Eerste debat Trump en Biden: veel schelden, chaos en in de rede vallen

• Lambert Teuwissen

  redacteur Online

Nog nooit is een presidentieel debat zo fel en chaotisch verlopen als de eerste confrontatie tussen president Trump en zijn uitdager Biden. Al in de eerste vijf minuten werd Biden uitgemaakt voor socialist en Trump een clown genoemd. Moderator Chris Wallace herinnerde de twee er toen meteen maar aan dat er nog anderhalf uur te debatteren was.

Vooraf was er al een knetterende discussie verwacht tussen de twee politici met totaal verschillende debatstijlen. Het gemeenzaam gekeuvel van Washingtonveteraan Biden tegen de ontregelende branie van straatvechter Trump. Maar een echt debat wilde het niet worden in Cleveland. Het liep vooral uit op het overschreeuwen van de tegenstander, met soms ongekend harde persoonlijke aanvallen.

Bekijk hier een uitgebreide samenvatting van het debat:

Trump schilderde Biden af als een politicus die weinig bereikt heeft na 47 jaar in Washington en die nu de seniele stroman van extreemlinks dreigt te worden. Biden verweet Trump te veel tijd door te brengen op de golfbaan; die moet hij verruilen voor het Oval Office, zijn werkkamer in het Witte Huis, om te doen wat echt nodig is.

"De debatten zijn de laatste kans om het tij te keren voor een president die al maanden stevig achter staat in de peilingen. Het maakte hem strijdbaar, maar vooral narrig en verbeten", zegt correspondent Lucas Waagmeester. "Voor Biden was het vooral de taak in het spervuur van aantijgingen en leugens op de been te blijven. Hij struikelde vaak door zijn zinnen, maar was nergens echt uit het veld geslagen."

Vanwege de coronacrisis sloegen de mannen aan het begin de gebruikelijke handdruk over. Ook waren er maar enkele tientallen toeschouwers aanwezig, die allemaal vooraf getest waren op het virus.

Biden haalde meteen aan het begin al uit naar de corona-aanpak van de president, die volgens de Democraat tienduizenden levens heeft gekost. Trump beet terug dat Biden het nooit had aangedurfd de grenzen met China te sluiten, wat volgens hem juist veel slachtoffers heeft voorkomen.

Inhoudelijk werd het nauwelijks

Behalve over de coronacrisis bevroeg Fox News-presentator Wallace beiden over kwesties als de vacature bij het Hooggerechtshof en de tanende economie. Echt inhoudelijk werd het daarbij nauwelijks. Biden lachte meewarig de antwoorden van Trump weg. Trump greep op zijn beurt elke retorische pauze van Biden aan om hem meteen tegen te spreken. Meerdere keren probeerde gespreksleider Wallace de president te bewegen zijn tegenstander te laten uitspreken.

"Hier stonden twee mannen die elkaar diep verachten", zegt Waagmeester. "President Trump had zich voorgenomen zijn rivaal te ontregelen door hem bijna in iedere zin te onderbreken, en dat had voor hem het gewenste effect. Op veel momenten in het debat kwam Biden slecht uit zijn woorden."

Persoonlijke aanval

Echt venijnig werd het toen Trump de zoon van Biden persoonlijk aanviel op dubieuze internationale contacten en daarbij zelfs een verwijzing naar diens drugsverslaving niet schuwde. Biden zal de aanval verwacht hebben en liet zich niet uit de tent lokken. Hij verweet Trumps familie nepotisme.

Inhoudelijker werd het toen Trump Biden aanviel op de rassenonrust in het land. Hij herhaalde de aantijging dat de Democraten pappen en nathouden, terwijl hijzelf daadkrachtig optreedt. "U kunt de woorden law and order niet eens in de mond nemen, want dan verliest u uw radicaal-linkse aanhangers", wierp hij hem voor,

Biden antwoordde dat hij voor wet en orde is zolang dat met rechtvaardigheid gepaard gaat. "Mensen moeten wel eerlijk behandeld worden."

De Democraat vulde later aan dat Trump met racistische verdachtmakingen kiezers probeert te winnen in de buitenwijken, "een plek waar u zelf alleen komt als u de verkeerde afslag neemt." Hij noemde het achterhaalde standpunten, omdat stemmers daar zich meer zorgen maken over covid-19 en milieuvervuiling.

Trump werd ook gevraagd of hij zijn rechts-extremistische aanhangers in toom wil houden:

Na dit debat volgen nog twee andere confrontaties voor de verkiezingen van 3 november. Eerst is het echter op 7 oktober de beurt aan vicepresident Pence en Bidens running mate Harris om het tegen elkaar op te nemen. Wellicht krijgt de kiezer dan een meer inhoudelijke discussie.

"Dit debat zal weinig hebben veranderd aan de voorkeuren van kiezers; beide mannen hebben hun achterban bediend. De kleine groep in het midden die nog niet besloten heeft op wie te stemmen, heeft weinig geleerd vanavond. Behalve misschien dat het presidentiële debat als instituut in de Amerikaanse politiek flink beschadigd is geraakt,", concludeert Lucas Waagmeester.