Experts over nieuwe coronamaatregelen: 'Logisch moment om nu in te grijpen'
Het kabinet kondigde vanavond aan dat er in het grootste deel van de Randstad aanvullende coronamaatregelen worden genomen. Maar waarom is dat nodig als de ziekenhuizen nog lang niet vol liggen? Kun je het virus niet beter laten rondgaan onder jongere mensen? En gaan de maatregelen wel effect hebben? Hieronder de antwoorden op die veelgestelde vragen.
Waarom ingrijpen als er zo weinig mensen in het ziekenhuis liggen?
288 coronapatiënten liggen er nu in het ziekenhuis, van wie 58 op de intensive care. Op het toppunt van de crisis, begin april, lagen er meer dan 4000 coronapatiënten in het ziekenhuis. In dat opzicht is er nog niet veel aan de hand. Waarom zou je dan nu ingrijpen?
Volgens het kabinet heeft dat te maken met de snelheid waarin het virus zich momenteel verspreidt. Het aantal nieuwe besmettingen verdubbelde in een week tijd. De verwachting is dat over een paar weken ook het aantal ziekenhuisopnames stijgt in dit tempo. "Het duurt altijd even voordat je het effect ook ziet bij de ziekenhuisopnames", beredeneert epidemioloog Patrica Bruijning van het UMC. "Dat zag je ook in het voorjaar. Mensen die ziek zijn, belanden namelijk niet direct in het ziekenhuis."
Mocht het aantal ziekenhuisopnames - net als de besmettingen - elke week verdubbelen, dan duurt het zo'n vijf a zes weken voordat het aantal nieuwe opnames weer zo hoog is als dit voorjaar. Volgens Bruijning is dit dan ook een logisch moment om in te grijpen.
"Er is niet een duidelijk moment van hier en niet verder", concludeert arts-microbioloog Marc Bonten van het UMC. "Maar de trend gaat niet vanzelf veranderen. Vroeg of laat gaat dat toch leiden tot risico's bij ouderen." De publieke opinie zal daar ook een rol in spelen, denkt hij. "Als de onrust toeneemt, dan moet je wat doen."
Waarom het virus niet laten rondgaan onder twintigers?
30 procent van alle mensen die deze maand positief testten, is in de twintig. Driekwart van alle mensen die positief is getest, is onder de vijftig. Toch is al sinds juni geen persoon onder de vijftig meer overleden aan het virus. Kunnen we het virus niet laten rondgaan onder deze groep jongere mensen?
"Er is iets gebeurd wat we niet hadden voorspeld: veel besmettingen bij jongeren en weinig ziekenhuisopnames", aldus Bonten. Dat creëert een "duivels dilemma". "Ga je ingrijpen bij de groep met de meeste besmettingen maar de minste gevolgen?"
Volgens hem is iets voor te zeggen om bij jongere mensen minder streng te zijn, omdat het risico bij hen zo veel kleiner is en alle maatregelen ook een prijs hebben. Toch is dat risico volgens hem groot. "Je kunt jongeren en oudere generaties nooit volledig scheiden. Het gaat vroeg of laat toch leiden tot meer besmettingen bij ouderen, die een veel groter risico lopen."
Bruijning is nog stelliger. Volgens haar is het naïef om te denken dat het in Nederland wel lukt om het virus te laten rondgaan onder jonge mensen en tegelijkertijd ouderen te beschermen. "Het is nergens ter wereld nog een land gelukt",
Hebben de aangekondigde maatregelen effect?
Bijeenkomsten met meer dan 50 mensen niet toestaan en cafés om 01.00 uur laten sluiten. Heeft dat zin? Gaat dat voorkomen dat mensen elkaar besmetten en de ziekenhuisopnames niet stijgen?
Het grote probleem voor bestuurders is dat men in de meeste gevallen niet weet hoe mensen besmet zijn. Bij driekwart van de besmettingen is de locatie van de besmetting onbekend. De meest voorkomende locatie die wel bekend is, is de thuissituaties (14 procent). Er zijn bijvoorbeeld nauwelijks besmettingen bekend in de horeca (ruim 1 procent) of op het werk (2 procent).
Of de maatregelen effect gaan hebben, durven de wetenschappers niet te zeggen. "Als iedereen zich aan de regels houdt, loopt het aantal besmettingen niet op", relativeert Bruijning. "Maar wat je nu wilt zijn maatregelen die er voor zorgen dat mensen niet langdurig dicht bij elkaar zitten in de slecht geventileerde binnenruimtes." Of deze maatregelen daar aan bijdragen is maar de vraag. "Mijn gevoel is dat het te weinig is."
"Het is één groot experiment", stelt Bonten. "Met deze maatregelen is de drempel om bij elkaar te komen wel weer wat hoger. Maar het zijn kleine stapjes, in de hoop dat het werkt."
