Bij vertrek vakantie code oranje? Mogelijk vakantiedagen opnemen voor quarantaine
Nu Kroatië dinsdag van code geel naar code oranje is veranderd, is er vanuit de overheid aan de vakantiegangers het dringende advies om bij thuiskomst twee weken in quarantaine te gaan. Dit roept de vraag op wie het risico draagt voor die twee weken als je weer aan het werk moet: de werkgever of de werknemer?
Werkgevers worstelen met hun richtlijnen hierover. Er is nog veel onduidelijkheid of een werkgever wel mag verplichten om vakantiedagen op te nemen voor een quarantaine, signaleert ook werkgeversorganisatie AWVN. Een woordvoerder: "Oranje is een schemergebied. Het is wachten op een rechtszaak zodat er duidelijkheid komt."
Uit een rondgang van de NOS langs een aantal grote bedrijven komt naar voren dat in het algemeen het uitgangspunt is of bij vertrek een land code geel heeft of niet.
Als een land namelijk bij vertrek code geel heeft, maar tijdens de vakantie in code oranje verandert, mag de werknemer mits dat mogelijk is thuis werken tijdens de quarantaine. De werknemer wordt gewoon doorbetaald en hoeft geen vakantiedagen op te nemen. Is het land echter bij vertrek al code oranje of code rood, dan ligt het risico bij de werknemer en kan het zijn dat hij of zij verplicht wordt om voor de quarantaine vakantiedagen op te nemen of loon in te leveren. Hierin volgen bedrijven het advies van de overheid.
Risico
Toch zijn er enkele verschillen op te merken. Zo hanteert de NS andere regels voor werknemers die wel of niet thuis kunnen werken. Als je het werk thuis op kunt pakken word je doorbetaald. Wie dat niet kan, zoals een conducteur, heeft minder geluk. Bij hen wordt het loon tijdens de quarantaine niet doorbetaald als bij vertrek het land code oranje of code rood had.
Bij Achmea geldt de regel dat als de werknemer door de quarantaine na vakantie de werkzaamheden niet volledig kan uitvoeren, de werknemer extra vakantiedagen moet opnemen of de periode zal worden beschouwd als onbetaald verlof. Het UWV maakt nog de kanttekening dat als een werknemer naar een oranje land vertrok en door een onaangekondigd uitreisverbod ineens vastzit, daar extra vakantiedagen voor moet worden opgenomen.
Bij ABN Amro wordt wel een quarantaine van twee weken gehanteerd als de werknemer uit een oranje of rood codegebied komt, maar dat het in principe niet uitmaakt. Het uitgangspunt is dat medewerkers nog steeds thuiswerken. Bij PostNL mogen medewerkers bij een reisverbod als het werk het toelaat vanuit het buitenland werken.
Advocaat arbeidsrecht Hermine Voûte snapt de onduidelijkheid: "Dit is weer zo'n situatie waar we nog geen jurisprudentie over hebben." In Nederland is de werknemer leidend bij het opnemen van vakantiedagen. Een werkgever mag alleen een vakantieaanvraag weigeren vanwege bedrijfsredenen. Maar dit zijn andere tijden, vindt de advocaat, dus blijft het twijfelachtig wie het risico draagt. Een duidelijk beleid van werkgevers is noodzakelijk.
Bij een rechtszaak kan het twee kanten op: "Enerzijds mag de werkgever niet werknemers opdragen om vakantiedagen op te nemen, dat recht ligt geheel bij de werknemer. Anderzijds hebben we in Nederland regels over goed werkgever- en werknemerschap. Als het bedrijf duidelijke richtlijnen had omtrent persoonlijke reizen en de werknemer zich daar niet aan houdt, of erger nog, over liegt, dan bestaat de kans dat de werkgever gelijk krijgt."
Inmiddels is er iets van corona-jurisprudentie. Zo heeft een werkgever onlangs een rechtszaak verloren omdat hij het niet de werknemers mocht verplichten 20 procent van hun tijd als vakantie op te nemen omdat er minder werk beschikbaar was. Voûte signaleert dat rechters bij coronagerelateerde zaken de neiging hebben om de risico's bij de werkgever te leggen. Maar in het geval van de quarantaine na vakantie blijft onduidelijk wie het uiteindelijke risico draagt.
