Offerfeest op afstand: 'De gebedsmatjes liggen op anderhalve meter afstand'

Door het coronavirus loopt het Offerfeest voor veel moslims dit jaar behoorlijk anders. Familie opzoeken in het buitenland kan niet zomaar en het jaarlijkse feest samen vieren in een moskee in Nederland is ook lastig. "Normaal staan we schouder aan schouder in de moskee. Dit jaar liggen de gebedsmatjes op anderhalve meter afstand."

Zo gelden bij de Mevlana Moskee in Rotterdam-West strenge regels, zegt Muhsin Köktas, voorzitter van de Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO). "De woedoe, een rituele wassing voor het gebed, moet je bijvoorbeeld thuis doen", zegt hij.

Ook zijn in de moskee alle wc's en voorbereidingsplekken dicht. En bij binnenkomst moeten bezoekers hun handen desinfecteren. De gebedskleedjes liggen op anderhalve meter afstand.

In deze video legt Köktas uit welke maatregelen er zijn getroffen in veel moskeeën:

In de Rotterdamse moskee is normaal gesproken plaats voor zo'n 2000 gelovigen. Dit jaar kunnen er niet meer dan 700 bezoekers terecht. Ook buiten op het plein is plek gemaakt om te bidden.

Die oplossing werd ook bij andere moskeeën gevonden. Zo verplaats de Sayidina Ibrahim-moskee in de Utrechtse wijk Kanaleneiland het gebed naar een grasveld naast de moskee. Het bestuur raadt gelovigen aan een mondkapje te dragen, maar stelt dat niet verplicht. De Blauwe Moskee in Amsterdam-West houdt een gebed in een sporthal.

"Zo zijn bijna alle Nederlandse moskeeën goed voorbereid op het Offerfeest", stelt Köktas van het (CMO). "Het nieuwe normaal is breed geaccepteerd bij de moslimgemeenschap. Mensen zijn heel creatief bezig om het Offerfeestgebed toch door te laten gaan."

Maar de meningen over moskeebezoek tijdens een van de belangrijkste vieringen in de islam zijn verdeeld. Zo riep de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb gelovigen in Nieuwsuur op om het feest binnen een huishouden te vieren. "Nodig geen mensen uit, ga niet bij mensen op bezoek, dat is levensgevaarlijk", zei hij.

Saïd Bouharrou van de Landelijke Raad van Marokkaans Moskeeën deelt de zorgen van Aboutaleb. "Thuis zijn het vaak grote families die bij elkaar komen tijdens het feest", zegt Bouharrou. "We roepen op om daar in kleine groepen te blijven."

Ook maakt hij zich zorgen over de gebedsdiensten. "Veel mensen gaan het gebed bijwonen in de moskee", zegt Bouharrou. "Het is aan elke moskee zelf om te beslissen of ze open gaan voor het gebed vrijdag." Hij benadrukt het belang van het nemen van maatregelen: "Desinfectiemiddel bij de ingang, stickers op de grond, en eigen matjes meenemen."

Andere moskeeën besloten vanwege de drukte hun deuren voor gebed te sluiten. Zoals meer dan tien moskeeën die zijn aangesloten bij de Vereniging van Marokkaanse Moskeeën Zuid-Nederland. In een nieuwsbrief noemen zij het aantal besmettingen in de moslimgemeenschap 'zorgwekkend'. "Wij achten het zeer aannemelijk dat moskeebezoekers, na het gebed, elkaar de handen zullen schudden of omhelzen", schrijft de vereniging.

Ritueel slachten

Niet alleen afstand is een punt van discussie dit Offerfeest, ook over de slachterijen wordt discussie gevoerd. Verdoofd of onverdoofd slachten maakt namelijk uit voor de coronaregels, zegt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Een dierenarts kan afstand houden bij verdoofd slachten, en bij onverdoofd niet. Onder meer om die reden verbood de NVWA acht slachterijen om te slachten in aanloop naar het islamitische feest. Afgelopen dinsdag werden de plannen van twee slachterijen alsnog goedgekeurd.

Ook wordt er gewaarschuwd voor drukte bij rituele slachterijen, waar veel moslims na het gebed met familie en kinderen naartoe gaan, om daar de slacht te bekijken. "Men moet niet massaal naar de slachterij gaan. Dat kan nu niet", zegt voorzitter Köktas, van het CMO, de koepel van moslimorganisaties. "Ze kunnen alleen langs de slachterij om het op te halen."