Gouden Dageraad door Griekse rechter aangemerkt als criminele organisatie

De Griekse extreemrechtse organisatie Gouden Dageraad is door de rechter aangemerkt als een criminele organisatie. Onder meer de volledige partijtop, onder wie leider Nikos Michaloliakos, is veroordeeld voor het vormen en leiden van een criminele organisatie. De straffen zijn nog niet bekendgemaakt.

Na het oordeel klonk er gejuich voor de rechtbank in Athene, waar duizenden tegenstanders van Gouden Dageraad zich hadden verzameld. Correspondent Conny Keessen spreekt van een "historische uitspraak", omdat nooit eerder in Griekenland een politieke partij die zetels heeft gehad in het parlement later werd bestempeld als criminele organisatie.

Moord op rapper

Verder werden in het megaproces rond de organisatie zestien leden schuldig bevonden aan betrokkenheid bij de moord op rapper Pavlos Fyssas in 2013, wat de directe aanleiding was voor de strafzaak. Eerder had de moordenaar van Fyssas, Gouden Dageraard-lid Giorgios Roupakias, al een bekentenis afgelegd.

Kroongetuigen hadden verteld dat de aanwezigheid van Fyssas in een café werd gemeld aan hogere partijleden, die vervolgens een "moordteam" op de rapper zouden hebben afgestuurd.

Ook zijn Gouden Dageraad-leden vandaag veroordeeld voor poging tot moord op Egyptische vissers en zware mishandeling van communistische vakbondsleden.

Door crisis uit de marge

De strafzaak, die ruim vijf jaar geleden begon, was gericht tegen 69 leden van Gouden Dageraad. De nationaalsocialistische politieke beweging werd in het begin van de jaren 80 opgericht door de huidige leider Nikos Michaloliakos. In publicaties werden Hitler en zijn naziregime verheerlijkt en de Holocaust ontkend.

Gouden Dageraad bleef jarenlang een partij in de marge. Tot de economische crisis van tien jaar geleden de organisatie daaruit haalde. Woede en frustratie over harde bezuinigingen dreven wanhopige Grieken in de armen van de extreemrechtse partij. Zo kwam de organisatie met een voedselbank die alleen toegankelijk was voor Grieken.

Met een anti-bezuinigingsprogramma gebaseerd op vreemdelingenhaat en anti-Europese sentimenten kreeg Gouden Dageraad 7 procent van de stemmen bij de verkiezingen in 2012. Daarmee werd het de derde partij in het Griekse parlement, wat een enorme schok teweegbracht.

Van de steun voor Gouden Dageraad is inmiddels weinig meer over, mede door de strafzaak. Bij de parlementsverkiezingen van vorig jaar haalde de partij de kiesdrempel van 3 procent niet. Prominente leden verlieten de organisatie of richtten nieuwe partijen op. De kantoren in Athene en de rest van het land zijn inmiddels gesloten.