Ministerie en GGD wisten al in mei dat bron- en contactonderzoek langer duurde
Het ministerie van Volksgezondheid en de GGD wisten op 15 mei dat de bron- en contactonderzoeken veel meer tijd in beslag zouden nemen dan in het opschalingsplan stond dat diezelfde dag was gepresenteerd. Het moest gemiddeld acht uur zijn, en niet vijf uur zoals in het plan stond.
Bron- en contactonderzoeken kosten dus 60 procent meer tijd, maar er is geen actie ondernomen om meer werknemers op te leiden die dat extra werk zouden moeten gaan uitvoeren.
Het opschalingsplan van de GGD spreekt nu nog steeds van gemiddeld vijf uur per onderzoek. Intern en extern werd al getwijfeld of dat wel klopte. De GGD bevestigde eerder aan de NOS dat voor de berekening was uitgegaan van het aantal contacten dat mensen in de lockdownfase hadden, toen mensen veel minder contacten hadden dan in de zomerperiode.
Het ministerie antwoordt op vragen van de NOS dat er op 15 mei bij een overleg tussen het het ministerie en de GGD is besloten dat er voortaan van acht uur moest worden uitgegaan. Redenen hiervoor waren nieuwe aannames en afspraken over het aantal contacten dat door de GGD gebeld moesten worden.
Meer personeel zou de GGD echter niet hoeven zoeken, was het idee, want het maximum aantal contactonderzoeken werd omlaag gebracht van 2400 naar 1500.
Overvallen
Eind juli bleek de werkelijkheid toch wat anders te zitten: de GGD raakte overvallen door het grote aantal contacten dat besmette personen bleken te hebben. Contactonderzoeken bleken veel langer te duren dan gedacht en er was onvoldoende personeel beschikbaar. Amsterdam en Rotterdam besloten tot een noodgreep en vragen besmette personen nu zelf om hun contacten te bellen.
De GGD schrijft in het opschalingsplan nog uit te gaan van 600 tot 2400 bron- en contactonderzoeken per dag. Die berekening is gebaseerd op ramingen van het RIVM over het aantal mensen (2 tot 8 procent) dat per dag positief zou testen. Het RIVM, GGD en ministerie werkten samen aan het opschalingsplan. Voor de 2400 onderzoeken per dag waren maximaal 3200 fte (voltijdsbanen) nodig, staat er.
Sjaak de Gouw, GGD directeur publieke gezondheid, erkent na vragen van de NOS dat er ook met de kennis dat één onderzoek acht uur zou gaan duren, is bepaald om aan de 3200 fte vast te houden. Er werd voor gekozen om werknemers meer "netto werkuren" te laten draaien, zegt hij.
Om dit te bereiken zouden vakanties, verloven, ziektedagen en feestdagen bij iedereen moeten worden geschrapt. Werknemers zouden verder zeven dagen moeten werken en weken gaan draaien van 42 uur, meer dan de cao als maximum toelaat. De nieuwe werkelijkheid zou drie maanden duren; dan volgde een nieuw plan voor het najaar.
Het ministerie zegt in een reactie dat het continu laten doorwerken van GGD-personeel alleen een "back-up-optie" was voor de eerste twee weken van juni. De verwachting was toen dat veel mensen zich zouden melden en er nog niet voldoende nieuw personeel was opgeleid. Het bleek uiteindelijk niet nodig omdat er veel minder mensen zich meldden voor een test.
1500 onderzoeken is maximum
Het ministerie zegt nu dat het op 26 mei met de GGD heeft besloten dat een fors lager aantal maximum contactonderzoeken per dag ook voldoende zou zijn voor de zomerperiode. Uit een nieuw berekening van het RIVM bleek volgens het ministerie dat niet 8 procent maar 5 procent het maximum moest zijn. Daaruit volgt dat er niet 2400, maar maximaal 1500 contactonderzoeken nodig zijn.
Voor dat lagere aantal contactonderzoeken aantal heb je zo'n 3250 fte nodig. "En daarmee is het aantal benodigde fte vrijwel gelijk gebleven", aldus het ministerie.
