Wereldleiders buigen zich daar over een nieuw tienjarenplan voor de biodiversiteit.
