Na kritiek op non-binair personage Spangas: 'Er is nog een lange weg te gaan'

• Carmen Dorlo

  redacteur Online

Het nieuwe non-binaire personage Lesley in de NPO-jeugdserie Spangas: De Campus, die zich niet identificeert als een jongen of meisje maar als een andere genderidentiteit, krijgt veel aandacht op social media.

Op een post van NOS Stories met de acteur achter het personage, gespeeld door Thorn Roos de Vries, zelf ook non-binair, komen negatieve reacties, die veel likes krijgen. De Vries, scenarioschrijver Diana Sno en regisseur Raynor Arkenbout vinden de ophef jammer en zuchten dat er nog een lange weg te gaan is op het gebied van acceptatie.

De Vries noemt de ophef "heftig". "Enerzijds komt het voor mij niet als een enorme verrassing. Ik ben wel eens eerder het middelpunt van online onbegrip geweest, of belachelijk gemaakt met memes. Anderzijds was het nog nooit eerder op zo'n grote schaal."

De Vries vindt het bizar om te zien hoeveel weerstand er is bij mensen die op social media reageren. "Dit laat ook wel weer zien waarom het zo belangrijk is dat we in Spangas non-binaire personen zichtbaarder maken."

Het interview van NOS Stories met De Vries is in twee dagen tijd bijna een half miljoen keer bekeken. De reacties zijn verdeeld, maar wat de regisseur van de serie al snel opviel, was dat de negatieve reacties veel likes kregen.

Regisseur Arkenbout reageerde op zijn eigen Instagram-account op de ophef. "Dit betekent toch dat we nog een weg te gaan hebben om iedereen te verbroederen in het vrijlaten van je keuze hoe jij je wilt identificeren." Arkenbout denkt dat juist deze vorm van identiteit kan bijdragen aan een stukje bevrijding. "Als Lesley's personage straks vooral iets doet, is het een weg banen voor iedereen om te zijn zoals je wilt."

De Vries probeert zich vooral op de positieve reacties te richten. "Vanochtend kreeg ik een bericht van een non-binair persoon van 11, die zei dat ik hen kracht had gegeven om uit de kast te komen voor diens klas, en een fragment van Lesley in Spangas te laten zien om het beter uit te leggen. Dan smelt mijn hart."

Het dna van Spangas

De ophef is dubbel, zegt Diana Sno, scenarioschrijver van de serie. Aan de ene kant goed, aan de andere kant pijnlijk. "Het is goed dat er over gesproken wordt, dat het onderwerp op tafel ligt. Maar het is ook pijnlijk, omdat het laat zien dat we nog een lange weg te gaan hebben om het principe te accepteren waarbij je een mens gewoon in zijn waarde laat."

Onder de post van NOS Stories zag Sno wel een reactie waar ze erg om moest lachen. "Die persoon zei dat-ie blij was dat hij opgegroeid was met het oude Spangas. Ha-ha! Dan heeft hij nooit goed naar de 'oude serie' gekeken, want dit is hoe het altijd geweest is." Er hebben altijd karakters in de serie gezeten die niet tot de norm behoren, zegt Sno. "Lesley behoort wat dat betreft echt tot het dna van Spangas."

Sno heeft de persoon van Lesley bedacht, vertelt ze. Ze heeft zelf een non-binair kind. "Ik zag hoe mijn eigen kind zocht naar mensen online die op hen leken en hoe groot de behoefte is om jezelf terug te zien", legt Sno uit.

"Als je niet jezelf terug kan vinden, in bijvoorbeeld televisieseries, krijg je het idee dat jij het niet waard bent om het middelpunt van een verhaal te zijn. Dat wil ik voor niemand. Ik wil dat alle jongeren zich gezien en gerepresenteerd voelen. In dat licht is Lesley geboren."

Een belangrijk punt bij het creëren van Lesley was de bijbehorende verhaallijn. Sno wilde namelijk niet dat het non-binair zijn uitgelegd moest worden. "Lesley 'is' gewoon. In de verhaallijn hoeft het non-binair zijn niet centraal te staan. Lesley is een heleboel, waaronder non-binair, maar ik wilde vooral aandacht besteden aan het karakter van Lesley."

Ook De Vries vindt dat erg belangrijk. "Ik denk dat het belangrijk is dat kinderen zien dat Lesley een super cool persoon is, en niet 'ondanks' het feit dat die non-binair is, maar misschien wel 'omdat'."

Vanavond is de eerste aflevering van Spangas: De Campus te zien bij NPO Zapp.