Mysterieuze Marsmissie China aanstaande? Foto's van raket doen vermoeden van wel

• Joram Bolle

  redacteur online

Morgen is het zover: de lancering van de Chinese Marsmissie Tianwen-1. Waarschijnlijk dan. Of misschien. Het enige wat zeker is, is dat het bij alle Chinese ruimtemissies zo gaat. Pas kort van tevoren, of zelfs na afloop, wordt een raketlancering bekendgemaakt, terwijl ruimteorganisaties van andere landen ruim van tevoren hun plannen bekendmaken en pers uitnodigen.

China heeft officieel alleen laten weten dat de lancering van de Tianwen-1 eind juli of begin augustus plaatsvindt. Foto's van de raket op het lanceerplatform in Wenchang doen echter vermoeden dat lift off aanstaande is.

"Als je het me drie jaar geleden had gevraagd, dan had ik je gezegd dat het belachelijk is dat ze zoveel geheimhouden", zegt Marc Klein Wolt, directeur van het Radboud Radio Lab in Nijmegen. Hij werkt met zijn lab al een paar jaar samen met Chinese wetenschappers.

Zo leverde het Radboud Radio Lab een radioantenne voor een Chinese satelliet die nu aan de achterkant van de maan zweeft. Die werd in 2018 gelanceerd. Klein Wolt: "Inmiddels ben ik erachter dat het hun cultuur is. Als een lancering of missie faalt, ervaren de Chinezen het als gezichtsverlies. Maar als het slaagt, dan zullen ze gelijk veel meer bekendmaken, ook over hun wetenschappelijke doelen."

Vragen aan de hemel

De naam Tianwen betekent 'vragen aan de hemel'. Antwoorden zijn er vooralsnog minder. De hele buitenwereld moet het met één A4'tje aan informatie doen over de missie. In Nature lichtte de hoofdwetenschapper en zijn team zeer summier toe wat de doelen van de missie zijn en wat China eigenlijk naar Mars stuurt.

Onder de wetenschappelijke doelstellingen valt: het oppervlak van Mars in kaart brengen, de bodem en water-ijs-distributie onderzoeken en het elektromagnetische- en zwaartekrachtsveld observeren. "Alle missies naar Mars dragen uiteindelijk bij aan het vergaren van wetenschappelijke kennis, maar op basis hiervan kunnen we niet zoveel zeggen", aldus Klein Wolt.

Dat vindt ook Artemis Westenberg, directeur van Explore Mars: "Alleen de perskit van Perseverance bestaat al uit 63 pagina's. Om maar even het verschil aan te geven." Perseverance is een Marsvoertuig dat de Verenigde Staten eind juli hoopt te lanceren.

Drie vliegen in een klap

Wat wel bekend is over de missie is dat de Chinezen drie vliegen in één klap willen slaan. Ze sturen een satelliet, een lander en een rover naar Mars. Een rover is een voertuig dat over het oppervlak van de planeet kan rijden. Klein Wolt: "Voor Amerika is dit inmiddels een routineklus, maar voor China is het hoe dan ook bijzonder als deze missie slaagt. Pas begin 2019 slaagde China erin een voertuig op de maan te laten landen. Dus dat ze hier al klaar voor zijn, is heel snel."

De Chinese staatszender CCTV maakte een impressie van de Marsmissie:

Het is niet de eerste poging van China om een missie naar Mars te sturen. In 2011 had de Yinghuo-1-satelliet in een baan rond de planeet gebracht moeten worden, samen met een Russische sonde die de Marsmaan Phobos moest verkennen, maar de voertuigen stortten in de Stille Oceaan.

Ook van deze missie is zeker niet gezegd dat het een succes wordt. Het zou de eerste geslaagde vlucht buiten een testsituatie betekenen van een Lange Mars 5-raket, die deze missie de ruimte in helpt. Een aantal keer ging het mis bij het testen van zo'n raket.

"In Amerika staat Elon Musk bij wijze van spreken te juichen als een lancering mislukt", zegt Klein Wolt. "Daar is het veel meer de cultuur dat fouten maken er nou eenmaal bijhoort, zodat je ervan kunt leren. Je ziet nu wel dat de Chinezen meer samenwerken met andere landen dan vroeger, maar het zou helpen als ze inzien dat wetenschappelijke kennis delen uiteindelijk iedereen vooruithelpt."

Voor deze Chinese missie hebben de Europese ruimteorganisatie ESA en de ruimteorganisaties van Frankrijk, Oostenrijk en Argentinië instrumenten geleverd.

Launch window

Het is sowieso een drukke periode voor Marsmissies. Vorige week lanceerden de Verenigde Arabische Emiraten een sonde naar Mars. Ergens tussen 30 juli en 15 augustus lanceert NASA met de missie Mars 2020 de eerder genoemde rover Perseverance. De missies moeten alle drie rond februari 2021 aankomen bij Mars.

Dat er nu tegelijkertijd meerdere missies vertrekken is geen toeval. De stand van de aarde ten opzichte van Mars is precies goed om de planeet met zo min mogelijk brandstof te bereiken. Hoe meer brandstof er mee moet, hoe minder instrumenten een raket kan vervoeren. De volgende keer dat de stand van de planeten een Marsmissie gunstig gezind is, is pas over 26 maanden.