Aanhoudingseenheid politie zichtbaarder: 'We krijgen van alles naar ons hoofd'
Bij protesten, ook gisteren in Den Haag, worden ze tegen hun zin door omstanders gefilmd. Op sociale media krijgen ze de volle laag en afgelopen week werden er nog cel- en taakstraffen uitgedeeld aan relschoppers die hen belaagden. De leden van de aanhoudingseenheid van de politie zijn de laatste tijd vaker in beeld dan hen lief is, want bij voorkeur opereren ze zo anoniem mogelijk.
De taak van het team is om tijdens demonstraties en andere rellen zo snel mogelijk de grootste relschoppers eruit te pikken voordat de boel verder escaleert. Maar door hun toenemende zichtbaarheid nemen de zorgen toe.
'Doen het als het nodig is'
De korpschef en de politiebond trokken recent aan de bel over de manier waarop het handelen van de politie in een kwaad daglicht wordt gesteld. Het geweld tegen de aanhoudingseenheid neemt de laatste tijd toe, zegt sectiecommandant Jos van het arrestatieteam.
"We krijgen van alles naar ons hoofd toe geslingerd: stenen, fietsen, vuurwerk en onlangs zelfs een gietijzeren putdeksel. Dat is niet alleen voor ons gevaarlijk, maar ook voor omstanders. Dan grijpen we in, en dat kan met geweld zijn. We zijn er niet op uit, maar we doen het als het nodig is. Het gaat om de veiligheid."
Geweld uitlokken?
Het kan er bij arrestaties hard aan toe gaan. Volgens sommige critici te hard, en lokken de agenten ook geweld uit. Op 20 augustus liep in Den Haag een demonstratie uit de hand. Er werden meerdere mensen gearresteerd, onder wie een 48-jarige Hagenaar. Hij zou met een volle rugzak een agent van de aanhoudingseenheid hebben geslagen. Volgens zijn advocaat Maarten van der Weerd ontkent de verdachte dat niet, maar is zijn reactie wel verklaarbaar.
"Op die dag stond mijn cliënt met een groepje mensen op een plek waar ze mochten staan. Opeens kwam er een busje tevoorschijn en daar sprongen agenten uit. Volgens mijn cliënt begonnen ze direct met knuppels in te slaan op iemand die daardoor tot bloedens toe gewond raakte. De mensen daaromheen, waaronder mijn cliënt, reageerden daar op. Vervolgens werd hij gearresteerd."
Op Twitter waren deze beelden te zien van de aanhoudingseenheid in gevecht met demonstranten op 20 augustus:
Van der Weerd vindt de manier van werken opmerkelijk. "Er was niets aan de hand. Mijn cliënt en het groepje provoceerden niet en waren niet aan het rellen. Er stonden ook gewone agenten in uniform tussen, dus waarom is dan zo'n felle inzet nodig? Dan kan er zo'n felle tegenreactie van de groep komen."
Volgens sectiecommandant Jos van de aanhoudingseenheid gebruiken zijn agenten nooit geweld als het niet nodig is. Bovendien ontstaat er vaak een selectief beeld als ze mensen aanhouden. "Wij arresteren niet zomaar iemand. We pakken degene die al een ernstig strafbaar feit heeft gepleegd en daarmee de openbare orde in gevaar heeft gebracht. Maar dat weten de critici vaak niet, wij wel."
Getuige
Volgens advocaat Van de Weerd gooien ze daarmee juist olie op het vuur. "Het werkt niet de-escalerend. Mijn cliënt is bij meerdere demonstraties geweest en volgens hem creëert de aanhoudingseenheid expres meer chaos. Daar reageren demonstranten weer op en dan wordt de chaos nog groter. Vervolgens kan de ME de boel schoonvegen."
Van de Weerd zet vraagtekens bij de werkwijze van de aanhoudingseenheid. Hij wil in de rechtszaak van zijn cliënt de commandant en een aantal leden van de aanhoudingseenheid als getuigen oproepen. "Ik vraag me af of je mensen niet op een andere manier kan arresteren. Waarom zijn de agenten gekleed als demonstranten? Als ze zichtbaar van de politie zijn, dan escaleert het misschien minder snel. In de chaos weet je soms niet wie je tegenover je hebt staan. Het kan ook iemand anders zijn dan een agent."
'Chaos voorkomen'
Sectiecommandant Jos zegt dat ze alleen worden ingezet om mensen te arresteren die al iets op hun kerfstok hebben. "We willen juist chaos voorkomen. We pikken er mensen uit om zo de angel uit de protesten te halen. We zijn niet uit op geweld of chaos."
In deze video laat de aanhoudingseenheid tijdens een oefening zien uit hoe zij te werk gaan. Agenten van de eenheid zijn onherkenbaar in beeld gebracht.
Het zijn volgens de politieman juist sommige demonstranten die af en toe een arrestatie uitlokken. "Soms staat er iemand te filmen terwijl iemand anders ons provoceert. Ze hopen dat we ingrijpen en dat livestreamen ze dan op Facebook. Daar passen we voor en dan stellen we soms een arrestatie even uit", zegt de sectiecommandant.
"We zijn ook gewone politiemensen met andere taken, dit doen we erbij", benadrukt hij. "Onlangs werd er op Facebook opgeroepen of iemand onze namen en adressen kon achterhalen. Dat is geen prettig gevoel. Als ik overmorgen met heel iets anders bezig ben, wil ik niet lastig gevallen worden omdat ik op een filmpje herkend ben."